เปิดสรรพคุณ "ข้าวแช่" เมนูช่วยดับร้อนตำรับชาววัง เผยมะลิ-ใบเตย มีฤทธิ์เย็น แก้ร้อนใน กระหายน้ำ แก้ไข้ตัวร้อน เครื่องเคียงหลายตัวช่วยเลือดลมไหวเวียนสะดวก ป้องกันการเป็นลม ของหวานแนะปลาแห้งแตงโม
เมื่อวันที่ 3 เม.ย. นพ.ขวัญชัย วิศิษฐานนท์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า ขณะนี้ประเทศไทยมีอากาศที่ร้อนอบอ้าว ยิ่งช่วง เม.ย. อากาศจะร้อนเป็นพิเศษ กิจกรรมคลายร้อนส่วนใหญ่ มักไปเที่ยวแช่น้ำตามน้ำตกหรือแหล่งน้ำธรรมชาติ พักผ่อนตามสวนสาธารณะที่มีต้นไม้ร่มรื่น ดื่มเครื่องดื่มเย็นๆ เปิดเครื่องปรับอากาศ สำหรับเมนูคลายร้อน ขอแนะนำ “ข้าวแช่” ที่เกิดจากการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมของชาวมอญจนเข้าสู่ตำรับอาหารชาววัง ซึ่งนิยมทำถวายพระสงฆ์หรือผู้เฒ่าผู้แก่ช่วงหน้าร้อน ทั้งนี้ ข้าวแช่ประกอบด้วยสมุนไพรหลายชนิดคือ น้ำลอยดอกมะลิ และข้าวสวยหุงด้วยน้ำใบเตย ซึ่งมะลิและใบเตยเป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์เย็น มีสรรพคุณแก้ร้อนใน กระหายน้ำ แก้ไข้ตัวร้อน ช่วยให้ร่างกายสดชื่น
ส่วนเครื่องเคียงคือ ลูกกะปิ ทำจากปลาย่าง ส่วนใหญ่ใช้ปลาช่อนหรือปลาดุก มีส่วนผสมของ หอมแดง ต้นหอม ข่า กระเทียม ตะไคร้ ผิวมะกรูด กระชาย พริกชี้ฟ้า สรรพคุณของสมุนไพรดังกล่าว ช่วยให้เลือดลมไหลเวียนสะดวก ป้องกันการเป็นลมในช่วงหน้าร้อนได้เป็นอย่างดี , พริกหยวกสอดไส้หมูสับห่อไข่ มีโปรตีนสูง บำรุงร่างกาย ช่วยเลือดลมไหลเวียนสะดวก , ไข่ที่ทำเป็นตาข่ายแพ หมูฝอย หรือ เนื้อฝอย มีโปรตีนสูง ช่วยบำรุงร่างกาย ช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย , ไชโป๊ผัด มีแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกาย และ หอมแดงทอด ป้องกันหวัด ช่วยให้เลือดลมไหลเวียนสะดวก นอกจากนี้ บางแห่งยังมีมะม่วงสับเป็นเครื่องเคียง สรรพคุณช่วยขับเสมหะ บรรเทาอาการไอ วิธีกินควรกินเครื่องเคียงก่อนแล้วค่อยกินข้าวพร้อมกับน้ำลอยดอกมะลิ มีรสชาติหอมเย็น จะช่วยให้สดชื่น และคลายร้อนได้เป็นอย่างดี
นอกจากนี้ ยังมีเมนูของหวาน คือ ปลาแห้งแตงโม เป็นอาหารว่างที่นิยมในช่วงฤดูร้อน คนโบราณนิยมกินกับข้าวสวย โดยแบ่งข้าวเป็นคำ โรยหน้าด้วยปลาแห้ง ตักใส่ปากแล้วตามด้วยแตงโม ช่วยดับร้อน ให้ความรู้สึกสดชื่นผ่อนคลาย ถือเป็นภูมิปัญญาของคนโบราณรังสรรค์เมนูคลายร้อน อย่างไรก็ตาม แนะนำให้ใส่เสื้อผ้าสีอ่อนๆ ไม่หนา ระบายความร้อนได้ดี ลดกิจกรรมที่ต้องออกแรงใช้กำลังกลางแจ้ง ดื่มน้ำสะอาดบ่อยๆ เพื่อให้ร่างกายปรับตัวสู้กับอากาศร้อนได้ เนื่องจากน้ำเป็นตัวควบคุมอุณหภูมิร่างกายให้อยู่ในระดับปกติ และหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด