“เอนก เหล่าธรรมทัศน์” อดีต รมว.อว. แนะ มรภ.รำไพพรรณี ต้องกล้าเปลี่ยนรับโลกที่เปลี่ยนเร็ว เน้นจัดการศึกษาที่เชื่อมโยงกับภาคปฏิบัติและความต้องการของชุมชน ใช้จุดแข็งทางภูมิศาสตร์-วัฒนธรรมของไทยส่งออกการศึกษา ดึงดูดนักศึกษาต่างชาติ
มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี (มรภ.รำไพพรรณี) จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการสำคัญเพื่อวางรากฐานการพัฒนามหาวิทยาลัยอย่างรอบด้านในระยะยาว โดยมีโครงการจัดทำนโยบายสภา มรภ.รำไพพรรณี พ.ศ. 2568 – 2570 เป็นวาระหลักของการประชุม โดยมี พลเอกวัฒินันท์ ลีลายุทธ นายกสภา มรภ.รำไพพรรณี เป็นประธานนำคณะกรรมการสภามหาวิทยาลัย และคณะผู้บริหารระดับสูงของมหาวิทยาลัยเข้าร่วมโครงการ โดยการประชุมนี้ได้รับเกียรติจาก ศ.(พิเศษ) เอนก เหล่าธรรมทัศน์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) และคุณอรรถกร ใจโทน ผู้เชี่ยวชาญด้านกลยุทธ์และการจัดการองค์กร เป็นวิทยากร
ศ.(พิเศษ) ดร.เอนก กล่าวให้แนวคิดการปรับเปลี่ยนมหาวิทยาลัยราชภัฏ เพื่อให้ตอบโจทย์โลกที่เปลี่ยนแปลง ว่า ทิศทางของการศึกษาในโลกยุคใหม่ว่า การพัฒนาอุดมศึกษาไม่ควรมุ่งเน้นเพียงกระบวนการหรือการจัดอันดับ (Ranking) เพียงอย่างเดียว แต่ควรให้ความสำคัญกับ “ผลลัพธ์” ที่เกิดขึ้นในทางปฏิบัติด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งความสามารถของบัณฑิตในการแก้ปัญหาและสร้างโอกาสให้กับประเทศชาติ ท่ามกลางบริบทโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทั้งด้านเทคโนโลยี ภูมิรัฐศาสตร์ และสังคมไทยที่เข้าสู่สังคมสูงวัย มหาวิทยาลัยควรปรับบทบาทจากการเป็นเพียงแหล่งผลิตความรู้ มาเป็นองค์กรที่ “ส่งออกการศึกษา” สู่โลก และสร้างหลักสูตรที่ตอบโจทย์บริบทไทย เช่น ด้าน Hospitality หรือการดูแลผู้สูงอายุ พร้อมผลักดันความรู้และวัฒนธรรมไทยให้กลายเป็นแบบอย่างสู่ระดับภูมิภาคและนานาชาติ ทั้งนี้ ยังได้ย้ำถึงเป้าหมายสำคัญว่า “ภายในปี 2580 ประเทศไทยต้องเป็นประเทศพัฒนาแล้ว” มรภ.รำไพพรรณี ในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของรัฐจึงควรตั้งเป้าหมายเป็นสถาบันอุดมศึกษาประเภทพัฒนาแล้วเช่นเดียวกัน โดยต้องร่วมแรงร่วมใจ ขับเคลื่อนด้วยวิสัยทัศน์ ความกล้าเปลี่ยน และความเชื่อมั่นในศักยภาพของคนไทยเอง
