กรมวิทย์ พัฒนาระบบ "ผูกพันธุ์" รายงานผลตรวจเภสัชพันธุศาสตร์ผู้ป่วย ช่วยแพทย์-เภสัชกร วางแผนป้องกันและรักษาโรคเฉพาะเจาะจง มีความแม่นยำ ป้องกันอาการแพ้ยารุนแรง นำร่องแล้ว รพ.มาหราชโคราช ชวน รพ.เข้าร่วมระบบ
เมื่อวันที่ 1 พ.ย. นพ.ยงยศ ธรรมวุฒิ รักษาราชการแทนอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า กรมฯ เห็นความสำคัญเกี่ยวกับการแพ้ยารุนแรงของผู้ป่วย จึงสร้างระบบดิจิทัลแพลตฟอร์ม “ผูกพันธุ์” ขึ้น เพื่อรายงานผลการตรวจพันธุกรรมของผู้ป่วย ประเมินโอกาสที่จะเกิดการแพ้ยารุนแรงของผู้ป่วยว่ามีโอกาสมากน้อยเพียงใด ซึ่งการตรวจทางเภสัชพันธุศาสตร์จะทำให้แพทย์ผู้รักษาสามารถเลือกใช้ยาหรือปรับขนาดยาที่เหมาะสมกับผู้ป่วย ทำให้ผู้ป่วยปลอดภัยจากการแพ้ยา โดยผลการตรวจเภสัชพันธุศาสตร์เพียงครั้งเดียวจะสามารถใช้ได้ตลอดชีวิต ซึ่งแพทย์ เภสัชกร และผู้ป่วยสามารถเข้าถึงข้อมูลผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการของกรมฯ และใช้ประโยชน์ในการรักษาต่อไปได้ ทั้งนี้ การตรวจทางพันธุกรรมแรกที่กรมฯ นำร่องให้บริการ ได้แก่ ผลตรวจทางเภสัชพันธุศาสตร์และเพื่อป้องกันการแพ้ยารุนแรง โดยแบ่งออกเป็น 4 การทดสอบ ได้แก่ 1.การตรวจยีน HLA-B*58:01 สำหรับกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับยาอัลโลพูรินอล 2.การตรวจยีน HLA-B*15:02 สําหรับกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับยาคาร์บามาซีปีน 3.การตรวจยีน HLA-B*57:01 สำหรับกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับยาอะบาคาเวียร์ และ 4.การตรวจยีนย่อยยา NAT2 ในผู้ป่วยวัณโรคที่ได้รับยาไอโซไนอาซิด
"ปัจจุบันการตรวจเภสัชพันธุศาสตร์ 4 การทดสอบ สามารถตรวจได้ที่ห้องปฏิบัติการเครือข่ายของกรมฯ 14 แห่งทั่วประเทศ โดยนำร่อง “ผูกพันธุ์” ที่ รพ.มหาราชนครราชสีมา นำไปทดลองใช้เป็นแห่งแรก ซึ่งระบบดิจิทัลแพลตฟอร์มผูกพันธุ์ สร้างขึ้นโดยที่ผู้ใช้งานทุกประเภท ต้องกรอกรายละเอียดส่วนบุคคล และทำการยืนยันตัวตนในขั้นตอนสมัครใช้งานระบบ เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในข้อมูลของผู้ป่วย แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ 1.ประชาชน เข้าถึงข้อมูลผลการตรวจของตนเอง 2.แพทย์และเภสัชกร เข้าถึงข้อมูลผลการตรวจจากการค้นหาข้อมูลด้วยเลขบัตรประชาชนหรือชื่อและนามสกุล และต้องส่งคำขอเข้าถึงข้อมูลไปยังประชาชนก่อนถึงจะดูข้อมูลได้ และ 3.เจ้าหน้าที่ห้องปฏิบัติการเป็นผู้รายงานผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการลงในระบบ" นพ.ยงยศกล่าว
นพ.ปิยะ ศิริลักษณ์ รองอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า ผูกพันธุ์เป็นระบบที่รองรับการแสดงข้อมูลผลการตรวจบนแอปพลิเคชันระเบียนสุขภาพอิเล็กทรอนิกส์ส่วนบุคคลหรือ personal health record ต่างๆ เช่น หมอพร้อม health link และ health for you สามารถช่วยให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลผลการตรวจเภสัชพันธุศาสตร์ของตนเองได้ ช่วยลดค่าใช้จ่ายจากการตรวจซ้ำซ้อน และลดค่าใช้จ่ายการรักษาหากมีอาการแพ้ยารุนแรง นอกจากนี้ยังสามารถเชื่อมโยงข้อมูลกับระบบสารสนเทศของ รพ. ทำให้สามารถส่งข้อมูลผลการตรวจเข้าสู่ระบบของ รพ.ได้ แต่ต้องได้รับความยินยอมจากผู้ป่วยก่อน โดย “ผูกพันธุ์” จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีของทางการแพทย์และช่วยให้แพทย์นำข้อมูลไปใช้ในการวางแผนป้องกันและรักษาโรคอย่างเฉพาะเจาะจงและแม่นยำมากยิ่งขึ้น สำหรับ รพ.ที่สนใจใช้งาน สามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดได้ที่ ศูนย์การแพทย์จีโนมิกส์ สถาบันชีววิทยาศาสตร์ทางการแพทย์ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ โทร. 02-951-0000 ต่อ 98096 หรือที่เว็บไซต์ http://phukphan.dmsc.moph.go.th
