“หมอปัตพงษ์” เผยสถิติปี พ.ศ.2564-2566 พบว่า คนไทยป่วยและมารับบริการน้อยลง 26.7 ล้านครั้ง ประหยัดค่าใช้จ่ายได้อย่างน้อย 1.9 หมื่นล้านบาท แนะศึกษาวิจัยเชิงลึกว่าเป็นเพราะเหตุปัจจัยใดบ้าง แต่ละปัจจัยส่งผลมากน้อยเพียงใด
รศ.ดร.นพ.ปัตพงษ์ เกษสมบูรณ์ หน่วยเวชศาสตร์ครอบครัว คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เปิดเผยสถิติการเจ็บป่วยของคนไทยที่เป็นดัชนีบอกถึงผลการดำเนินงานต่างๆ ในภาพรวม จากสถิติปี พ.ศ. 2564-2566 พบว่า คนไทยป่วยและมารับบริการน้อยลง 26.7 ล้านครั้ง ประหยัดค่าใช้จ่ายได้อย่างน้อย 1.9 หมื่นล้านบาท สมควรมีการศึกษาวิจัยเชิงลึกต่อไปว่า จำนวนที่ลดลงเป็นเพราะเหตุปัจจัยใดบ้าง
เมื่อคำนวณโดยนำเอาจำนวนผู้ป่วยนอก (ครั้ง) เฉลี่ยต่อปีของปี พ.ศ.2564-2565 เป็นตัวตั้ง แล้วลบโดยจำนวนผู้ป่วยนอก (ครั้ง) ในปี พ.ศ.2566 พบว่า มีจำนวนลดลง 26,672,454 ครั้ง และจำนวนคนลดลง เท่ากับ 13,334,354 คน
เมื่อคำนวณโดยนำเอาจำนวนผู้ป่วยใน (คน) เฉลี่ยต่อปี ของ ปี พ.ศ. 2564-2565 เป็นตัวตั้ง แล้วลบโดยจำนวนผู้ป่วยใน (คน) ในปี พ.ศ.2566 พบว่า มีจำนวนลดลง 36,150 คน และจำนวนวันนอน ลดลง เท่ากับ 8,091,897 วันนอน (ตารางที่ 1)
ที่มา:https://hdcservice.moph.go.th/hdc/main/index.php (accessed 2024-06-11)
เมื่อคำนวณค่าใช้จ่ายที่ประหยัดได้ โดยเอาจำนวนครั้งของผู้ป่วยนอกและจำนวนคนของผู้ป่วยใน มาคูณกับต้นทุนต่อหน่วยของการให้บริการ จะพบว่า มูลค่าที่ประหยัดได้รวมเท่ากับ19,384,119,956 บาท (ตารางที่ 2)
อภิปราย
1.ข้อมูลต้นทุนที่นำมาใช้ได้จากการศึกษาในโรงพยาบาลชุมชน ดังนั้นถ้าใช้ต้นทุนเฉลี่ยของโรงพยาบาลทุกระดับ น่าจะมียอดรวมของเงินที่ประหยัดได้สูงกว่านี้มาก
2.ข้อมูลนี้ไม่ได้นับจำนวนการเสียชีวิตของคนไทย ซึ่งเป็นปัจจัยชี้วัดความสำเร็จของนโยบายสุขภาพที่สำคัญเช่นกัน
3.การมารับบริการของผู้ป่วยขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยมาก ทั้งปัจจัยที่ตัวผู้ป่วยเอง และปัจจัยด้านระบบบริการ
4.ปัจจัยด้านผู้ป่วย เช่น ลักษณะของการเจ็บป่วยที่เกิดขึ้น การเลือกวิธีการรักษาตนเอง เลือกไปการรับบริการ ณ หน่วยบริการ ทัศนคติต่อบริการต่างๆ เป็นต้น
5.ปัจจัยด้านระบบบริการ เช่น ความเพียงพอและทั่วถึงของสถานบริการและบุคลากร ประสิทธิผลของบริการ กฎระเบียบที่กำหนด เช่น การจำกัดจำนวนผู้รับบริการต่อวัน การประชาสัมพันธ์ ค่าใช้จ่ายที่เก็บจากผู้ป่วย เป็นต้น
สรุป
1.คนไทยป่วยและไปใช้บริการสาธารณสุข ลดลง 26.7 ล้านครั้ง
2.ประหยัดค่าใช้จ่ายให้ระบบบริการ 1.9 หมื่นล้านบาท
ข้อเสนอแนะ
1.ควรมีการศึกษาวิจัยเชิงลึกว่า คนไทยมาใช้บริการลดลง เป็นเพราะเหตุปัจจัยใดบ้าง และแต่ละปัจจัยส่งผลต่อจำนวนครั้งของการมารับบริการมากน้อยเพียงใด
2.มีการศึกษาเพิ่มเติมเรื่องแนวโน้นการเสียชีวิตของคนไทยและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
เอกสารอ้างอิง:
[1]https://hdcservice.moph.go.th/hdc/main/index.php (accessed 2024-06-11)
[2] ชุติมา คงเดช. การบริหารต้นทุนบริการของโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดสงขลา. วารสารศาสตร์สุขภาพและการศึกษา ปีที่ 3 ฉบับที่ 1 มกราคม – เมษายน 2566. หน้า 28-45.
