เพราะวัยเด็กกับการเล่นเป็นของคู่กัน ซึ่งการเล่นเป็นสิ่งที่ดีที่จะช่วยเสริมสร้างทักษะความรู้ จินตนาการความคิดสร้างสรรค์ รวมไปถึงเสริมสร้างพละกำลังร่างกายให้แข็งแรงได้ แล้วจะดีกว่ามั้ย ถ้ามีพื้นที่ที่ปลอดภัยใกล้บ้านเปิดโอกาสให้เด็กได้เล่นอิสระ
รู้หรือไม่ว่า สถิติจากกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา (ปี พ.ศ. 2561 - 2565) พบว่า มีเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี จมน้ำเสียชีวิตในช่วงฤดูร้อน ซึ่งตรงกับช่วงปิดเทอม (เดือน มี.ค. - พ.ค.) จำนวน 953 คน เฉลี่ยวันละ 2 คน เดือนเมษายนพบเหตุการณ์จมน้ำมากที่สุด 65 คน รองลงมาคือ เดือนมีนาคม 64 คน และเดือน พฤษภาคม 63 คน จากข้อมูลจึงสะท้อนให้เห็นว่า ช่วงวันหยุดหรือปิดเทอมนั้น เด็กไทยต้องเผชิญกับความเสี่ยงต่าง ๆ ซึ่งส่งผลเสียตามมา ไม่ว่าจะเป็นทั้งทางด้านร่างกายและทางด้านจิตใจ อาทิ เด็กติดเกม ติดมือถือ หรือแม้กระทั่งจมน้ำเสียชีวิต ดังนั้นการสร้างพื้นที่ปลอดภัยให้เด็กได้มีพื้นที่ทำกิจกรรมอย่างสร้างสรรค์จึงเป็นเรื่องสำคัญ
ด้วยเหตุนี้เอง สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว (สค.) กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ร่วมกับศูนย์การค้าโลตัส สาขาบางกะปิ จึงได้เปิดโครงการ ‘ปิดเทอมสร้างสรรค์ เล่นสนุกทุกวันที่โลตัส’ เพื่อสนับสนุนและสร้างพื้นที่เล่นอิสระใกล้บ้านที่ปลอดภัย เข้าถึงได้ง่าย และเพื่อให้ครอบครัวได้ใช้เวลาร่วมกันอย่างสร้างสรรค์ โดยจะเปิดนำร่องในศูนย์การค้าโลตัส 4 สาขา ได้แก่ สาขาบางกะปิ สาขาพงษ์เพชร สาขาแจ้งวัฒนะ และสาขาปากเกร็ด ตลอดเดือนเมษายน 2567 นี้
3 หน่วยงาน สานพลังเปิดโครงการ ปิดเทอมสร้างสรรค์ เล่นสนุกทุกวันที่โลตัส
น.ส.ณัฐยา บุญภักดี ผู้อำนวยการอาวุโส สำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชนและครอบครัว กล่าวถึงโครงการปิดเทอมสร้างสรรค์ เล่นสนุกทุกวันที่โลตัส ว่าเป็นความร่วมมือของทั้ง 3 หน่วยงาน ได้แก่ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว (สค.) กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ร่วมกับศูนย์การค้าโลตัส สาขาบางกะปิ เปิดพื้นที่ทำกิจกรรมสร้างสรรค์ให้เด็ก ๆ ในช่วงปิดเทอมเพื่อจะได้มีพื้นที่ที่ปลอดภัยในการเล่น โดย สสส. ได้เข้ามาสนับสนุนเรื่ององค์ความรู้เรื่องการเล่นอย่างสร้างสรรค์ การเล่นอย่างอิสระที่จะช่วยส่งเสริมด้านพัฒนาการและสุขภาวะของเด็ก ทั้งนี้เพื่อสร้างความสุข ปูพื้นฐานสุขภาพกายและสุขภาพใจที่ดีให้กับเด็ก ๆ
