ภาพของหมากฝรั่งม้วนบุหรี่ ลูกสมอ มะนาว ยังอยู่ในความทรงจำของใครหลายคน แม้ว่าขนมโบราณที่เคยเห็นในวัยเด็กอาจกลายเป็นของหายาก แต่ในงานสุดยอดหมู่บ้านอุตสาหกรรมและผ้าทอไทย ครั้งที่ 4 ที่จะมีไปถึงวันที่ 6 พ.ย.นี้ ณ เมืองทองธานี ได้จำลองชีวิตชุมชนตลาดน้ำอัมพวา และหนึ่งในนั้น เป็นร้านขายขนมในวัยเด็ก ได้รับความสนใจจากผู้เข้าชมงาน มาย้อนรำลึกถึงภาพเก่าในอดีต ผ่านเรื่องเล่าเกี่ยวกับขนมที่ได้กลับมาเห็นอีกครั้ง
วันณี น้อยจำปี เจ้าของร้านขนมโบราณ เล่าว่า ได้เปิดร้านขายขนมโบราณ มาประมาณ 2 ปี อยู่ที่ตลาดน้ำอัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม ซึ่งลูกค้าไม่ใช่เด็กเหมือนในอดีต ทว่า ส่วนใหญ่อายุตั้งแต่ 30 ปีขึ้นไป และกลุ่มนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวชมตลาดน้ำ ซึ่งคุ้นเคยกับขนมเหล่านี้ในวัยเด็ก และไม่เคยเห็นมานาน เพราะปัจจุบันไม่มีขายตามท้องตลาด ส่วนลูกค้ากลุ่มเด็ก จะเป็นลักษณะที่พ่อ-แม่แนะนำให้รู้จัก ซึ่งเด็กชื่นชอบไปด้วย เพราะรู้สึกว่ามันแปลกตา
“กลุ่มลูกค้าไม่ใช่กลุ่มเด็ก เพราะปัจจุบัน เด็กมีขนมให้เลือกรับประทานมากมาย แต่ ก็มีขนมบางอย่างที่เด็กยุคใหม่ชื่นชอบ อย่างหมากฝรั่งตราแมว เด็กที่อยู่ในชุมชนแถวนั้นหลายคนชื่นชอบและซื้อรับประทาน ส่วนลูกค้าประจำที่เป็นผู้ใหญ่มีอยู่หลายราย นอกจากนี้ ในส่วนของลูกสมอ เป็นอาหารที่พระสามารถฉันท์ได้ในเวลากลางคืน ลูกศิษย์พระก็จะซื้อไปถวายพระเป็นประจำ กลุ่มลูกค้าจึงค่อนข้างหลากหลาย และยอดขายเป็นที่พอใจ”
ปัจจุบัน จึงมีผู้ให้ความสนใจ ต้องการที่จะนำขนมโบราณเหล่านี้ไปจำหน่ายบ้าง แต่ยอดขายไม่ดีเท่าที่ควร เพราะขนมแบบนี้ จะขายได้ เฉพาะในสถานที่แหล่งท่องเที่ยวแบบย้อนยุค เนื่องจากลูกค้าส่วนใหญ่เป็นนักท่องเที่ยว ที่ต้องการสัมผัสกับวิถีชีวิตชุมชนแบบในอดีต เมื่อเจอขนมโบราณ ที่ไม่เคยเห็นมานาน ก็ซื้อกลับไปเป็นของที่ระลึกบ้าง ซื้อไปเป็นของฝาก ดังนั้น การเปิดร้านขายขนมดังกล่าว ในสถานที่ทั่วไป จึงไม่น่าจะขายได้จำนวนมาก เหมือนขายตามสถานที่ท่องเที่ยว
