เครื่องจำหน่ายข้าวสารอัตโนมัติ เป็นสิ่งประดิษฐ์ฝีมือคนไทย โดยร้อยเอก พีระ เลี่ยมเจริญ สังกัดกรมทหารสื่อสาร กองทัพบก ได้แนวคิดมาจาก เห็นช่องว่างทางการตลาดในกลุ่มผู้มีรายได้น้อย ไม่สามารถซื้อข้าวครั้งละมากน้อย และต้องการลดการเอารัดเอาเปรียบของพ่อค้าคนกลางในระบบชั่งตวงวัด ที่สำคัญซื้อได้ตลอด 24 ชั่วโมง
ร้อยเอก พีระ เลี่ยมเจริญ เจ้าของแนวคิด เครื่องจำหน่ายข้าวสารอัตโนมัติ กล่าวถึงที่มาของแนวคิดว่า เริ่มมาจากความชอบทางด้านการคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ ต่างๆ โดยงานชิ้นแรกได้ร่วมกับ พ.อ.ภานุมาศ โกสินทรเสนีย์ สังกัดสนง.วิจัยและพัฒนาการทางทหาร กระทรวงกลาโหม ทำวิจัยและพัฒนา เครื่องตวงประสิทธิภาพสูง และเที่ยงตรงกว่า เครื่องชั่งตวงระบบดิจิตอล ที่นำเข้าจากต่างประเทศ โดยเครื่องดังกล่าวได้รับรางวัลในงานวันนักประดิษฐ์ประจำปี 2547 ซึ่งเป็นตัวจุดประกายให้คิดค้นงานชิ้นต่อๆไป รวมถึง เครื่องจำหน่ายข้าวสารอัตโนมัติ
แนวคิดของเครื่องจำหน่ายข้าวสารอัตโนมัติ มาจากเหตุผล 4 ประการ ได้แก่ สภาพทางตลาดข้าวสารโดยทั่วไป มีปัจจัยในหลายประการที่มีผลกระทบ กับผู้บริโภคโดยตรง เช่น ในการซื้อข้าวสารครั้งหนึ่ง เราจะต้องใช้เงินในการซื้อข้าวสารบรรจุถุง 5 กิโลกรัม ซึ่งต้องใช้เงินหลักร้อยบาท ซึ่งผู้ที่มีรายได้น้อยบางครั้งเงินจำนวนนี้ ถือว่ามาก ได้คิดเครื่องนี้ขึ้นมา เพราะสามารถซื้อได้อย่างต่ำ 5 บาท
เหตุผลประการที่ สอง ในการซื้อข้าวสารแต่ละครั้ง ผู้ซื้อจะต้องถูกบวกต้นทุนด้าน ค่าถุง ค่าแรง ค่าขนส่ง และที่สำคัญ คือ กำไรของพ่อค้าคนกลาง จึงทำให้ ข้าวสารกว่าจะถึงมือผู้บริโภคจะถูกบวกเพิ่มเข้าไป ส่งผลให้ราคาสูงขึ้น ซึ่งอันนี้ยังไม่รวมค่าแบรนด์ ที่ต้องใช้งบโฆษณา
ส่วนเหตุผลประการที่ สาม คือ ทำอย่างไรจึงจะทำให้ผู้บริโภคที่มีรายได้น้อย หรือ ชนชั้นแรงงานที่มีอยู่หลายสิบล้านคน สามารถซื้อได้ ไม่ต้องวางแผนทางด้านการเงิน และไม่ต้องสต็อกข้าวสารไว้ในบ้านจำนวนมาก ข้าวสารที่ได้จะใหม่และสด เพราะสามารถซื้อได้ทุกวันและเจ้าของตู้ก็คอยเติมและเปลี่ยนข้าวอยู่เสมอ และเหตุผลประการสุดท้าย ลูกค้าจะสะดวกสบาย สามารถซื้อข้าวสารที่อยู่ใกล้บ้านได้ตลอด 24 ชั่วโมง และมีข้าวสารให้เลือกหลายชนิด หลายประเภท ในเวลาเดียวกัน ด้วยเงินเริ่มต้น เพียง 5 บาท
สำหรับลักษณะของตู้จำหน่ายข้าวสาร มีลักษณะคล้ายกับตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญทั่วไป ขนาดก็ใกล้เคียง แต่ว่าตู้จำหน่ายข้าวสารจะแตกต่างกันที่สี ซึ่งใช้สีส้มด้านล่าง และด้านบนจะเป็นสีขาว มีสวิทย์กดให้เลือกชนิดของข้าว อยู่ 3 ปุ่ม และถ้าไม่ต้องการมีปุ่มยกเลิก ส่วนด้านล่างจะมีประตูและหัวจ่ายข้าวสาร ข้างตู้ด้านขวาจะมีช่องจ่ายถุง ซึ่งเป็นถุงชนิดหลอดเหมือนในห้างสรรพสินค้า สำหรับภายในตัวเครื่องจะบรรจุข้าวชนิดละ 60 กิโลกรัม ข้าว 3 ชนิด เป็น 180 กิโลกรัม
ส่วนระบบเสริม จะเป็นระบบป้องกันเหรียญปลอม สามารถปรับอัตราการจ่ายข้าวสารได้ตามความเหมาะสมกับราคาข้าว เมื่อข้าวมีภาวะราคาที่ขึ้นหรือลง ระบบไฟแสงสว่างจะเปิดและปิดอัตโนมัติ เมื่อเกิดกระแสไฟฟ้าขัดข้อง เครื่องจะทำการรีเซ็ทระบบให้ใหม่ทันที ภายในมีระบบป้องกันแมลงกลางคืน
สำหรับผลตอบแทนจากเครื่องจำหน่ายข้าวสารอัตโนมัติ โดยส่วนต่างเมื่อหักต้นทุนข้าวแล้ว สามารถสร้างผลกำไรต่อ ข้าว 1 กิโลกรัม ได้กำไร 4 บาท ถึง 7 บาท ทำเลที่เหมาะสมกับการติดตั้งเครื่อง ควรจะเป็นย่านชุมชน เช่น แฟลต คอนโดมิเนียม ร้านสะดวกซื้อ 24 ชั่วโมง เป็นต้น
“ส่วนราคาเครื่องจำหน่ายข้าวสารอัตโนมัติ นี้ ราคาในขณะนี้ อยู่ที่ประมาณ 140,000 บาท ที่ราคาค่อนข้างสุง เพราะผลิตจากวัสดุโลหะสแตนเลส ที่ต้องเลือกวัสดุอย่างดี เพราะต้องผ่านมาตรฐานของอย. กำหนดไว้สำหรับภาชนะบรรจุอาหาร ซึ่งวางแผนไว้ว่าจะสามารถวางเครื่องได้ จำนวน 50 เครื่อง ต่อหนึ่งจังหวัด ส่วนในกรุงเทพฯ จะวางไม่เกิน 100 เครื่องต่อเขต โดยจะผลิตขายให้กับผู้ที่ต้องการโดยตรงไม่ผ่านคนกลาง เพราะถ้าผ่านคนกลางราคาเครื่องจะสูงกว่านี้”
สำหรับเครื่องต้นแบบ ในขณะนี้ ติดตั้งอยู่ภายใน กรมทหารสื่อสาร ถนนพระราม 5 แขวงนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร สำหรับเครื่องดังกล่าวได้เริ่มติดตั้งมาได้ประมาณ 1 เดือน ผลตอบรับค่อนข้างดี
สนใจติดต่อ โทร. 0-9715-5100