“โดยโครงการปิดเทอมสร้างสรรค์ เป็นกิจกรรมที่ สสส. ทำขึ้นอย่างจริงจังหลายปีมาแล้ว เพราะจากข้อมูลที่ทราบมาคือ เด็กและเยาวชนมีช่วงปิดเทอม วันหยุด วันว่าง รวมกันแล้วสูงถึง 150 วัน ต่อปี ซึ่งการที่เปิดพื้นที่เล่นให้กับเด็ก มองว่าเด็กจะได้ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ได้ใช้ร่างกาย ได้ใช้จินตนาการ ความคิดสร้างสรรค์ หรือเวลาที่เล่นอาจจะมีทะเลาะกันบ้าง ขัดแย้งกันบ้าง เขาจะได้เรียนรู้วิธีการจัดการอารมณ์ตัวเอง อีกทั้งยังช่วยในเรื่องพัฒนาการทางด้านสังคม ทักษะในการอยู่ร่วมคนอื่น มารยาททางสังคม การเคารพกฎกติกา ซึ่งเด็กจะปรับตัวได้ง่ายขึ้นเมื่อเข้าสังคม และในขณะที่เด็ก ๆ กำลังเล่น ผู้ปกครองที่มาด้วยก็จะได้เรียนรู้ไปด้วย ผู้ปกครองยุคใหม่จะได้รับคำปรึกษาว่าเล่นกับลูกต้องทำยังไงบ้าง เล่นแบบไหนถึงจะส่งเสริมทักษะลูกได้”
“โดยครั้งนี้การที่ได้ทำโครงการร่วมกับห้างสรรพสินค้าโลตัส ซึ่งอยู่ใกล้ชุมชน เพราะมองว่าบางชุมชนแทบไม่มีพื้นที่ให้เด็กได้เล่นเลย การมีพื้นที่เล่นอิสระจะทำให้เด็ก ๆ ในชุมชนได้มีพื้นที่เล่นที่ปลอดภัย พร้อมทั้งส่งเสริมทักษะและพัฒนาการในด้านต่าง ๆ ควบคู่กันไป ซึ่งเราโฟกัสช่วงปิดเทอมโดยเฉพาะ เพราะช่วงปิดเทอมภาคฤดูร้อนเด็ก ๆ มักชอบไปเล่นน้ำ ซึ่งมีสถิติเด็กจมน้ำในช่วงหน้าร้อนเยอะมาก และการที่ห้างสรรพสินค้าที่เปิดทำการอยู่แล้ว เราจึงมองว่าเป็นการดี ถ้าเราจะใช้พื้นที่ของห้างฯ เป็นพื้นที่เล่นที่ปลอดภัยให้กับเด็กได้”
ออกแบบมุมเล่นอิสระ โลตัสเอาใจคิด(ส์)
ให้เด็กมีพื้นที่ปลอดภัยใกล้บ้าน เสริมสร้างทักษะและสุขภาวะที่ดี
น.ส.วรรณดี รังษีสุกานนท์ ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างประสบการณ์และปฏิบัติการพื้นที่ศูนย์การค้าโลตัส กล่าวถึงโครงการปิดเทอมสร้างสรรค์ เล่นสนุกทุกวันที่โลตัสว่า ในนามตัวแทนของโลตัสในฐานะผู้รับผิดชอบและจัดงานนั้น มีความยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ได้สนับสนุนโครงการดังกล่าว โดยจุดประสงค์ของการจัดมุม “โลตัสเอาใจคิด(ส์)” ในศูนย์การค้าโลตัสนั้น ก็เพื่อสนับสนุนให้ครอบครัวได้ใช้เวลาว่างร่วมกันอย่างสร้างสรรค์ และเห็นคุณค่าของการเล่นอิสระ
