เมื่อพูดถึงบ้านน้ำแดง หลายคนอาจนึกถึงหมู่บ้านเล็ก ๆ แห่งหนึ่งในอำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี ที่ดูเหมือนจะเงียบสงบตามประสาชนบททั่วไป...แต่ในความเงียบนั้น กำลังมี "การเปลี่ยนแปลง" ครั้งสำคัญเกิดขึ้น
ทั้งหมดเริ่มต้นจากโรงเรียน ตชด.บ้านน้ำแดง โรงเรียนเล็ก ๆ ของเด็ก ๆ จากครอบครัวในชุมชนใกล้เคียง แต่ที่นี่เผชิญกับปัญหาพื้นฐาน เพราะขาดน้ำสะอาดและอาหารดี ๆ ให้เด็ก ๆ ได้บริโภคในแต่ละวัน เด็กที่นี่ต้องซื้อน้ำดื่มกินเองทุกวัน ต้องซื้อไข่ไก่จากตลาด ทั้ง ๆ ที่เป็นของที่ควรจะผลิตได้เองในหมู่บ้าน นั่นเป็นภาระใหญ่ของโรงเรียนและครอบครัวในชุมชน
จึงเป็นจุดเริ่มต้นของโครงการ “THE TEN โรงเรียนบันดาลใจของหมู่บ้านน้ำแดง” ที่ริเริ่มขึ้นโดยนักศึกษา วปอ. รุ่นที่ 67 หมู่กวาง เพื่อแก้ไขปัญหาหลักของที่นี่อย่างตรงจุด โครงการนี้ไม่ได้มาแบบกิจกรรมฉาบฉวย ไม่ใช่แค่การเอาของมาแจกแล้วกลับ แต่เป็นการเข้ามา “วางระบบ” เพื่อให้โรงเรียนและชุมชนมีความสามารถในการพึ่งพาตัวเองได้อย่างแท้จริง
"การพัฒนาที่ยั่งยืนต้องเริ่มจากรากฐานที่มั่นคง รากฐานนั้นก็คือ “เด็กและชุมชน” ด้วยนโยบายของผู้บัญชาการทหารสูงสุด ที่ต้องการให้ วปอ.ไม่เพียงคิดแผนยุทธศาสตร์ระดับชาติ แต่ต้องลงมือดูแล "คนตัวเล็ก" ในพื้นที่จริง รร.ตชด.บ้านน้ำแดง ไม่มีน้ำดื่มสะอาด ต้องซื้อทุกวัน พี่ๆ วปอ. จึงทำโรงกรองน้ำผลิตน้ำทำให้น้องๆ มีน้ำดื่มที่มีคุณภาพ ขณะที่ โครงการเลี้ยงไก่ไข่เพื่ออาหารกลางวันนักเรียน ทำให้พวกเขามีไข่คุณภาพรับประทานทุกวัน ไข่ที่เหลือนำไปจำหน่ายให้ชุมชนช่วยลดค่าครองชีพ โรงเรียนก็มีรายได้นำมาต่อยอดการเลี้ยงต่อไป” พลโท ทักษิณ สิริสิงห ผู้อำนวยการวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร กล่าวถึงที่มา
ไก่ไข่...น้ำสะอาด...และอนาคตของเด็ก ๆ สิ่งแรกที่พี่ๆ วปอ. ลงมือทำ คือการสร้างโรงเรือนเลี้ยงไก่ไข่ให้โรงเรียน เพื่อให้เด็ก ๆ ได้กินไข่ไก่ปลอดภัย มีคุณค่าทางโภชนาการทุกวัน กินไม่หมดก็สามารถนำไปขาย สร้างรายได้กลับเข้าสู่โรงเรียนเพื่อต่อยอดโครงการต่อไป ขณะเดียวกัน ยังติดตั้งระบบกรองน้ำคุณภาพสูง นำน้ำกร่อยในพื้นที่มากรองให้สะอาดและปลอดภัยสำหรับดื่ม ช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายของโรงเรียนและชุมชน ที่เคยต้องซื้อน้ำทุกสัปดาห์เป็นเงินจำนวนไม่น้อย
