'ธูปหอมอัมพัน' ปฏิวัติดีไซน์ รูปลักษณ์ใหม่ไม่ใช่แค่ก้านไม้

ในสมัยโบราณ ชาวไทยนิยมขวั้นธูปหอมเพื่อจุดบูชาพระ โดยใช้สมุนไพรและเครื่องหอม เช่น กำยาน จันทน์เทศ อบเชย มาผสมในผงธูป แล้วจึงนำผงธูปที่ได้มาขวั้นกับก้านที่ทำจากไม้ไผ่ย้อมสี โดยขวั้นลงบนกระดานชนวนด้วยอุ้งมือ แต่ปัจจุบัน ธูปหอม มิใช่แค่ใช้จุดบูชาพระเท่านั้น แต่กลายเป็นการจุดเพื่อใช้กลิ่นผ่อนคลายความเครียด และรูปแบบของธูปก็มีการปรับเปลี่ยนออกแบบให้แตกต่างไปจากเดิมอีกด้วย

สันติ เครืออยู่ ตัวแทนกลุ่มธูปหอมอัมพัน ต.แม่ตาว อ.แม่สอด จ.ตาก เปิดเผยว่า เริ่มรวมกลุ่มกันในปี 2545 โดยมีชาวบ้านและอาสาสมัครสาธารณสุขหมู่บ้าน (อสม.) เป็นสมาชิก ผลิตธูปหอมไล่ยุง และขายกันเล็กๆ น้อยๆ ในหมู่บ้านเท่านั้น แต่ต่อมาปี 2546 ทาง อบต.ก็แนะนำให้ส่งเข้าคัดสรรโอทอป และได้ 5 ดาว หลังจากนั้นจึงพัฒนารูปแบบเพิ่มให้แตกต่างไปจากแบบเดิมๆ ในปี 2548 ก็ส่งเข้าคัดสรรอีก ซึ่งได้ 5 ดาวอีกเป็น 2 ปีซ้อน โดย “ธูปหอมอัมพัน” ผ่านการรับรองจากมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน โดยมีผู้เชี่ยวชาญจากกรมวิทยาศาสตร์ชุมชนเข้าไปช่วยเหลือดูแล

“เมื่อก่อนเราก็ทำเป็นธูปทรงปกติธรรมดา รูปแบบที่แตกต่างเริ่มมาจากออเดอร์จากเชียงใหม่ที่ต้องการแบบแปลกๆ เราก็ลองออกแบบเป็นรูปใบไม้ ลูกค้าบางคนก็เอารูปนั้นรูปนี้มาให้เราปั้นตามแบบบ้าง พอดีผมจบมาด้านศิลปะก็เลยมาออกแบบให้ เพราะประธานกลุ่มคือคุณอัมพัน เป็นคุณแม่ของผม โดยการออกแบบต่างๆ ผมจะเน้นให้เกิดรูปแบบแปลกใหม่ไม่เหมือนใคร ดึงธรรมชาติใกล้ตัวเป็นไอเดีย เช่น ต้นไม้ ใบไม้ สัตว์ใต้ท้องทะเล เพราะเชื่อว่า ดีไซน์เหล่านี้เหมาะสมกับบรรยากาศเมื่อนำไปจุด”

หลังจากได้โอทอป 5 ดาว กลุ่มธูปหอมอัมพัน ก็ได้ออกงานแสดงสินค้าโอทอปต่างๆ ทำให้มีเทรดเดอร์สนใจนำไปส่งออก โดยมีออเดอร์มากน้อยแล้วแต่เดือน ซึ่งที่เคยสั่งมากสุดคือ ครั้งละ 5 พันชิ้น ในปัจจุบันมีออเดอร์เฉลี่ยเดือนละ 1 พันชิ้น รวมทั้งในประเทศและส่งออก