“โครงการนี้ทางโลตัสได้ปรับปรุงให้มีมุมอิสระ ชื่อว่า “โลตัสเอาใจคิด(ส์)” ที่ออกแบบโดยโรงเล่น พิพิธภัณฑ์เล่นได้ จ.เชียงราย ทั้งนี้โลตัสยังได้สนับสนุนของเล่นภายในมุมเพื่อให้เด็กและครอบครัวได้ใช้เวลาเล่นร่วมกันในระหว่างที่มาจับจ่ายใช้สอยที่โลตัส ซึ่งการเปิดพื้นที่เล่นอิสระภายในพื้นที่โลตัสจะช่วยให้ครอบครัวได้ทำกิจกรรมใกล้บ้านปลอดภัย สอดคล้องกับสโลแกนของเราที่ว่า “รู้สึกดีดีทุกวันที่โลตัส” ถือเป็นบทบาทความภาคภูมิใจที่โลตัสได้มีส่วนร่วมให้เด็ก ๆ ได้มาใช้เวลาร่วมกันอย่างสร้างสรรค์และมีคุณภาพ เพื่อให้เขาได้มีพื้นที่เล่นเพื่อการเติบโตที่ดีต่อไปในอนาคต”
สนับสนุนให้แม่เลี้ยงเดี่ยวมีรายได้เสริม
สร้างอาชีพผู้อำนวยการเล่น (Play Worker)
จุดเด่นที่น่าสนใจอีกหนึ่งสิ่งในมุมเล่นอิสระ “โลตัสเอาใจคิด(ส์)” นั่นก็คือ “Play Worker” โดยทั้งหมดเป็นแม่เลี้ยงเดี่ยวที่อยู่ในชมรม โดย “Play Worker” จะคอยทำหน้าที่ดูแลและให้คำแนะนำแก่เด็ก ๆ ที่มาเล่นที่ลานกิจกรรม ซึ่งจะเป็นการส่งเสริมทักษะของตัวเด็ก รวมไปถึงส่งเสริมทักษะการเลี้ยงดูของผู้ปกครองด้วย
นายธนสุนทร สว่างสาลี อธิบดีกรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว (สค.) กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ กล่าวถึงโครงการนี้ว่า นอกจากเปิดพื้นที่ เปิดมุมอิสระให้กับเด็ก ๆ แล้ว ยังเป็นการสนับสนุนแม่เลี้ยงเดี่ยวทำอาชีพ Play Worker เพื่อให้มีรายได้ มีทักษะในการสร้างแรงจูงใจให้ครอบครัวเห็นคุณค่าการเล่นและเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในห้างสรรพสินค้าด้วย
“ในปี พ.ศ. 2566 สค. ได้ทำโครงการและเข้าถึงแม่เลี้ยงเดี่ยวประมาณกว่า 7,000 คน โดยตัวเลขแม่เลี้ยงเดี่ยวทั่วประเทศมีมากกว่า 1.3 ล้านคน ที่เรายังเข้าไม่ถึง ดังนั้นการที่ได้ร่วมมือกันทั้ง 3 หน่วยงาน (สสส. สค. และโลตัส) ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญที่จะได้สนับสนุนกลุ่มแม่เลี้ยงเดี่ยว หนึ่งในกลุ่มเปราะบาง ให้มีศักยภาพ พัฒนาคุณภาพชีวิตให้มั่นคงผ่านการทำอาชีพต่าง ๆ ซึ่งหนึ่งในอาชีพที่สามารถทำรายได้เสริมคือ การเป็นผู้อำนวยการเล่น (Play Worker) ในพื้นที่ห้างสรรพสินค้า ถือเป็นอาชีพใหม่ เป็นแนวคิดใหม่สำหรับสังคมไทย โดย สค.ร่วมกับภาคีของ สสส. คือเครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลก จัดอบรมกลุ่มแม่เลี้ยงเดี่ยวที่สนใจ หนุนเสริมศักยภาพของกลุ่มแม่เลี้ยงเดี่ยวซึ่งต้องดูแลลูกเล็กพร้อมกับทำงานหาเลี้ยงชีพไปด้วย ให้สามารถทำหน้าที่แม่ได้อย่างสนุกและมีรายได้เสริมจากการพาเด็กเล่น โดยมีศูนย์การค้าโลตัสสนับสนุนการจ้างงานและให้พื้นที่จัดมุมเล่นสำหรับเด็ก ๆ”
