แพทย์ชี้ "มะเร็งต่อมลูกหมาก" พบอันดับ 4 ของมะเร็งเพศชาย พบป่วยใหม่วันละ 10 คน ตายวันละ 5 คน พบมากกลุ่มอายุ 50 ปีขึ้นไป อาการคล้ายโรคต่อมลูกหมากโต ต้องให้แพทย์เชี่ยวชาญวินิจฉัย เผยอาการบ่งชี้ แนะตรวจ PSA ช่วยรู้ผลเร็ว
เมื่อวันที่ 23 ส.ค. นพ.วีรวุฒิ อิ่มสำราญ รองอธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า ต่อมลูกหมากมีหน้าที่สร้างสารเลี้ยงอสุจิและน้ำหล่อลื่นระหว่างมีเพศสัมพันธ์ เมื่ออายุมากขึ้นต่อมลูกหมากจะโตขึ้นเรื่อยๆ ตามช่วงอายุ หากเซลล์ในต่อมลูกหมากเจริญเติบโตผิดปกติหรือลุกลามไปสู่อวัยวะอื่น อาจกลายเป็น “มะเร็งต่อมลูกหมาก” ซึ่งพบได้บ่อยเป็นลำดับ 4 ของมะเร็งในเพศชาย จากสถิติสถาบันมะเร็งแห่งชาติ พบอุบัติการณ์ผู้ป่วยรายใหม่ วันละ 10 คน หรือ 3,755 คนต่อปี เสียชีวิตวันละ 5 คน หรือ 1,830 คนต่อปี พบมากในผู้สูงอายุ 50 ปีขึ้นไป มีประวัติ บิดา พี่ชายหรือน้องชายเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก ระยะเริ่มต้นอาจไม่มีอาการหรือสัญญาณเตือน แต่มักตรวจพบจากการตรวจสุขภาพประจำปีหรือพบสารบ่งชี้มะเร็งต่อมลูกหมากในเลือด (serum PSA) สูงเกินค่าปกติ เซลล์มะเร็งเมื่อขยายตัวจนเบียดท่อปัสสาวะจะทำให้ปัสสาวะลำบาก ไม่พุ่ง กลั้นไม่อยู่ ปวดแสบเวลาปัสสาวะและมีเลือดปนมากับปัสสาวะหรืออสุจิ คล้ายคลึงกับอาการโรคต่อมลูกหมากโต จึงต้องให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญวินิจฉัยแยกโรค หากมะเร็งเข้าสู่ระยะลุกลามอาจทำให้ปวดหลัง ปวดสะโพก กระดูกหักโดยไม่ทราบสาเหตุ น้ำหนักลด ขาบวม หรือตัวเหลืองตาเหลืองได้
ด้าน นพ.พร้อมวงศ์ งามวุฒิวงศ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยศาสตร์มะเร็งทางเดินปัสสาวะ สถาบันมะเร็งแห่งชาติ กล่าวว่า ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดมะเร็งต่อมลูกหมากมีหลายปัจจัย ได้แก่ การรับประทานแคลเซียมในปริมาณสูงมากกว่า 2 กรัมต่อวัน ทานไขมันอิ่มตัวจากสัตว์หรือเนื้อสัตว์ที่ปิ้งย่างไหม้เกรียม มีภาวะน้ำหนักเกิน สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ และการใช้ฮอร์โมนเพศแอนโดรเจน นอกจากนี้ ยังพบว่าการมีภาวะต่อมลูกหมากอักเสบเรื้อรังและมีโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ มีความสัมพันธ์กับการเกิดมะเร็งต่อมลูกหมากด้วยเช่นกัน ทั้งนี้ การตรวจคัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมากปัจจุบันแนะนำให้ตรวจในเพศชายที่อายุระหว่าง 45-75 ปี ด้วยการคลำต่อมลูกหมากทางทวารหนักร่วมกับตรวจระดับสารบ่งชี้ในเลือด (serum PSA) หากพบค่าสูงมากกว่า 4 นาโนกรัมต่อมิลลิลิตรหรือคลำพบก้อน บ่งชี้ถึงภาวะเสี่ยงเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก ถัดมาคือการเจาะเก็บชิ้นเนื้อต่อมลูกหมากทางทวารหนักแบบสุ่ม โดยใช้เครื่องมือสอดเข้าทางทวารหนักเพื่อเจาะเก็บชิ้นเนื้อ 10-12 ชิ้น นำไปตรวจหาเชลล์มะเร็ง
การวินิจฉัยมะเร็งต่อมลูกหมาก ปัจจุบันใช้วิธีการเอ็กซเรย์คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าบริเวณต่อมลูกหมาก และใช้ภาพเอ็กซเรย์เป็นแผนภาพนำทางในการเจาะชิ้นเนื้อต่อมลูกหมาก ซึ่งช่วยลดจำนวนชิ้นเนื้อที่ต้องเจาะเก็บและลดการเจาะในรายที่มีความเสี่ยงต่ำ ช่วยเพิ่มโอกาสตรวจพบเจอมะเร็งต่อมลูกหมากที่มีนัยสำคัญมากยิ่งขึ้น การรักษาขึ้นอยู่กับระยะและความรุนแรงของโรค โดยจะพิจารณาร่วมกับอายุและสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย เริ่มตั้งแต่การตรวจติดตามหรือเฝ้าระวังเชิงรุกในผู้ป่วยสูงอายุหรือผู้ป่วยในกลุ่มที่มะเร็งมีการลุกลามต่ำ ไปจนถึงการผ่าตัดนำต่อมลูกหมากออก การใช้ยาลดฮอร์โมนเพศชาย การฉายแสง ฝังแร่ การให้ยาเคมีบำบัด การผ่าตัดตัดอัณฑะรวมถึงการให้ภูมิคุ้มกันบำบัด วิธีการผ่าตัดรักษามะเร็งต่อมลูกหมากปัจจุบันที่นิยมมีอยู่ 2 วิธี คือ ผ่าตัดเอาต่อมลูกหมากออกทั้งหมดผ่านกล้อง และผ่าตัดต่อมลูกหมากออกทั้งหมดโดยใช้หุ่นยนต์ช่วย โดยใช้แขนกลหุ่นยนต์ที่ควบคุมโดยศัลยแพทย์ซึ่งมีความแม่นยำในการเก็บเส้นประสาทที่ช่วยเรื่องการแข็งตัวของอวัยวะเพศได้ดีมากขึ้น
ปัจจุบันการตรวจคัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมากโดยวิธีเจาะหาสารบ่งชี้ในเลือด (serum PSA) ในกลุ่มเสี่ยงหรือมีอาการทำให้ตรวจพบเจอผู้ป่วยในระยะเริ่มต้นเพิ่มมากขึ้น ช่วยเพิ่มโอกาสการรักษาโรคให้หายขาด การดูแลสุขภาพให้แข็งแรง ออกกำลังกายสม่ำเสมอ งดสูบบุหรี่เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และหลีกเลี่ยงการบริโภคเนื้อสัตว์ไหม้เกรียม ช่วยให้ห่างไกลจากโรคมะเร็งและมีสุขภาพที่ดีทั้งร่างกายและจิตใจ
