"ชลน่าน" เตรียมปั้น อสม.ไรเดอร์ จัดส่งยา-เวชภัณฑ์ให้ผู้ป่วยถึงบ้าน เบิกจ่ายค่าส่งรายเคส 30 บาท เพิ่มเติมจากค่าป่วยการ จ่อหารือสมาคม-ชมรม อสม. ผ่อนซื้อ จยย.ราคาสวัสดิการ ย้ำยุคนี้ต้องเน้นดูแลรักษาที่บ้านและชุมชน ลดไป รพ. วางเครือข่าย 3 หมอดูแลตั้งแต่ปฐมภูมิ โฆษก สธ.เผยเตรียมคิกออฟ มี.ค.นี้ ที่ อ.ปัว จ.น่าน
เมื่อวันที่ 5 ม.ค. นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวถึงกรณีการปั้นให้ อสม.เป็น Health Rider ระหว่างงาน MOU ทำบัตร Smart Card อสม. ว่า อสม.ไรเดอร์ หรือ Health Rider จะเป็นผู้ส่งยาและเวชภัณฑ์ไปยังผู้ป่วยที่บ้าน เพราะเราเน้นการดูแลประชาชน โดยเฉพาะเรื่อง 30 บาท บัตรประชาชนใบเดียวรักษาทุกที่ เราจะทำให้ประชาชนสะดวกที่สุดในการเข้ารับการดูแลรักษาหรือบริการสุขภาพ ไม่จำเป็นไม่ต้องมาสถานบริการ การผสมผสานระหว่างการดูแลที่บ้านและชุมชน อสม.จึงเป็นกลไกสำคัญ เราจึงมีโครงการ 3 หมอ คือ อสม.เป็นหมอคนที่หนึ่ง หมอในคลินิกหรือสถานพยาบาลปฐมภูมิเป็นหมอที่คนสอง และส่งต่อหมอใน รพ. เป็นหมอคนที่สาม ถือเป็นการพัฒนาโครงข่ายที่จะทำงานร่วมกัน นอกจากนี้ ต่อไปจะมีถึง 9 หมอ ถ้าการบริการปฐมภูมิในชุมชนเราถูกวางอย่างลงตัว จะมีหมอคนอื่นเข้าไปร่วมทำงานกับเราอีก ข้ามสาขาอาชีพ เพื่อดูแลมิติสุขภาพประชาชน
"สิ่งที่พี่น้อง อสม.จะทำหน้าที่สอดรับกับระบบบริการที่เกิดใหม่ Smart อสม.จึงตอบโจทย์ ซึ่งการที่ อสม.จะเป็น อสม.ไรเดอร์ ส่งยา ฯลฯ ที่เกี่ยวกับการดูแลรักษา ก็จะต้องมาฝึกทักษะความปลอดภัยต่างๆ ฝึกเรื่องการดูตัวยาหรือเวชภัณฑ์ต่างๆ ที่ต้องทำให้มีความรู้ความเข้าใจที่ดีพอสมควร เราจะเติมเต็มให้ทุกท่าน โดยเฉพาะมิติการดูแลความปลอดภัยในการขับขี่รถจักรยานยนต์ หรืออาจจะดูลึกถึงว่า อสม.จะมีรถจักรยานยนต์ใช้อย่างไร ภายใต้โครงการที่เราอาจต้องคิดหาและสนับสนุน โดยให้ท่านเป้นเจ้าของมอเตอร์ไซค์ในราคาไม่แพง ใช้สวัสดิการของพวกเราดูแล ก็มีคนมาเสนอหลายกลุ่มหลายคน อาจต้องปรึกษากับสมาคมและผู้แทน อสม.ร่วมคิดร่วมทำกัน" นพ.ชลน่านกล่าว
นพ.ชลน่านกล่าวว่า สุดท้ายการดูแลคำตอบอยู่ที่หมู่บ้าน เพราะการดูแลสุขภาพในยุคนี้ จะเป็นยุคที่เราปรับเปลี่ยนระบบการดูแลสุขภาพทั้งหมด ภาพเดิมที่เราเคยเห็น เจ็บป่วยเข้า รพ. เจ็บป่วยไปหาหมอ ภาพจะเปลี่ยน ต่อไปหมอจะไปหาประชาชนที่บ้าน โดยหมอคนที่หนึ่งคือ อสม. และหมอคนที่สองคือปฐมภูมิ และมีอีก 9 หมอที่จะเข้าไปอยู่ตรงนั้น เพราะสิ่งที่เราต้องการ คือ การดูแลมิติสุขภาพไม่เฉพาะปัจเจกชน แต่ดูแลทั้งครอบครัวและชุมชน เพราะปัจจัยที่กำหนดสุขภาพจะกระทบไปทั้งหมด ถ้าเราเอาตัวเองเป็นที่ตั้งแล้วไม่ดูคนอื่นเลย เชื่อว่าไม่มีใครสุขภาพดี เพราะสุขภาพไม่ได้มีแต่มิติทางกาย แต่มีจิตใจ จิตวิญญาณ สติปัญญา และสังคมเกี่ยวข้องกัน การปรับระบบดูแลสุขภาพให้ไปอยู่ที่ชุมชนและหมู่บ้าน เป็นเรื่องจำเป็นสำคัญ เป็นเรื่องยุคใหม่ที่เราเน้นบริการปฐมถูมิ รัฐธรรมนูญก็ให้ความสำคัญ ถ้าคำตอบนี้สัมฤทธิ์ผล สุขภาพองค์รวมก็จะเกิดขึ้น การกินดี อยู่ดี สติปัญญาดี สิ่งแวดล้อมดี ก็จะเกิดขึ้น จะมีชุมชนสุขภาพดี (Wellness Community) ขยายไปสู่ Healthy city หรือ Healthy Community
