ที่ อุทยาน 100 ปี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพฯ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สานพลัง กรุงเทพมหานคร เครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลก และมูลนิธิส่งเสริมสื่อเด็กและเยาวชน จัดงาน “Let' play festival เทศกาลเล่นอิสระ” ระหว่างวันที่ 17 – 19 พ.ย. 66 ให้เด็กทุกคนเข้าถึงการเล่นที่เป็นอิสระ เกิดพัฒนาการตามวัย สร้างทักษะชีวิตและสร้างสุขภาวะ 4 มิติ ร่างกาย จิตใจ ปัญญา สังคม
นายศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร กล่าวว่า ต่างประเทศใช้การเล่นอิสระพัฒนาเด็กทุกวัย การเล่นเป็นสิทธิของเด็กในอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็กข้อที่ 31 และคณะกรรมมาธิการแห่งสหประชาชาติด้านสิทธิเด็ก ให้นิยามการเล่นว่า “การเล่นเป็นมิติพื้นฐานที่สำคัญของความสุขความพึงพอใจในวัยเด็ก และเป็นองค์ประกอบสำคัญของการพัฒนาทั้งทางกาย สังคม ปัญญา อารมณ์ และจิตวิญญาณ” มุ่งเน้นให้ความสำคัญเรื่องการศึกษาและการเล่นให้เสริมกัน โดยเพิ่มการเล่นในเนื้อหาการเรียนการสอน ทั้งระดับปฐมวัย ประถม และมัธยม นอกจากนี้ การเล่นยังไม่ใช่แค่ ความสุขของเด็ก แต่ผู้ใหญ่ก็มีความสุขเช่นกัน ทำให้ผู้ใหญ่เข้าใจเด็กมากขึ้น เห็นแนวทางการพัฒนาเด็ก และเด็กก็จะรักและเชื่อใจผู้ใหญ่มากขึ้นด้วย
“อยากเชิญชวนพ่อแม่ผู้ปกครอง และผู้ใหญ่ทุกคน ร่วมกันให้โอกาสเด็กเล่นอิสระ คืนความสุขในวัยเยาว์อย่างแท้จริง ลดเวลาการใช้หน้าจอ สร้างสมดุลการเรียนรู้ให้กับเด็กในยุคเทคโนโลยี ได้ฝึกฝนการสร้างสังคมเล็ก ๆ ที่เป็นสุขด้วยตัวเด็กเอง ซึ่งเป็นพื้นฐานของการเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่อยู่ร่วมกับคนอื่นอย่างมีความสุขในอนาคต สามารถเริ่มต้นง่าย ๆ จากที่บ้าน โรงเรียน ชุมชน โดยการเล่นของรอบตัว ธรรมชาติ วิถีชีวิต ซึ่งงานนี้เป็นตัวอย่างที่ดีของการร่วมสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเล่น และร่วมกันสร้างพื้นที่เล่นพื้นที่เรียนรู้เพื่อความสุขของเด็กให้เกิดขึ้นในทุก ๆ ที่ ‘ที่ไหนก็เล่น อะไรก็เล่นได้’” นายศานนท์ กล่าว
น.ส.ณัฐยา บุญภักดี ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชน และครอบครัว สสส. กล่าวว่า การปล่อยให้เด็กวัยตั้งแต่แรกเกิด-8 ปี ได้เล่นอย่างเป็นอิสระ เป็นการฝึกสมอง เพิ่มจินตนาการความคิดสร้างสรรค์ ได้ออกแบบการเล่นด้วยตนเอง ไม่ถูกจำกัดและควบคุม เป็นตัวของตัวเองอย่างเต็มที่ เกิดความสนใจสิ่งแวดล้อมรอบด้าน เช่น การเล่นทราย เด็กสามารถเรียนรู้การปั้นแต่งรูปร่าง ฝึกพัฒนาการของกล้ามเนื้อมัดใหญ่และเล็ก ฝึกจินตนาการ และเรียนรู้ว่าทรายเมื่อโดนน้ำก็อาจทลายลงได้ แต่เราก็ยังสามารถสร้างสรรค์ผลงานใหม่ได้ เกิดการเรียนรู้ การส่งเสริมให้เกิดการเล่นอย่างอิสระยังส่งผลต่อการเติบโตเป็นผู้ใหญ่ในอนาคต มีความแข็งแกร่ง มั่นคงในจิตใจ รู้จักการบริหารจัดการอารมณ์และจิตใจ ไม่ถูกชักชวนได้ง่าย หรือแก้ปัญหาในทางที่ผิดไปหาอบายมุข
