วิกฤติโควิด-19 ที่เกิดขึ้นทำให้ทุกภาคส่วนยอมรับว่าหลังจากนี้โลกจะเปลี่ยนแปลงไป หลายอย่างจะไม่เหมือนเดิม ทั้งการใช้ชีวิตประจำวัน การดูแลสุขภาพ การเดินทาง การเรียน การทำงาน จนถึงขณะนี้วิกฤติโควิด-19 ก็ยังไม่สิ้นสุด และคงใช้เวลาอีกนานที่ผู้คนจะกลับไปใช้ชีวิตเหมือนเดิมได้ปกติ หรือไม่บางสิ่งบางอย่างก็อาจไม่มีทางเหมือนเดิมอีกอีกต่อไปแล้ว....
จริง ๆ แล้วก่อนเกิดโควิด-19 เราก็ทั้งสัมผัสและพูดถึงการเปลี่ยนแปลงที่ถาโถมเข้ามา โดยเฉพาะ Digital Disruption ที่จะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่ โดยเฉพาะภาคธุรกิจและอุตสาหกรรม และหมายถึงอาชีพบางอย่างจะเปลี่ยนไปหรือสูญหายไป
สังคมไทยเข้าสู่วิถีการใช้ดิจิทัลเต็มรูปแบบ ตั้งแต่ช่วงที่คนเริ่มWork from Home (ทำงานที่บ้าน) ผู้คนเริ่มคุ้นเคยกับการประชุมออนไลน์มากขึ้น ส่วนเด็กก็ Learn from Home (เรียนที่บ้าน) กันเป็นเรื่องเป็นราว รวมถึงพฤติกรรมต่าง ๆ ที่มากับโลกออนไลน์ เช่น การสั่งอาหาร การชำระเงินผ่านมือถือ รวมถึงการใช้แอพพลิเคชั่นหรือเทคโนโลยีดิจิทัลต่าง ๆ มากขึ้น
และเมื่อมาเจอโควิด-19 ทำให้เกิดคำใหม่คือ New Normal ที่สะท้อนภาพชัดขึ้นไปอีกว่าจากสถานการณ์ที่เกิดขึ้นได้กลายเป็นตัวเร่งที่ทำให้ Digital Disruption เกิดขึ้นแพร่หลายและรวดเร็วกว่าที่คิด
ในส่วนของโลกการศึกษา แทบทุกสถาบันทุกระดับต้องเปลี่ยนรูปแบบการเรียนการสอน และเริ่มหันมาให้ความสำคัญว่า เด็กรุ่นใหม่อาจต้องมีทักษะหลายด้านมากขึ้น ไม่เพียงต้องเก่งเทคโนโลยี อาจต้องมีความรู้ด้านเอไอ หรือต้องเขียนโปรแกรมได้ ขณะเดียวกันเด็กรุ่นใหม่ จำเป็นต้องปรับทักษะของตัวเองเพื่อให้สามารถปรับตัวให้ทันโลกที่กำลังเปลี่ยนไป
โดยเฉพาะเด็กที่ต้องเติบโตในยุคนี้ และจะต้องใช้ชีวิตหลังยุคโควิด -19 ควรจะต้องมี New skills (ทักษะใหม่) ที่จำเป็นในอนาคต และสามารถพัฒนาไปสู่การคิดวิเคราะห์ คิดสร้างสรรค์ และสามารถทำงานร่วมกับคนอื่นได้
New Skills ของเด็กหลังยุคโควิด-19
หนึ่ง – ต้องเข้าใจและเข้าถึงเทคโนโลยี
ไม่ใช่เพียงแค่มีความรู้ทางด้านเทคโนโลยี หรือรู้เชิงเทคนิคเท่านั้น แต่ต้องรู้อย่างฉลาดและใช้เทคโนโลยีได้อย่างคล่องแคล่ว สามารถปรับตัวให้ไวตามเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว รวมถึงเรียนรู้เรื่องนวัตกรรมใหม่ ๆ สม่ำเสมอ
สอง – ต้องมีความคิดสร้างสรรค์
