สพฉ.ห่วงปมขโมยเครื่อง AED ทำผู้ป่วยหัวใจหยุดเต้นสูญโอกาสกู้ชีพ เตือนกลุ่มรับซื้อมือสองตรวจซีเรียลนัมเบอร์

สพฉ.ห่วงปมขโมยเครื่อง AED ทำผู้ป่วยหัวใจหยุดเต้นอาจสูญโอกาสกู้ชีพใน 4 นาที เผยเครื่องมีหลายรุ่นหลายฟังก์ชันราคาต่างกัน ส่วนใหญ่หยิบออกมาใช้จะส่งเสียงเตือนทันที บางรุ่นเปิดใช้แล้วส่งพิกัดและสัญญาณชีพไปศูนย์สั่งการที่ดูแลเครื่องได้ เตือนกลุ่มรับซื้อหรือซื้อเครื่องมือสอง ให้ตรวสอบซีเรียลนัมเบอร์ เป็นของขโมยหรือไม่ ป้องกันรับซื้อของโจร

เมื่อวันที่ 25 ม.ค. ว่าที่ร้อยตรีการันต์ ศรีวัฒนบูรพา ผู้ช่วยโฆษกสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สพฉ.) ให้สัมภาษณ์ถึงกรณีการขโมยเครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าชนิดอัตโนมัติ (AED) กว่า 27 เครื่องทั่ว กทม. ว่า ตามประกาศของคณะกรรมการการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (บอร์ด กพฉ.) เรื่องพื้นฐานการช่วยชีวิตขั้นพื้นฐานนอกสถานพยาบาล กำหนดว่าเมื่อมีคนหัวใจหยุดเต้นเกิดขึ้นจะต้องมีการทำกู้ชีพ (CPR) ภายใน 4 นาที รวมถึงการใช้เครื่อง AED ภายใน 4 นาที จึงมีการออกประกาศมาส่งเสริม พยายามทำให้สถานที่สาธารณะมีการติดตั้งเครื่อง AED เอาไว้ เมื่อกฎหมายออกมา หลายสถานที่เห็นความสำคัญจึงติดตั้งเครื่อง AED อย่างตัวอาคาร ห้างร้าน บริษัท อาคารสูง อาคารที่มีพื้นที่ขนาดใหญ่ กฎหมายควบคุมอาคารก็กำหนดเช่นกันให้มีการติดตั้งเครื่อง AED ส่วนพื้นที่สาธารณะที่เราพบเห็นอย่างใน กทม. ก็จะเป็นสวนสาธารณะต่างๆ สภากาชาดไทยมอบเครื่อง AED ไปติดตั้งตามป้อมตำรวจ และสี่แยกต่างๆ

"เมื่อมีความจำเป็นต้องเข้าถึงเครื่อง AED ใน 4 นาที การที่ติดตั้งในที่มิดชิดเกินไป อาจจะทำให้เข้าถึงได้ยาก ไม่สามารถเข้าถึงได้ตลอด 24 ชั่วโมง คนติดตั้งไว้มีวัตถุประสงค์ เพื่อให้คนหัวใจหยุดเต้นพื้นที่ใกล้เคียงมีโอกาสรอดชีวิตเพิ่มมากขึ้น กรณีที่มีการสูญหายหรือขโมยไปย่อมส่งผลตอ่ผู้ป่วยฉุกเฉิน หัวใจหยุดเต้นที่อาจเกิดขึ้นในบริเวณนั้นแน่นอน ยิ่งใน กทม. การจราจรค่อนข้างติดขัด การจะตามเครื่อง AED มากับรถกู้ชีพหรือ รพ.ก็อาจจะไม่ทันการณ์ใน 4 นาที ก็อาจทำให้สูญเสียต่อคนหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้" ว่าที่ร้อยตรีการันต์กล่าว

ว่าที่ร้อยตรีการันต์กล่าวว่า สำหรับจำนวนเครื่อง AED ที่มีการติดตั้งใน กทม.นั้น หลังมีประกาศกำหนดเมื่อปี 2564 หลายๆ พื้นที่มีการติดตั้ง หน่วยงานราชการอย่าง กทม. หรือสภากาชาดไทย ที่มีการติดตั้งตามสถานที่ต่างๆ แต่ละหน่วยงานก็จะมีข้อมูลจำนวนอยู่ ส่วนภาคเอกชนที่เห็นความสำคัญและติดตั้งนั้น เรายังไม่มีข้อมูลครบถ้วน แต่แนวโน้มก้มีการทยอยติดตั้งเพิ่มมากขึ้น ส่วนราคาของเครื่องยังค่อนข้างสูง แต่ราคาถูกลงจากเมื่อ 5 ปีก่อน โดยราคาตามท้องตลาดที่ถูกหน่อยก็ประมาณ 4-5 หมื่นบาท ส่วนบางรุ่นราคาเกินหลักแสนก็มี แล้วแต่รุ่นและยี่ห้อ