“เพราะเข้าใจว่า “เล่น” คือหัวใจของการพัฒนาเด็ก เครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลก ร่วมกับ สสส. ทำเรื่องนี้มานานไม่น้อยกว่า 15 ปี และในปี 2562 ได้นำเสนอตัวอย่างการเล่นที่หลากหลายให้กับครอบครัว หน่วยงานและคนทั่วไป เกิดเครือข่าย play worker (ผู้อำนวยการเล่น) มากกว่า 10,000 คนทั่วประเทศ ช่วยกันเผยแพร่ความรู้และฝึกทักษะให้กับบุคลากรภาครัฐและคนที่สนใจ อาทิ ครูที่อยู่ในศูนย์เด็กเล็กและโรงเรียน จัดพื้นที่และชั่วโมงการเล่นอิสระเป็นประจำและมีชุมชนท้องถิ่น รวมถึงผู้นำท้องถิ่นหลายสิบแห่ง สนใจจัดให้มีลานเล่นในชุมชน สนับสนุนให้ผู้ใหญ่ เด็ก ออกมาใช้เวลาดี ๆ กลางแจ้งร่วมกัน มีต้นแบบของ Toy Truck ตระเวนจัดกิจกรรมให้เด็ก ๆ ในพื้นที่ห่างไกล เพื่อจุดประกายให้ครอบครัว หน่วยงาน ส่งเสริมให้เด็กได้เล่นอิสระทุกวัน ภายใต้สโลแกน “30 นาที เล่นอิสระทุกวัน สร้างพลังสุข” พร้อมเรียกร้องให้ภาครัฐสนับสนุนให้เพิ่มวันลาคลอดให้แม่และเพิ่มวันลาให้พ่อช่วยดูแลลูก เพื่อให้ครอบครัวได้มีโอกาสเรียนรู้ ดูแลใกล้ชิดกัน” น.ส.ณัฐยา กล่าว
น.ส.ประสพสุข โบราณมูล ผู้ประสานงานเครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลกและมูลนิธิส่งเสริมสื่อเด็กและเยาวชน กล่าวว่า เครือข่ายเล่นเปลี่ยนโลก หรือ Let’s play more เป็นการรวมตัวกันขององค์กร/กลุ่มที่ทำงานด้านงานเด็กและเยาวชน ครอบครัว ชุมชน องค์กรสาธารณกุศล องค์กรสาธารณประโยชน์ และองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร ทำงานขับเคลื่อนการส่งเสริมการเล่นอิสระในประเทศไทย เป้าหมายเพื่อความสุขของเด็ก และให้เด็กทุกคนได้เข้าถึงการเล่นอิสระ กระบวนการเล่นเป็นการเรียนรู้ เนื่องจากข้อมูลทางการแพทย์ ยืนยันว่าการเล่นมีส่วนสำคัญอย่างมากในการพัฒนาสมอง โดยการเล่นจะกระตุ้นให้มีการเพิ่มขึ้นระหว่างเซลล์สมองกับการทำงานของร่างกาย ทำให้เด็กมีพัฒนาการตามวัย เกิดประสบการณ์ เกิดทักษะชีวิต จะนำไปสู่ความเข้าใจตนเอง และเข้าใจคนอื่น เห็นศักยภาพของตนเอง รู้สึกมั่นคง มีเป้าหมายในชีวิต เรียนรู้การอยู่ร่วมกันกับผู้อื่นมีความสุข รักสิ่งแวดล้อมรอบตัว หรือเรียกว่า สุขภาวะ ที่สำคัญในปัจจุบันการเล่นอิสระยังสามารถช่วยลดความเครียด และเป็นทางเลือกในการลดใช้เวลาหน้าจอสื่อด้วย
“สำหรับ Let’ play festival เทศกาลเล่นอิสระ จัด 3 วัน วันที่ 17 -19 พ.ย. 66 กับกิจกรรม 3 เพลิน 1. เพลินเล่น ลานเล่นอิสระมุมต่าง ๆ เล่นผจญภัย เล่นป่ายปีน เล่นในบ้าน เล่นในสวน เล่นน้ำ เล่นที่สูง เล่นอุปกรณ์รอบตัว Loose parts ที่เด็ก ๆ และครอบครัว สามารถเข้ามาเล่นได้ โดยมีผู้อำนวยการเล่น (Play Worker) พร้อมให้การพูดคุย ให้ความรู้อย่างใกล้ชิด 2.เพลินรู้ กับกิจกรรม Work shop สำหรับเด็กและครอบครัว เช่น การเป็น Play worker Mini work shop พลังการเล่น การทำของเล่นออโตเมต้า kids camp 3. ฟังเพลิน กับดนตรี นิทานและ Talk จากภาคีเครือข่ายฯ แลกเปลี่ยนความสำคัญและผลลัพธ์ของการเล่น ร่วมกิจกรรมได้ตั้งแต่เวลา 11.00 น. -20.00 น.” น.ส.ประสพสุข กล่าว