พล.ต. สิทธิพร จุลปานะ รองแม่ทัพน้อยที่ 1 และหัวหน้าหมู่กวาง วปอ. รุ่นที่ 67 ย้ำว่า “THE TEN” คือพลังของคนหลายฝ่ายที่มาร่วมกัน ทั้งหน่วยงานรัฐ เอกชน และชุมชน เพื่อสร้างโครงการที่แก้ปัญหาจริง ไม่ใช่แค่กิจกรรมชั่วคราว ที่เราทำทั้งหมดไม่ใช่การ "ให้" แต่เป็นการ "วางรากฐาน" ให้โรงเรียนและชุมชนมีระบบจัดการของตัวเอง สามารถบริหารจัดการสิ่งที่ได้มา และพัฒนาได้อย่างต่อเนื่องในอนาคต
สิ่งเล็ก ๆ ที่ไม่เล็กสำหรับที่นี่ "น้ำสะอาด" ฟังดูเหมือนเรื่องพื้นฐาน แต่สำหรับโรงเรียน ตชด.บ้านน้ำแดง นี่คือภาระก้อนใหญ่ในแต่ละเดือน การติดตั้งระบบกรองน้ำคุณภาพดี จึงเปลี่ยนชีวิตเด็ก ๆ และชาวบ้านอย่างมาก ทุกคนมีน้ำสะอาดดื่ม ไม่ต้องซื้อน้ำขวด ราคาแพงอีกต่อไป ลดภาระค่าใช้จ่ายในครัวเรือนได้จริง
ขณะเดียวกัน “ไข่ไก่” ก็กลายเป็นต้นทุนทางอาหารที่มั่นคง นักเรียนได้เรียนรู้วิธีเลี้ยงไก่ด้วยตัวเอง ได้ลงมือทำจริงทุกขั้นตอน ตั้งแต่ดูแลไก่ เก็บไข่ จนถึงนำไข่ไปขาย รายได้ที่ได้กลับมาเป็นกองทุนสำหรับการเลี้ยงไก่รุ่นต่อ ๆ ไป เด็ก ๆ ไม่เพียงมีอาหารที่ปลอดภัย มีโปรตีนคุณภาพดีทุกวัน แต่ยังได้ทักษะชีวิต รู้จักการทำงานจริง การจัดการฟาร์มเล็ก ๆ ในโรงเรียน ซึ่งเป็นความรู้ติดตัวที่พวกเขาจะใช้ได้จริงในอนาคต
จากโรงเรียน...สู่ชุมชน ทั้งหมดนี้กำลังค่อย ๆ ขยายผลไปถึงครอบครัวของเด็ก ๆ ในบ้านน้ำแดง เมื่อเด็กกลับบ้านพร้อมความรู้เรื่องการเลี้ยงไก่ เรื่องการใช้น้ำสะอาด ครอบครัวก็จะเริ่มทำตาม ใช้ประโยชน์จากสิ่งที่โรงเรียนได้รับ ชุมชนทั้งหมู่บ้านจึงได้อานิสงส์จากโครงการนี้ไปพร้อม ๆ กัน
นี่จึงไม่ใช่แค่ “โครงการ” แต่คือ "ต้นแบบแห่งการพัฒนา" ที่ วปอ. ตั้งใจจะขยายไปสู่พื้นที่อื่น ๆ เพื่อสร้าง “โรงเรียนบันดาลใจ” เพิ่มขึ้นอีกหลายแห่งในประเทศไทย
"THE TEN"...รากฐานเล็ก ๆ สู่ความมั่นคงที่ยิ่งใหญ่ เพราะแท้จริงแล้ว...การพัฒนาที่ยั่งยืน ไม่ได้เริ่มจากสิ่งใหญ่โตเสมอไป หากแต่อาจเริ่มจากโรงเรียนเล็ก ๆ หมู่บ้านเล็ก ๆ ที่ชื่อว่า “บ้านน้ำแดง” นี้เอง
ที่ซึ่งเด็ก ๆ กำลังมีชีวิตที่ดีขึ้นทุกวัน ชุมชนกำลังมีความหวังใหม่...และรากฐานแห่งอนาคตที่มั่นคงกำลังก่อตัวขึ้นอย่างเงียบ ๆ แต่แข็งแรง