“ส่งออกก็มีฝรั่งเศส ญี่ปุ่น อเมริกา ส่วนในเมืองไทยก็มีเชียงใหม่กับกรุงเทพฯ ซึ่งออเดอร์ในเมืองไทยจะเยอะกว่า ด้านสีถ้าส่งออกจะเป็นสีตุ่นๆ เพราะเมืองนอกเขาชอบแบบนั้น แต่ถ้าในเมืองไทยจะชอบสีเข้มๆ เราใช้สีผสมอาหารจึงไม่เป็นพิษ แล้วก็แต้มสีแต่ละชิ้นด้วยมือ ส่วนสีตุ่นที่ทำส่งออกก็จะใช้สีผสมอาหารเหมือนกัน แต่ผสมสีในปริมาณน้อย หรือใช้สีที่ไม่เข้มมาก”

ในกลุ่มตอนนี้มีสมาชิก 15 ครัวเรือน ซึ่งจะลงมือทำกันในเวลาว่าง หลังจากทำงานหรืองานบ้านเสร็จแล้ว หรือบางคนก็เริ่มทำตั้งแต่ตอนเช้า เมื่อทำเสร็จก็จดเป็นจำนวนไว้ว่าใครทำได้กี่ชิ้นแล้ว เมื่อถึงสิ้นเดือนก็จ่ายเงินให้ตามจำนวนที่แต่ละคนทำได้ โดยตอนนี้มีรายได้เข้ากลุ่มประมาณเดือนละ 45,000 บาท

“แบบที่มีอยู่ปัจจุบัน ก็มีชุดใบไม้ดอกไม้, ทะเล และลายไทยที่ได้โอทอป 5 ดาว ราคาขายปลีกแบบซอง ซองละ 10 บาท เป็นชุด ชุดละ 40 บาทขึ้นไป”

สันติ กล่าวถึงอุปสรรคปัญหาที่เจอว่า เรื่องหลักคือการตลาด ที่กลุ่มฯ ยังไม่มีความพร้อมเรื่องการทำตลาดมากนัก เพราะยังไม่มีฝ่ายการตลาดที่คอยดูแล แต่ก็อาศัยการออกงานแสดงสินค้าโอทอปเพื่อหาลูกค้า โดยในอนาคตทางกลุ่มฯ วางแผนไว้ว่าจะออกงานอื่นๆ ด้วย เช่น งาน BIG&BIH เพราะจะได้กลุ่มลูกค้าที่กว้างกว่า

ปัญหาอีกด้านคือการผลิตซึ่งในหน้าฝนจะเป็นปัญหามาก เพราะที่แม่สอดฝนตกชุก ซึ่งการผลิตธูปต้องตากแดดจัดๆ 3 วันจึงจะแห้งดีและไม่ขึ้นรา แต่ตอนนี้ได้รับการสนับสนุนเงินทุนจากจังหวัด ในการผลิตตู้อบแบบเตาแก๊ส 2 ตู้ ซึ่งอบได้ 3-5 พันชิ้นต่อวัน ปัญหาเรื่องนี้จึงค่อยบรรเทาลงไปบ้าง

“ด้านคู่แข่งที่เป็นธูปหอมอโรมามีเยอะมากในตลาด แต่ที่เป็นรูปแบบเดียวกับเรายังไม่มี หรืออาจจะมีแต่ก็น้อยมาก ซึ่งเราเองก็จะพัฒนารูปแบบให้เพิ่มมากขึ้น สร้างเอกลักษณ์เป็นกลิ่นเฉพาะของกลุ่ม ตอนนี้ที่เน้นอยู่เป็นแนวดอกไม้ธรรมชาติ โดยนำมาผสมกันสองกลิ่น ให้ออกกลิ่นป่าๆ เหมือนหมู่บ้านของเรา” สันติ กล่าว

ติดต่อกลุ่มธูปหอมอัมพัน ต.แม่ตาว อ.แม่สอด จ.ตาก โทร. 0-5553-2977 หรือ 0-9634-8491