กรมควบคุมโรค ลุยสร้างมายด์เซตตลอด ก.ค. ชวนตรวจคัดกรอง "เอชไอวี" ให้เป็นเรื่องปกติ ตรวจได้ทั้งที่ รพ. และใช้ชุดตรวจด้วยตนเอง ทุกคนทุกสิทธิตรวจได้ปีละ 2 ครั้ง ช่วยรู้สถานะรับผิดอบตนเองและคู่ หากติดเชื้อรับการรักษาเร็วและฟรี ใช้ชีวิตได้ปกติ ลดเสี่ยงเชื้อฉวยโอกาส และตายจากเอดส์
เมื่อวันที่ 1 ก.ค. นพ.ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า สถานการณ์เอชไอวีประเทศไทยปี 2565 คาดว่ามีผู้ติดเชื้อเอชไอวี จำนวน 561,578 คน และมีผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่รู้สถานะการติดเชื้อของตนเอง 507,009 คน คิดเป็นร้อยละ 90 มีผู้ติดเชื้อจำนวนไม่น้อยที่ยังไม่ทราบสถานะการติดเชื้อของตนเอง และยังไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม ทั้งนี้ ทุกวันที่ 1 ก.ค. ของทุกปี เป็นวันรณรงค์ตรวจเอชไอวี (VCT Day) เพื่อสร้างความตระหนักให้ประชาชนทุกคนเข้าใจและเห็นความสำคัญของการรู้สถานะการติดเชื้อของตนเอง โดยตลอดเดือน ก.ค.จะรณรงค์ภายใต้แนวคิด “Normalize HIV Testing: ตรวจฟรี ตรวจง่าย ตรวจเอชไอวีให้เป็นเรื่องปกติ”
"การตรวจเอชไอวีทำให้ทราบสถานะการติดเชื้อ ถือเป็นการแสดงความรับผิดชอบต่อตนเองและคู่ เนื่องจากไม่สามารถบ่งบอกจากภายนอกได้ จะรู้เมื่อตรวจเท่านั้น จึงต้องส่งเสริมให้ประชาชนเข้ารับบริการตรวจคัดกรองเพื่อทราบสถานะการติดเชื้อของตนเองให้เป็นเรื่องปกตอ หากติดเชื้อจะเข้าสู่ระบบการดูแลรักษาโดยเร็ว" นพ.ธเรศกล่าว
นพ.ธเรศกล่าวว่า การรณรงค์คือ 1.ตรวจฟรี รักษาฟรี คุณภาพชีวิตดี โดยคนไทยทุกคนมีสิทธิ์ตรวจเอชไอวีฟรี ปีละ 2 ครั้ง ที่ รพ.ภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพฯ โดยควรตรวจหลังมีพฤติกรรมเสี่ยง 1 เดือน หากพบเชื้อเอชไอวี สามารถเข้าสู่ระบบรักษาฟรีครอบคลุมทุกสิทธิด้วยยาต้านไวรัสทันที ช่วยลดโอกาสเจ็บป่วยจากโรคติดเชื้อฉวยโอกาส เมื่อกินยาต้านไวรัสต่อเนื่อง ตรงเวลา และสม่ำเสมอ จะช่วยกดปริมาณไวรัสในกระแสเลือดจนตรวจไม่พบ ไม่ถ่ายทอดสู่ผู้อื่น ลดผู้ติดเชื้อรายใหม่ ลดเสียชีวิตจากเอดส์ ใช้ชีวิตในสังคมได้ตามปกติ มีคุณภาพชีวิตที่ดี หากไม่พบเชื้อจะได้รับคำปรึกษาและความรู้ที่ถูกต้องในการป้องกัน เช่น ถุงยางอนามัย ยาป้องกันก่อนสัมผัสเชื้อ (PrEP) และยาป้องกันหลังสัมผัสเชื้อ (PEP)
และ 2.ตรวจง่าย ด้วยตนเอง ตรวจให้เป็นเรื่องปกติ โดยชุดตรวจคัดกรองการติดเชื้อเอชไอวีด้วยตนเอง (HIV self-test) ใช้ตรวจหลังมีพฤติกรรมเสี่ยง 90 วัน ปัจจุบันมี 2 ชนิด คือ ชุดตรวจเจาะเลือดปลายนิ้ว รู้ผลภายใน 1 นาที และชุดตรวจจากน้ำในช่องปาก รู้ผลภายใน 20 นาที ทำให้ตรวจและรู้ผลได้ทุกที่ ทุกเวลา เป็นส่วนตัว ซื้อที่ร้านขายยาทั่วไป หากผลเป็นบวกควรตรวจยืนยันที่ รพ. ปัจจุบันกระทรวงสาธารณสุขร่วมกับบอร์ด สปสช. เพิ่มบริการชุดตรวจเอชไอวีด้วยตนเองในประเภทและขอบเขตบริการสาธารณสุขในระบบหลักประกันสุขภาพฯ เพื่อให้รับบริการโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย เข้าถึงง่าย เข้าถึงได้เป็นเรื่องปกติ
"นอกจากนี้ แนะนำให้ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ กับทุกคน ทุกช่องทาง เป็นเครื่องมือป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีและโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ" นพ.ธเรศกล่าว