ความคิดสร้างสรรค์มีความสำคัญในโลกยุคดิจิทัล คิดเป็นวิเคราะห์ได้ โลกดิจิทัลทำให้มีข้อมูลไหลเข้ามากมายผ่านสารพัดช่องทาง เด็กจึงจำเป็นต้องมีความรู้เท่าทันสื่อ มีความสามารถวิเคราะห์แยกแยะ ข้อมูลและข่าวสารต่างๆ ที่อยู่บนโลกอินเทอร์เน็ตได้ สิ่งสำคัญคือ คิดเป็นและสามารถเลือกสิ่งที่มีประโยชน์มาใช้ในการทำงานได้
สาม – ต้องปรับตัวได้ไว
เรียนรู้ที่จะอยู่บนความไม่แน่นอน เด็ก ๆ จำเป็นต้องเรียนรู้ที่จะอยู่กับความวิตกกังวลและความไม่แน่นอน แทนที่จะใช้ชีวิตไหลตามสถานการณ์ ก็ต้องแทนที่ด้วยการปรับตัวให้ได้ทุกสถานการณ์ อยู่กับความเป็นจริง ไม่ใช่อยู่ด้วยความหวัง หรืออยู่ไปวัน ๆ
สี่ – ต้องยืดหยุ่นในการใช้ชีวิต
เพราะเรากำลังอยู่ในสถานการณ์ที่ไม่แน่นอน จึงต้องให้เด็กรู้จักที่จะเผชิญหน้ากับปัญหา และเรียนรู้ที่จะคิดเพื่อแก้ไขปัญหาด้วยตัวเอง และต้องมีคุณสมบัติในการยืดหยุ่นต่อชีวิต ไม่จมปลัก หรือฟูมฟายกับปัญหา แต่พร้อมจะปรับตัวและยืดหยุ่นในการใช้ชีวิตได้ทุกสถานการณ์
ห้า – ต้องพร้อมเรียนรู้ตลอดชีวิต
การทำงานในยุคใหม่ต้องการคนทำงานที่มีทักษะใหม่ ๆ ตลอดเวลา ประเภททำงานเป็นอย่างเดียว ก็จะถูกคนที่ทำงานเป็นและมีทักษะใหม่ๆ ติดตัวก็จะได้เปรียบกว่า ฉะนั้น ควรให้เด็กติดตามสถานการณ์และเรียนรู้โลกใบนี้ เพราะการเรียนหนังสือก็ต้องปรับรูปแบบ จึงควรส่งเสริมให้เด็กพยายามค้นหาตัวเอง เพื่อที่จะได้รู้ว่าจริงๆ แล้วพวกเขาทำอะไรได้ดี ถนัดอะไร และพร้อมที่จะเรียนรู้ไปตลอดชีวิต (Lifelong Learning)
ถึงขนาดว่าเรามี “วันพัฒนาทักษะเยาวชนระดับโลก” (World Youth Skill Day) ซึ่งตรงกับวันที่ 15 กรกฎาคม ของทุกปี เป็นวันที่องค์การสหประชาชาติ (UN) ได้กำหนดไว้เพื่อให้ได้รู้ถึงความสำคัญของการส่งเสริมการพัฒนาทักษะให้กับเยาวชนที่ในวันหนึ่งจะต้องกลายมาเป็นหนึ่งในผู้ขับเคลื่อนโลกใบนี้แทนผู้ใหญ่รุ่นเรา และในช่วงเวลานี้ยิ่งสำคัญขึ้นไปอีก เมื่อทุกประเทศทั่วโลกต้องเผชิญกับวิกฤตโรคระบาดโควิด-19
จากวิกฤตโควิด -19 ส่งผลให้เกิดผลกระทบมากมาย โลกต้องหยุดชะงักลง มีเด็กนักเรียน นักศึกษากว่า 70 % ที่ได้รับผลกกระทบจากการปิดโรงเรียนในช่วงโรคระบาด และเยาวชนอายุระหว่าง 15-24 ปี มีโอกาสว่างงานมากกว่าผู้ใหญ่ถึง 3 เท่า ซึ่งส่วนมากก็จะเป็นเด็กที่เพิ่งจบการศึกษาและกำลังเข้าสู่วัยทำงาน
น่าจะถือโอกาสนี้ในการสร้าง New Skills ให้กับเด็กและเยาวชน ที่ต้องเติบโตมาในยุคที่ต้องเผชิญปัญหารอบด้าน ก็ในเมื่อปัญหาก็ต้องแก้ สิ่งใหม่ก็ต้องสร้าง
ทักษะเดิม ๆ ในโลกใบเก่าจึงไม่เพียงพอต่อการดำรงชีวิต !!