ศ.(พิเศษ) เอนก กล่าวต่อว่า หากมหาวิทยาลัยมีเป้าหมายจะไต่อันดับขึ้นเป็นอันดับ 15 ภายในปี 2570 แต่ในปัจจุบันยังไม่รู้จุดเริ่มต้นที่แท้จริงว่าอยู่อันดับที่เท่าไร แล้วจะผลักดันให้ไปถึงเป้าหมายนั้นได้อย่างไร จึงควรต้องเริ่มจากการเปลี่ยน “Mindset” หรือกรอบความคิดของคนไทยที่มักมองว่าประเทศจะพัฒนาไม่ได้แล้ว อย่างที่ตนเคยถูกเย้ยเมื่อเสนอให้ไทยส่งยานอวกาศไปโคจรรอบดวงจันทร์ เหตุนี้ทำให้เห็นว่าไม่ใช่เพราะไทยทำไม่ได้ แต่เพราะคนไทยไม่เชื่อว่าตัวเองจะทำได้ ทั้งที่ในความเป็นจริง วิทยาศาสตร์สามารถพัฒนาได้ในทุกชาติ ไม่จำกัดเชื้อชาติ หรือสีผิว มหาวิทยาลัยในระดับภูมิภาคอย่าง มรภ.รำไพพรรณี ก็สามารถเป็นแรงผลักดันสำคัญในการเปลี่ยนแปลงประเทศได้ หากกล้าที่จะคิดและลงมือทำ ลดจุดอ่อนให้น้อยลงไปเรื่อย ๆ
ศ.(พิเศษ) เอนก ยังกล่าวอีกว่า สถาบันอุดมศึกษาจะพัฒนาได้ไม่ใช่แค่ด้วยวิชาการ แต่ต้องมียุทธศาสตร์ที่ดีร่วมด้วย เพราะความรู้เพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอหากขาดการวางแผนที่มีประสิทธิภาพ การเน้นสร้าง "คนเก่ง" หรือ "คนดี" เพียงด้านใดด้านหนึ่งไม่พอ คนเก่งบางครั้งไม่สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ หรือไม่สามารถสื่อสารและสร้างความไว้วางใจได้ ขณะที่คนดีบางครั้งก็ขาดความกล้าหาญในการตัดสินใจหรือลงมือทำ จึงสรุปได้ว่าสิ่งที่ควรให้ความสำคัญคือการสร้าง "คนที่มีความสามารถ" ซึ่งรวมทั้งความเก่งและความดีในสัดส่วนที่เหมาะสม และควรให้คุณค่าแก่ผลลัพธ์มากกว่าภาพลักษณ์ หรือชื่อเสียงของสถาบันต้นสังกัด โดยเฉพาะในกระบวนการพัฒนานักศึกษาและคัดเลือกบุคลากร
“ขอชื่นชมมหาวิทยาลัยราชภัฏในฐานะตัวอย่างของสถาบันการศึกษาที่ใช้งบประมาณน้อย แต่สามารถสร้างผลงานได้อย่างโดดเด่น ทั้งในด้านกายภาพ เช่น อาคารสถานที่ และการพัฒนาต่างๆ ซึ่งไม่แพ้มหาวิทยาลัยขนาดใหญ่ที่ได้รับงบประมาณจำนวนมาก การพัฒนามหาวิทยาลัยไม่ควรยึดติดกับงบประมาณ แต่ควรยึดอุดมการณ์และความมุ่งมั่นของผู้บุกเบิกยุคก่อน ที่แม้ไม่มีเงินเดือนหรือสวัสดิการก็ยังมุ่งสร้างมหาวิทยาลัยให้เกิดขึ้น ดังนั้น ความเชื่อและทัศนคติในการทำงานสำคัญยิ่งกว่างบประมาณ และหากยึดแนวคิดนี้ไว้ก็จะสามารถเปลี่ยนแปลงระบบการศึกษาและสังคมได้” ศ.(พิเศษ) เอนก กล่าวและว่า มหาวิทยาลัยราชภัฏวันนี้จึงต้องมีการปรับเปลี่ยนเพื่อตอบโจทย์โลกที่เปลี่ยนแปลง เน้นจัดการศึกษาที่เชื่อมโยงกับภาคปฏิบัติและความต้องการของสังคมหรือชุมชนในพื้นที่ ไม่ใช่แค่ความเป็นเลิศทางวิชาการ ต้องกล้าคิด นอกกรอบ มองวิกฤตเป็นโอกาส และใช้จุดแข็งทางภูมิศาสตร์และวัฒนธรรมของไทยเพื่อส่งออกการศึกษา ดึงดูดนักศึกษาและผู้เชี่ยวชาญจากต่างชาติ โดยเน้นการสร้างคนที่มีความสามารถ มากกว่าแค่คนเก่งและคนดี และต้องกล้าที่จะเป็นผู้นำสร้างความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