สำหรับขนมโบราณที่ขายภายในร้าน ประกอบไปด้วย หมากฝรั่งตราแมว ลูกสมอ มะนาว ขนมเหนียว ตุ๊บตั้บ ทอฟฟี่กะทิ ตังเมถั่ว เป็นต้น และมีของเล่นโบราณ อย่าง ป่องแป๋งกะลามะพร้าว โดยขนมที่นำมาจำหน่าย จะรับซื้อมาจากพ่อค้าคนกลาง ซึ่งเป็นร้านขายของชำ ภายในชุมชน ซึ่งขายมานานหลายสิบปี โดยไปรับมาจากบริษัทผู้ผลิต ซึ่งเป็นผู้ผลิตรายดั้งเดิมตั้งแต่ในอดีต รสชาติของขนมทุกอย่างยังเหมือนเดิม ไม่มีการปรับเปลี่ยน ทั้งรสชาติภายใน หรือรูปลักษณ์ภายนอก ส่วนที่เปลี่ยนแปลง มีเพียงราคาที่เพิ่มขึ้น อาทิเช่น หมากฝรั่งกล่องละ3 บาทถึง 5 บาท ลูกสมอ มะนาวห่อละ 1บาท ถึง 2 บาท เป็นต้น
ที่ผ่านมา ขนมเหล่านี้ จำหน่ายภายในประเทศลดลง ผู้ผลิตจะหันไปทำตลาดในประเทศเพื่อนบ้าน อย่างประเทศลาว พม่า กัมพูชา เป็นต้น ซึ่งตลาดประเทศเพื่อนบ้านยอดขายเป็นที่พอใจ ส่วนตลาดในเมืองไทย หลังจากที่หายหน้าหายตาไปจากตลาดระยะหนึ่ง ในระยะหลัง เริ่มมีให้พบเห็นกันบ้าง ตามสถานที่ ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว แบบย้อนยุค ที่จำลองวิถีชีวิตชุมชนในอดีต ซึ่งการจำหน่ายตามสถานที่ท่องเที่ยว ผู้ที่รับไปขายปลีกจะขายได้ราคาสูง และกำไรมากกว่า การขายทั่วไป เพราะขายนักท่องเที่ยวตั้งราคาสูงได้
วันณี เล่าถึง ที่มาของ ร้านขายขนมโบราณ ที่ตลาดน้ำยามเย็น อัมพวา ว่า เป็นร้านเล็ก เป็นการนำโต๊ะมาตั้ง และนำขนมมาวางขาย ซึ่งจะเลือกขนมที่ปัจจุบัน ไม่ค่อยมีให้เห็นกัน โดยขนมบางอย่างมาจากผู้ผลิตในกรุงเทพฯ บางอย่างผลิตในชุมชน เช่น ขนมถั่ว ท็อฟฟี่ นมกะทิ และตุ๊บตั๊บ เป็นต้น ซึ่งเป็นผู้ผลิตที่ผลิตมานานหลายสิบปี การเลือกขนมมาขายส่วนหนึ่งต้องชิมก่อน ว่ารสชาติเป็นอย่างไร ไม่ได้ดูเพียงรูปลักษณ์ภายนอก หรือ ความน่าสนใจของสินค้าเท่านั้น แต่รสชาติต้องดีด้วย เพราะที่ผ่านมามีลูกค้าประจำหลายราย ซึ่งติดใจในรสชาติ
ส่วนรายได้จะขายได้มากช่วง ศุกร์ เสาร์ และอาทิตย์ เคยขายได้มากสุดประมาณ 1,000 บาท แต่เฉลี่ยประมาณ 400 บาท และ 500 บาท ต่อวัน กำไรประมาณ 20 -30 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งเป็นรายได้พอเลี้ยงครอบครัวได้ เพราะไม่ต้องเสียค่าเช่าพื้นที่ ซึ่งวันณี ได้ลาออกจากการเป็นสาวโรงงาน มาขายของ และที่เลือกขายขนมโบราณ เพราะส่วนตัวแล้ว ผูกพัน และชอบทานขนมแบบนี้ วัยเด็กไม่ค่อยได้ทานเพราะครอบครัวยากจน และเห็นว่าขนมที่คุ้นเคยหายไป จึงต้องการจะนำกลับมาขายใหม่ เพื่อได้อนุรักษ์ของเก่า ไม่ให้หายไปจากสังคมไทย เพื่อให้คนรุ่นหลังได้รู้จัก
ผู้ที่ต้องการลิ้มลองรสชาติของขนมโบราณ ไปหาชิมกันได้ ที่ตลาดน้ำยามเย็น อัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม โทร. 0-6575-1221
