กรมควบคุมโรค เตือนหน้าหนาวระวังภาวะ "Hypothermia" ตัวเย็นเกิน เสี่ยงอันตรายถึงตาย แนะหลีกเลี่ยงแช่น้ำ สวมเสื้อผ้าเปียกชื้นนานๆ ปีก่อนพบ 10 ราย พบดื่มสุราบ่อย มีโรคประจำตัว แนะวิธีป้องกันและปฐมพยาบาล
เมื่อวันที่ 26 พ.ย. นพ.ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า ช่วงนี้หลายพื้นที่ของไทยอุณหภูมิเริ่มลดลง อากาศหนาวเย็น โดยเฉพาะภาคเหนือและอีสาน ประชาชนอาจมีอาการ “ภาวะตัวเย็นเกิน” (Hypothermia)” เป็นผลมาจากการสัมผัสถูกความหนาวเย็นระยะเวลานาน เช่น อยู่ในอากาศหนาว แช่ในน้ำที่เย็นจัด จนร่างกายสูญเสียกลไกปรับอุณหภูมิ ไม่สามารถสร้างและเก็บความร้อนในร่างกายได้ อุณหภูมิร่างกายลดต่ำกว่า 35 องศาเซลเซียส ทำให้อวัยวะต่างๆ โดยเฉพาะหัวใจและสมองทำงานผิดปกติ เกิดอาการเจ็บป่วยรุนแรงถึงเสียชีวิตได้
"ระยะแรกผู้ป่วยจะมีอาการหนาวสั่น พูดอ้อแอ้ เดินเซ งุ่มง่าม อ่อนเพลีย ง่วงซึม หงุดหงิด สับสน ความสามารถในการคิดและตัดสินใจน้อยลง หากอุณหภูมิร่างกายยังลดต่ำอย่างต่อเนื่องผู้ป่วยจะหยุดสั่น มีอาการเพ้อคลั่ง ไม่ค่อยรู้สึกตัว หมดสติและหยุดหายใจในที่สุด" นพ.ธเรศกล่าว
นพ.ธเรศกล่าวว่า จากการติดตามการเสียชีวิตที่เกี่ยวเนื่องภาวะอากาศหนาว ช่วงฤดูหนาวตามประกาศกรมอุตุนิยมวิทยา ระหว่างวันที่ 2 พ.ย. 2564 - 1 มี.ค. 2565 พบจำนวน 10 ราย อยู่ในช่วง ธ.ค.สูงสุด 5 ราย ม.ค. 3 ราย และ ก.พ. 2 ราย เป็นเพศชาย 9 ราย หญิง 1 ราย อายุระหว่าง 38-75 ปี อายุเฉลี่ย 56.5 ปี เสียชีวิตภายนอกบ้าน 6 ราย เช่น แคร่หน้าบ้าน กระท่อมในทุ่งนา ใต้ถุนบ้าน เป็นต้น เสียชีวิตในบ้าน 4 ราย ส่วนใหญ่เป็นบ้านไม้และมีช่องทางลมเข้าออก ส่วนใหญ่ได้รับวินิจฉัยภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน มีประวัติดื่มสุราเป็นประจำ 4 ราย ไม่สวมใส่เสื้อผ้าหรือมีเครื่องนุ่งห่มไม่เพียงพอ 6 ราย มีโรคประจำตัวหรือพิการทางร่างกาย 4 ราย
ด้าน นพ.โสภณ เอี่ยมศิริถาวร รองอธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า การป้องกัน คือ 1.สวมเสื้อผ้าที่ให้ความอบอุ่นเพียงพอ ห่มผ้าหนาๆ หรือผิงไฟ 2.หลีกเลี่ยงอยู่ในน้ำเย็นหรือสวมเสื้อผ้าที่เปียกเป็นระยะเวลานาน 3.หลีกเลี่ยงออกไปสัมผัสอากาศหนาวหรือลมหนาวนอกบ้าน หากเลี่ยงไม่ได้ควรสวมเสื้อผ้าที่ให้ความอบอุ่นเพียงพอครอบคลุมศีรษะไปถึงหน้า ใส่ถุงมือถุงเท้า 4.ไม่ดื่มแอลกอฮอล์แก้หนาว เพราะทำให้หลอดเลือดฝอยใต้ผิวหนังขยายตัว ความร้อนจะถูกระบายออกจากร่างกายมากขึ้น ทำให้อุณหภูมิร่างกายลดลง ยิ่งดื่มมากอุณหภูมิในร่างกายยิ่งลดลงมาก นำไปสู่ความเสี่ยงต่อภาวะเซลล์สมองตายจากภาวะหัวใจหยุดเต้นและเสียชีวิต และ 5.ควรดูแลเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ และผู้ป่วยโรคเรื้อรังเป็นพิเศษ
หากพบผู้ป่วย Hypothermia การปฐมพยาบาลเบื้องต้นคือ 1.พาผู้ป่วยหลบอากาศและลมที่หนาวเย็น หรือขึ้นจากน้ำเย็น ไปยังห้องที่อบอุ่นไม่มีลมพัดเข้า 2.หากสวมเสื้อผ้าเปียกน้ำควรปลดออก เปลี่ยนเป็นเสื้อผ้าที่แห้งและให้ความอบอุ่น 3.เพิ่มความอบอุ่นด้วยผ้านวม/ผ้าห่มห่อคลุมตัว หรือสวมเสื้อผ้าหนาๆ กรณีต้องอยู่กลางแจ้ง ควรสวมคลุมถึงหน้าและศีรษะ อาจนอนกอดหรือแนบชิดร่างกายผู้ป่วย เพื่อถ่ายเทความร้อน 4. ให้ผู้ป่วยนอนนิ่งๆ ในท่านอนหงายบนพื้นที่อบอุ่นหรือมีผ้าหนาๆ ปูรอง หลีกเลี่ยงการเคลื่อนไหวร่างกาย ห้ามนวดหรือแตะต้องตัวผู้ป่วยแรงๆ เพราะอาจกระเทือนส่งผลให้หัวใจหยุดเต้น 5.หากผู้ป่วยรู้สึกตัวให้ดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มอุ่นๆ ห้ามดื่มแอลกอฮอล์เด็ดขาด เพราะจะยิ่งทำให้สูญเสียความร้อนมากขึ้น และ 6.หากผู้ป่วยหยุดหายใจหรือหายใจแผ่วเบา ให้กู้ชีพและโทรสายด่วน 1669 เพื่อขอความช่วยเหลือ