ถามถึง อสม.ไรเดอร์จะสามารถเบิกค่าจัดส่งยาได้ด้วยใช่หรือไม่ นพ.ชลน่านกล่าวว่า งานที่เราให้ อสม.มีส่วนร่วมทำ เช่น Health Rider ถือเป็นภาระงาน ย่อมมีสิทธิได้รับค่าตอบแทนตามภาระงานมีการคิดให้ เป็นผู้ป่วยรายเคส เขาส่งเท่าไรก็คูณเข้าไปตามภาระงาน แต่ละที่ขณะนี้เริ่มต้นอาจไม่เหมือนกัน แต่ส่วนใหญ่ประมาณ 30 บาทต่อราย
ถามว่ามีเกณฑ์ของ สปสช.ที่ให้ค่าจัดส่งยาและเวชภัณฑ์ 50 บาทต่อราย นพ.ชลน่านกล่าวว่า นั่นคือเกณฑ์ของ สปสช. มันมีอยู่ 2 ส่วนที่ สปสช.เข้าไปดู หรือเอกชนพัฒนาระบบกำลังดูรายละเอียดการเบิกจ่ายตรงนี้
เมื่อถามถึงการจัดหามอเตอร์ไซค์ให้ อสม. จะเดินหน้าอย่างไร นพ.ชลน่านกล่าวว่า ขึ้นกับสมาคม อสม. ชมรม อสม. ว่า มีความต้องการจากพี่น้อง อสม.มากน้อยอย่างไร มีความต้องการจริงหรือไม่ ถ้ามีก้ใช้กลไกสมาคม อสม. ที่มีฐานใหญ่มาก 1 ล้านคน สามารถจัดสวัสดิการเรื่องนี้ได้ ซึ่งเป้นทรัพย์สินส่วนตัวของเขา อาจแบ่งค่าป่วยการออกมาเป็นค่าจ่ายผ่อนชำระมอเตอร์ไซค์ ในราคาสวัสดิการ ตรงนี้เป็นแนวคิดยังไม่ได้เป็นการดำเนินการ
ด้าน น.ส.ตรีชฎา ศรีธาดา โฆษก สธ. ฝ่ายการเมือง เปิดเผยว่า อสม.ไรเดอร์ หรือ Health Rider จะเป็นหน่วยเคลื่อนที่เร็วของ สธ.ในการนำยา เวชภัณฑ์จำเป็นไปส่งให้กับผู้ป่วยถึงบ้าน โดยเฉพาะผู้ป่วยติดบ้าน ติดเตียง โดยโครงการนี้ อยู่ภายใต้โครงการพัฒนาศักยภาพ อสม.และภาคีเครือข่ายในการจัดการสุขภาพตนเองและชุมชน โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล ปีงบประมาณ 2567 โครงการนี้จะช่วยลดความแออัดใน รพ. ลดการรอคอย ลดความเสี่ยงการติดเชื้อใน รพ. และลดค่าใช้จ่ายผู้ป่วยในการเดินทางมารับยาที่ รพ. โดยค่าใช้จ่ายในการนำส่งยาถึงบ้านยังเบิกจ่ายงบประมาณตามประกาศสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เรื่อง การจ่ายค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุขเพิ่มเติมสำหรับการบริการระดับปฐมภูมิ พ.ศ.2566 ในหมวด 1 หลักเกณฑ์การจ่ายค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุข ข้อ 9.1 ค่าจัดส่งยาและเวชภัณฑ์ด้วยระบบบริการส่งด่วนให้แก่ผู้ป่วยที่บ้านในอัตรา 50 บาทต่อครั้งด้วย
สำหรับเงื่อนไขการเบิกจ่ายจะเป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนด เช่น จะต้องเป็นผู้ป่วยที่มีสิทธิหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า มีความสมัครใจเข้าร่วมโครงการ แพทย์วินิจฉัยว่าเป็นโรคเรื้อรังรายเก่า อาการคงที่ ควบคุมโรคได้ดี และเป็นโรคที่ไม่มีความซับซ้อนในการดูแล หน่วยบริการมีการบันทึกข้อมูลการรักษาในเวชระเบียน รวมทั้งจัดส่งยาและเวชภัณฑ์ด้วยระบบบริการส่งด่วนให้แก่ผู้ป่วยที่บ้าน ซึ่งขณะนี้กรมสนับสนุนบริการสุขภาพอยู่ในขั้นตอนจัดทำโครงการเสนอให้ผู้บริหารเพื่ออนุมัติ คาดว่าจะมีการเปิดตัวโครงการ อสม.ไรเดอร์ หรือ Health Rider อย่างเป็นทางการ ที่ อ.ปัว จ.น่าน ประมาณ มี.ค. 2567
“แม้จะเป็นช่วงเตรียมการในการเปิดตัวโครงการ แต่ขณะนี้หลายจังหวัดได้นำร่องการนำส่งยาถึงบ้านโดย อสม.ไปบ้างแล้ว ทั้งที่น่าน อุดรธานี หนองคาย เพชรบุรี ซึ่งเมื่อมีการปักหมุดนโยบายบัตรประชาชนใบเดียวรักษาทุกที่อย่างเป็นทางการ ในวันที่ 7 ม.ค.นี้ สธ.ก็จะเดินหน้าโครงการ อสม.ไรเดอร์อย่างเต็มที่ เพื่อรองรับนโยบายรัฐบาลและ สธ. ที่ต้องการให้ประชาชนเข้าถึงบริการสาธารณสุขอย่างเท่าเทียม ทั่วถึง” น.ส.ตรีชฎา กล่าว