“หมอธีระวัฒน์” เผยไข้หวัดนกที่ติดง่ายในคนและแพร่ทางอากาศได้ ถูกสร้างขึ้นสำเร็จตั้งแต่ปี 2011 หวั่นหลุดออกภายในนอก หลังเกิดอุบัตินักวิจัยแทงเข็มที่มีเชื้อชนิดนี้เข้านิ้วตัวเองเมื่อปี 2013 และกรณีท่ออากาศชุดป้องกันของนักวิจัยไม่ทำงานเมื่อปี 2019 สะท้อนมาตรการความปลอดภัยที่ไม่รัดกุมพอ
วันนี้(22 พ.ค.) ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา อดีตหัวหน้าศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพโรคอุบัติใหม่ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ได้โพสต์ข้อความในเฟซบุ๊ก ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา Thiravat Hemachudha ในหัวข้อ “การสร้างไข้หวัดนกที่รุนแรงแพร่ทางอากาศติดได้ในคน” มีรายละเอียดระบุว่า ไข้หวัดนกตามปกติจะติดคนได้ยากอยู่แล้วแต่ปี 2011 นักวิทยาศาสตร์ Erasmus Netherlands Ron Fouchier และ yoshihiro Kawaoka จาก University Wisconsin-Madison ประกาศความสำเร็จในการปรับแต่งไข้หวัดนก H5N1 ให้สามารถแพร่ในตัว เฟอเร็ท (ซึ่งเป็นสัตว์ทดลองเพื่อพิสูจน์ว่าติดต่อในคนได้) และสามารถแพร่ทางอากาศได้ (air borne transmission) และ ตีพิมพ์ในวารสาร Science ปี 2012
นักวิทยาศาสตร์ทั้งสองคณะได้รับทุนวิจัย gain of function นี้ จาก Francis Collins NIH และ Anthony Fauci NIAID
ไวรัส H5N1 ที่นำมาปรับแต่งนั้น ส่งจากประเทศไทยด้วยหรือไม่ ไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด จากที่มีการติดในเสือและเสือตาย และมีนักวิทยาศาสตร์ไทยไปเรียนต่อที่เนเธอร์แลนด์ และมีชื่ออยู่ในบทความตีพิมพ์ในปี 2012
เหตุการณ์ที่น่ากลัวปรากฏในห้องปฏิบัติการหลายครั้งด้วยกันที่ kawaoka แล็บ Wisconsin
ในวันที่ 16 พฤศจิกายน 2013 เวลา 18.30 น. นักวิจัยเกิดอุบัติเหตุแทงเข็มที่มีไวรัสปรับแต่งพันธุกรรม H5N1 เข้านิ้วตัวเอง และถูกกักตัวเจ็ดวันที่บ้านและได้รับยารักษาเป็นเวลา 10 วัน
ในขณะนั้นจากการสืบสวนพบว่าทางห้องปฏิบัติการไม่มีมาตรการที่รัดกุมพอสำหรับการป้องกันการติดเชื้อที่อาจเกิดขึ้นได้ในคนและหลุดรั่วออกไป และเป็นการปฏิบัติที่ไม่ถูกต้องที่เก็บตัวที่บ้าน เพราะถ้าเกิดติดเชื้อจะสามารถแพร่ทางอากาศออกไปสู่ชุมชนข้างเคียงได้ ทางระบบระบายอากาศของอพาร์ทเม้นท์ และสมควรที่จะต้องกักตัวในโรงพยาบาลในห้องกักกันพิเศษ
ในขณะเดียวกัน โรงพยาบาลมหาวิทยาลัย ก็ไม่ได้อยากรับตัวเช่นกัน พร้อมทั้งกลัวว่าประชาชนจะรู้เกี่ยวข้องกับข่าวนี้ ตั้งแต่ปี 2014 เป็นต้นมาหลังจาก needle stick incident มีการหลุดรั่วของเชื้อแอนแทรกซ์และไข้หวัดนก ที่ CDC แม้กระทั่งมีหลอดบรรจุไวรัสฝีดาษ (small pox)ทิ้งในห้องเก็บของเป็น 10 ปีที่ NIH
ในเดือนตุลาคม 2014 ทำเนียบขาวมีนโยบายห้ามให้ทุนเกี่ยวกับการสร้างไวรัสใหม่ แต่ตั้งแต่ปี 2019 ยังมีการทดลองที่ถูกสั่งห้ามถูกปล่อยให้ทำเงียบๆ ทั้งนี้รวมถึงห้อง lab ของ Kawaoka ที่ Wisconsin และข่าวที่มีอุบัติเหตุการรั่วไหลต่างๆ ถูกปิดเงียบจากประชาชน
ในวันที่ 9 ธันวาคม 2019 นักวิทยาศาสตร์สองคนได้สอนผู้ร่วมงานอีกหนึ่งคนในการทำงานในห้องชีวะนิรภัยระดับสามที่ Wisconsin โดยใส่ชุดมนุษย์อวกาศและมีถังกรองอากาศ ไวรัสที่ทำขณะนั้นคือไวรัสไข้หวัดนกที่ปรับแต่งพันธุกรรมให้ติดในคนได้และแพร่ทางอากาศ VN1203HA(N158D/N224K/ Q226L/T318I)/CA04. หนึ่งในผู้ปฏิบัติงานพบว่าท่ออากาศไม่ทำงาน และตื่นตระหนกและไม่ได้ทำตามมาตรฐานความปลอดภัย
ทางการรัฐ ไม่ได้รับทราบเรื่องแล็บแอ็กซิเดนท์เหล่านี้ โดยแล็บและมหาวิทยาลัยกล่าวว่าเรื่องเหล่านี้ไม่ได้เป็นปัญหา ไม่ใช่ significant exposure แต่หลีกเลี่ยงที่จะตอบว่า แล้วอะไรถือว่าเป็นความเสี่ยง?
ข้อมูลเหล่านี้รวบรวมจากหลักฐานการตีพิมพ์และที่รายงานจาก award winning journalist Alison Young an investigative reporter in Washington, D.C., and serves as the Curtis B. Hurley Chair in Public Affairs Reporting for the University of Missouri School of Journalism. From 2009 to 2019, she was a reporter and member of USA TODAY’s national investigative team. She has reported on laboratory accidents for 15 years. Her first book, "Pandora’s Gamble: Lab Leaks, Pandemics, and a World at Risk, ออกเผยแพร่ 25 เมษายน 2023
ล่าสุด บทความในวารสารสมาคมแพทย์อเมริกัน JAMA network 21 พฤษภาคม 2024 โดย CDC แถลงผลการปฎิบัติการเตรียมพร้อมและตอบโต้ในประเทศสหรัฐอเมริกา ต่อไข้หวัดนก highly pathogenic avian influenza H5N1