น.ส.ณัฐยา บุญภักดี ผู้อำนวยการอาวุโส สำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชนและครอบครัว กล่าวเสริมว่า ด้วยกรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว (สค.) กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ มีโครงการดูแลกลุ่มครอบครัวเลี้ยงเดี่ยว กลุ่มแม่เลี้ยงเดี่ยว เราจึงได้นำมาผนวกเข้าด้วยกัน โครงการนี้จึงมีการอบรมคุณแม่เลี้ยงเดี่ยวให้มีความรู้ในเรื่องการส่งเสริมการเล่นอย่างสร้างสรรค์ของเด็ก ความรู้เกี่ยวกับการพัฒนาเด็ก ซึ่งคุณแม่เลี้ยงเดี่ยวที่เป็น Play Worker จะได้มีรายได้พิเศษด้วย
“สสส. ได้สนับสนุนองค์ความรู้ สนับสนุนให้ภาคีเครือข่ายเข้ามาให้ความรู้มาช่วยเป็นพี่เลี้ยง ช่วยดูแลการปฏิบัติงานของ Play Worker ในแต่ละวันทั้ง 4 สาขา ซึ่งเรามีการเก็บข้อมูล ติดตามประเมินผล จัดทีมวิชาการดูผลลัพธ์ด้วยว่าเด็ก ๆ ที่มาในมุมเล่นจะได้รับประโยชน์อะไร ตัวคุณแม่เลี้ยงเดี่ยวที่เข้าร่วมโครงการได้รับประโยชน์อะไร เกิดประโยชน์อะไรขึ้นบ้าง ถือว่าเป็นความร่วมมือเรื่องการส่งเสริมกิจกรรมวันหยุด วันว่าง วันปิดเทอม ควบคู่ไปกับการส่งเสริมอาชีพ โดยเราจะทดลองดูก่อนว่าถ้ามีมุมเล่นอิสระเช่นนี้ต่อเนื่อง 1 เดือน ผลลัพธ์จะมาออกมาดีหรือไม่ ซึ่งเราก็ค่อนข้างมั่นใจว่าผลลัพธ์จะออกมาดี เพราะตลอดเวลาที่ผ่านมาจากที่ได้ทำกิจกรรมเช่นนี้ในพื้นที่ต่าง ๆ เราจะเห็นได้ว่าผู้ปกครองมักจะพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า เป็นเรื่องที่ดีมากที่มีกิจกรรมใกล้บ้าน เพราะช่วยให้ลูก ๆ ได้ทำกิจกรรมอื่น ๆ เด็กติดหน้าจอ ติดเกมน้อยลง อีกทั้งยังเสริมสร้างสุขภาวะที่ดีทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สติปัญญาด้วย”
ตัวแทนแม่เลี้ยงเดี่ยว Play Worker เผยว่าเป็นโครงการที่ดี
ทำให้มีรายได้พิเศษ พร้อมได้ฝึกลูกไปด้วย
ด้าน นาอีมะห์ มะเซ็ง แม่เลี้ยงเดี่ยวที่เข้ามาเป็นผู้อำนวยการเล่น (Play Worker) ได้กล่าวถึงการมาทำหน้าที่ Play Worker ว่า ตนมีความสนใจและได้ทราบโครงนี้จากพี่ที่รู้จัก จึงได้อบรมและร่วมเป็นหนึ่งในผู้อำนวยการเล่น ซึ่งตนเป็นแม่มือใหม่ยังไม่รู้อะไรเกี่ยวกับเด็กเท่าไหร่นัก การที่ได้มาร่วมโครงการนี้ทำให้ตนได้แลกเปลี่ยนกับคุณแม่ท่านอื่น ได้ใช้เวลาอยู่กับลูก ได้ฝึกลูกไปในตัว อีกทั้งยังได้หารายได้พิเศษไปด้วย ซึ่งคาดว่าภายใน 1 เดือนนี้ ลูกของตนจะมีพัฒนาการที่ดีขึ้น และหลังจากจบโครงการจะสามารถนำความรู้ที่ได้รับจากอาชีพนี้ไปต่อยอดได้อีกมากมาย
