คลินิกกายภาพฯ เข้าร่วมปฐมภูมิ ดูแลฟื้นฟู 4 กลุ่มโรคแค่ 58 แห่ง จาก 835 แห่งทั่วประเทศ ตั้งเป้าเพิ่มให้ถึงปีละ 10% แนะ สปสช.เพิ่มรายชื่อคลินิกเข้าระบบเพื่อให้ส่งต่อง่าย หลังพบส่งต่อมาฟื้นฟูน้อยเพียง 50% พร้อมเร่งรัดเบิกจ่ายชดเชย บางแห่งยังไม่ได้เงินถึง 4 เดือน
เมื่อวันที่ 17 มิ.ย. กภ.สมใจ ลือวิเศษไพบูลย์ นายกสภากายภาพบำบัด กล่าวถึงโครงการคลินิกกายภาพบำบัดเข้าร่วมบริการปฐมภูมิในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ว่า เบื้องต้นคลินิกกายภาพฯ จะดูแลผู้ป่วยระยะฟื้นฟู 4 กลุ่มโรค คือ หลอด เลือดสมอง , ผู้ป่วยสมองได้รับบาดเจ็บ , ผู้ป่วยไขสันหลังได้รับบาดเจ็บ และผู้ป่วยคอกระดูกสะโพกหัก ในผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปี เพื่อให้ได้รับกายภาพบำบัดจนช่วยเหลือตัวเองได้ ซึ่งปี 2564 มีคลินิกกายภาพฯ เข้าร่วม 24 แห่ง ปัจจุบันเพิ่มเป็น 58 แห่ง แต่เมื่อเทียบกับจำนวนคลินิกกายภาพฯ ที่มีทั่วประเทศ 835 แห่งแล้วถือว่ามีสัดส่วนน้อย
กภ.สมใจ กล่าวว่า ส่วนจำนวนการเบิกจ่ายเงินชดเชยค่าบริการพบว่าคลินิกที่เข้าร่วมให้บริการในขณะนี้ มีเพียง 50% เท่านั้นที่เบิกจ่ายชดเชยค่าบริการ ซึ่งหมายถึงผู้ป่วยไม่ได้ส่งต่อมาถึงคลินิกกายภาพบำบัด โดยเฉพาะใน กทม. มีคลินิกที่เข้าร่วม 9 แห่ง จนถึงปัจจุบันยังไม่มีการส่งต่อผู้ป่วยมาที่คลินิกกายภาพบำบัดเลย ปัญหาเรื่องนี้เนื่องจากจากระบบที่วางไว้ คนไข้ต้องไปรับบริการที่ รพ.ก่อน ซึ่ง รพ.จะต้องติดตั้งโปรแกรม Disability Portal เพื่อใช้ส่งต่อผู้ป่วยไปยังคลินิกกายภาพฯ แพทย์จะเป็นผู้วินิจฉัยโรคและต้องระบุว่าเป็นผู้ป่วยระยะฟื้นฟูจึงจะเกิดสิทธินี้ เมื่อจำหน่ายคนไข้ออกจาก รพ.แล้ว ผู้รับผิดชอบใน รพ.จะต้องเลือกว่าจะส่งตัวผู้ป่วยไปรับบริการต่อที่คลินิกกายภาพฯ ชื่ออะไรในโปรแกรม ดังนั้นถ้าไม่ได้เลือกในโปรแกรม คนไข้กลุ่มนี้ก็จะหลุดออกจากระบบการดูแลไปเลย ซึ่งในต่างจังหวัดที่มีความร่วมมือที่ดีก็จะช่วยกันเป็นทีม แพทย์หรือผู้ที่ได้รับมอบหมายจะเลือกคลินิกที่จะส่งต่อผู้ป่วยในโปรแกรม ทำให้ยังพอเกิดการให้บริการ
"แนวทางปรับปรุง เสนอให้มีการประชาสัมพันธ์ผู้ป่วยระยะฟื้นฟูใน 4 กลุ่มโรคนี้ว่ามีบริการนี้และผู้ป่วยก็มีสิทธิจะได้รับบริการ สื่อสารให้แพทย์ ผู้ปฏิบัติงานทราบด้วยเช่นกัน ซึ่งปัจจุบันยังไม่ทั่วถึง และเสนอให้ สปสช. เพิ่มรายชื่อคลินิกกายภาพบำบัดเข้าไปอยู่ในโปรแกรม Disability Portal เลย เพื่อให้ทีม รพ.ทราบว่ามีคลินิกกายภาพฯ รองรับเวลาจำหน่ายคนไข้ออกและเลือกส่งต่อผู้ป่วยได้” กภ.สมใจ กล่าว
กภ.สมใจ กล่าวว่า การฟื้นฟูกับคลินิกกายภาพบำบัดมีผลวิจัยว่า ผู้ป่วย 4 กลุ่มโรคนี้ หากฝึกทางกายภาพบำบัดต่อเนื่องอย่างน้อย 20 ครั้ง จะช่วยเหลือตัวเองได้ แต่เมื่อถูกจำหน่ายออกจาก รพ.แล้ว จะถูกนัดให้กลับมาทำกายภาพบำบัดที่ รพ. ส่วนมากมาตามนัดได้ 3-5 ครั้ง เพราะมีอุปสรรคเรื่องการเคลื่อนไหวและเดินทาง มาทำครบมีไม่ถึง 3% คลินิกกายภาพฯ มาร่วมให้บริการปฐมภูมิ จะทำให้ผู้ป่วยเข้าถึงบริการได้สะดวกขึ้น มีมาตรฐาน ไม่กลายเป็นคนพิการหรือนอนติดเตียง
กภ.สมใจ กล่าวว่า สภากายภาพบำบัดได้มีการจัดทำหลักเกณฑ์การประเมินคุณภาพคลินิกกายภาพบำบัดที่จะเข้าร่วมโครงการกับ สปสช. เป้าหมายคือเน้นขยายจำนวนคลินิกกายภาพฯ ที่เข้าร่วมเป็นหน่วยบริการในระบบให้เพิ่มขึ้น 10% ทุกปี ตอนนี้ยังห่างไกล ยังให้บริการได้ไม่ถึง 10% ของความต้องการ นอกจากนี้ ขอฝาก สปสช.เรื่องจ่ายชดเชยค่าบริการ เพราะทราบจากนักกายภาพบำบัดว่า บางคลินิกได้รับค่าตอบแทนครั้งสุดท้ายเมื่อ 4 เดือนก่อน อยากฝากเรื่องการจ่ายให้ตรงเวลา เช่นเดียวกับสิทธิสุขภาพอื่นๆ อยากให้ สปสช. ประสานให้ข้าราชการและผู้ประกันตนได้สิทธินี้