ถามว่าตามปกติแล้วเครื่อง AED เมื่อนำออกมาจะมีการส่งสัญญาณระบุพิกัดทำให้ทราบตำแหน่ง จะนำมาใช้ติดตามเครื่องได้หรือไม่ ว่าที่ร้อยตรีการันต์กล่าวว่า แล้วแต่ฟังก์ชันที่กำหนดไว้ บางฟังก์ชันติดตั้งเครื่องส่งสัญญาณ ไม่ใช่แค่จีพีเอสว่าเครื่องอยู่ไหน จะส่งข้อมูลการทำงานเครื่องขณะนั้นไปที่ศูนย์สั่งการก็ได้ ทำให้ทราบอาการของผู้ป่วย แต่ส่วนใหญ่จะไม่ได้มีตัวส่งสัญญาณเพราะจะทำให้ราคาสูง ส่วนใหญ่จะเป็นแบบที่มีตัวแจ้งเตือน (Alarm) ที่ตู้ หากมีการเปิดตู้ขึ้นมาอาจมีเสียงหวอเตือนร้องเตือนคนแถวนั้นว่ามีการหยิบเครื่องออกไป หรือส่งสัญญาณไปที่ศูนย์สั่งการหรือห้องฉุกเฉินของ รพ.ที่ดูแลเครื่องตัวนี้อยู่ก็ได้เช่นกัน แล้วแต่ออปชันและฟังก์ชันการติดตั้งว่าแต่ละที่เลือกใช้ระบบการติดตั้งแบบไหน

"การขโมยนำไปขายเพิ่งได้ยินเป็นครั้งแรก อย่างไรก็ตาม ในท้องตลาดทั่วไปจะพบการจำหน่ายเครื่อง AED มือสองอยู่ ซึ่งบางสถานที่ที่ซื้อเครื่อง AED มานานหลายปี เมื่อเปลี่ยนรุ่นใหม่เปลี่ยนฟังก์ชัน เครื่องเก่าก็จะมีการนำมาจำหน่ายเครื่องมือสอง ดังนั้น ต้องเตือนไปยังผู้ที่รับซื้อเครื่องมือสอง หรือผู้ที่จะซื้อเครื่องมือสองมาใช้ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นประชาชนทั่วไปหรือผู้ที่ประกอบธุรกิจที่ต้องดูแลความปลอดภัย ทำงานรับส่งผู้ป่วย การสแตนบายด์ที่อาจมีการจัดหาเครื่อง AED มือสองมาตั้งไว้ ก่อนซื้อก็ควรตรวจสอบจากซีเรียลนัมเบอร์" ว่าที่ร้อยตรีการันต์กล่าว

ว่าที่ร้อยตรีการันต์กล่าวอีกว่า ทุกเครื่องที่ขายในท้องตลาด ไม่ว่ามือหนึ่งหรือมือสองเป็นเครื่องที่นำเข้าจากต่างประเทศเกือบทุกยี่ห้อ จึงจะมีซีเรียลนัมเบอร์อยู่ ทางบริษัทหรือดีลเลอร์เจ้าของก็จะมีข้อมูลว่าตัวไหนที่ขายไปตอนเป็นมือหนึ่ง หรือไปติดตั้งที่ไหน แต่ถ้าเรารับซื้อมือสองด้วยราคาที่ถูกลงก็ตรวจสอบซีเรียลนัมเบอร์ก่อนผ่านเว็บไซต์ของบริษัทว่าเป็นของที่ขโมยมาหรือไม่ มีการแจ้งความสูญหายหรือไม่ เพื่อปกป้องตนเองกรณีอาจมีความผิดการรับซื้อของโจร หรือปัจจุบันหากเห็นว่ายังมีอีกหลายเครื่องที่สูญหาย ท่านใดก็ตามที่ซื้อเครื่องมือสองมาตรวจสอบจากซีเรียลนัมเบอร์ หากพบเป็นเครื่องที่แจ้งหายไว้ หรือเครื่องที่เป็นข่าวของสภากาชาดไทยก็ให้ไปแจ้งความตำรวจลงบันทึกประจำวัน เพื่อจะได้นำเครื่องไปคืนเป็นสาธารณสมบัติปลอดภัยและพ้นความผิดข้อหาดังกล่าว