“เรามีความตั้งใจจะทำ Home School ให้ลูก พาลูกไปเล่นสวนสาธารณะทุกวัน ซึ่งมีพี่ที่รู้จักได้แนะนำว่ามีโครงการดีมากสำหรับเด็ก ซึ่งน่าสนใจมากเพราะเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับธรรมชาติของเด็ก ซึ่งเด็กควรที่จะได้ใช้เวลาในการเล่น ปกติอยู่ที่บ้านเราก็ให้ลูกเล่นของเล่นจากธรรมชาติบ้าง เล่นของใช้ในบ้านบ้าง เช่น กระป๋อง ถ้วยชาม ภาชนะต่าง ๆ”
“การมาทำอาชีพ Play Worker ทำให้ได้อยู่กับลูกด้วย ได้รายได้เสริมด้วย แถมลูกยังได้ฝึก ได้เล่นด้วย จบโครงการก็ยังนำความรู้ที่ได้ไปต่อยอดได้อีก”
นำร่องโลตัส 4 สาขา คาดหวังผลลัพธ์ที่ดี
พร้อมผลักดันทั่วทั้งประเทศ
ปัจจุบันโครงการปิดเทอมสร้างสรรค์ เล่นสนุกทุกวันที่โลตัส เปิดนำร่องทั้งหมด 4 สาขา ได้แก่ สาขาบางกะปิ สาขาพงษ์เพชร สาขาแจ้งวัฒนะ และสาขาปากเกร็ด โดยทั้ง 3 หน่วยงาน (สสส. สค. และโลตัส) มีความเชื่อมั่นว่า มุมโลตัสเอาใจคิด(ส์) จะเป็นโครงการนำร่องที่สามารถพัฒนาเป็นต้นแบบของกิจกรรมเพื่อสังคมรูปแบบใหม่ ๆ ที่ตอบโจทย์การใช้เวลาว่างในช่วงปิดเทอมของเด็กเล็กและครอบครัวได้อย่างเต็มที่
“โครงการนี้ถือเป็นโครงการนำร่องที่ออกแบบอย่างชัดเจน ซึ่งจะทำให้เกิดต้นแบบทั้งภาคธุรกิจ ภาครัฐ และหน่วยงานสนับสนุนต่าง ๆ รวมถึง สสส. เอง ซึ่งมองว่าจะทำให้เกิดประโยชน์กับหลากหลายฝ่าย ทั้งการสร้างอาชีพให้กับกลุ่มครอบครัวเปราะบาง การสร้างพื้นที่ปลอดภัยให้เด็ก ๆ ออกมาทำกิจกรรมร่วมกับครอบครัว ส่งเสริมทักษะของเด็ก ส่งเสริมสุขภาวะที่ดีของเด็ก ส่งเสริมทักษะการเลี้ยงดูเด็ก และสร้างสัมพันธภาพที่ดีในครอบครัว”
“โดย สสส. และภาคีเครือข่าย มีความคาดหวังว่า เมื่อสรุปผลการดำเนินงาน เราจะได้เห็นผลลัพธ์ไปในทางที่ดี เพื่อจะได้ขยายผลไปยังส่วนต่าง ๆ ในประเทศต่อไป สุดท้ายนี้ สสส. หวังเป็นอย่างยิ่งว่าทุกคนจะได้รับประโยชน์ และได้เห็นว่าเราจะสามารถร่วมมือกันทำให้ได้มากกว่านี้ เพื่อให้เด็กทุกคนเข้าถึงพื้นที่เรียนรู้ พื้นที่เล่นอย่างอิสระ พื้นที่ปลอดภัยใกล้บ้าน ซึ่งจะเป็นการช่วยให้เด็กไทยเรามีสุขภาวะที่ดี” น.ส.ณัฐยา บุญภักดี ผู้อำนวยการอาวุโส สำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชนและครอบครัว กล่าวทิ้งท้าย
