เด็กกับเกมการเล่นเพื่อความสนุกสนานเป็นสิ่งคู่กันเสมอ ด้วยความก้าวหน้าของเทคโนโลยีทำให้รูปแบบ อุปกรณ์และวิธีการเล่นเกมของเด็กๆเปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา คุณพ่อคุณแม่อาจนึกถึงวัยเด็กของตัวเองที่ถือเกมกดอันเล็กๆไว้ในมือแทบไม่ยอมวาง หรือนั่งติดหน้าจอทีวีเพื่อเล่นวิดีโอเกมตลอดช่วงวันหยุด มีใครเคยสงสัยหรือไม่ว่าตัวเองก็เคยเป็นเด็กติดเกมมาก่อน
การเล่นเกมถูกพัฒนามาสู่ยุคออนไลน์ซึ่งนอกจากจะมีภาพเคลื่อนไหวที่ดูสมจริงและน่าตื่นตาตื่นใจแล้ว ยังสามารถแข่งขันปะทะฝีมือการเล่นเกมคอมพิวเตอร์กับคนที่มีความสนใจในสิ่งเดียวกันได้จากทั่วทุกมุมโลก จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่ทุกวันนี้ยังคงมีเด็กจำนวนมากถูกเกมออนไลน์ดึงดูดเวลาและความสนใจทั้งหมดไปจากกิจกรรมสำคัญอื่นโดยเฉพาะเรื่องการเรียนและการดูแลสุขภาพ
สาเหตุสำคัญคือ หลายครอบครัวปล่อยปะละเลยหรือมีวิธีการดูแลเด็กแบบผิดๆ ทั้งโดยการปล่อยให้เด็กใช้ชีวิตอยู่กับคอมพิวเตอร์หรือสมาร์ทโฟน ละเลยการทำกิจกรรมครอบครัวร่วมกันอย่างสม่ำเสมอ ขาดการฝึกให้รู้จักจัดสรรเวลาและความรับผิดชอบในชีวิต ไม่ต้องการขัดใจเพราะกลัวเด็กไม่รัก ทำให้เด็กสามารถใช้เวลาส่วนใหญ่ไปกับการเล่นเกมมากเสียจนเกิดเป็น “พฤติกรรมติดเกม”
ปัจจุบันพฤติกรรมติดเกม ถือเป็นอาการป่วยประเภทหนึ่งซึ่งเป็นความผิดปกติในลักษณะของการเสพติดพฤติกรรม มีการแสดงออกโดยการเล่นเกมอย่างต่อเนื่องจนไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ ให้ความสำคัญกับการเล่นเกมมากกว่าการทำกิจกรรมในด้านอื่น ทำให้เกิดความบกพร่องทางด้านบุคลิกภาพซึ่งส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตส่วนตัวทั้งทางด้านครอบครัว สุขภาพ การเรียน การทำงานและชีวิตทางสังคม
ด้วยเหตุนี้ กลุ่มคนที่อยู่ในแวดวงเกม ทั้งผู้ผลิต ผู้เล่นและผู้ที่เกี่ยวข้อง จึงพยายามปรับเปลี่ยนมุมมองของคนส่วนใหญ่ที่มีต่อการเล่นเกมให้เป็นไปในทิศทางที่ดีขึ้น เปลี่ยนแปลงภาพด้านลบอันเกิดจากการเล่นเกมอย่างหมกมุ่นหาสาระไม่ได้และไร้อนาคต โดยทำให้การเล่นเกมเป็นกิจกรรมที่นอกจากจะสร้างความบันเทิงแล้ว ยังเป็นกิจกรรมที่สร้างจุดมุ่งหมาย สร้างอาชีพและรายได้ จนเกิดเป็นชนิดกีฬาที่เรียกว่า “E-sports”
สถานะของ E-sports ในปัจจุบันถูกนับรวมให้เป็นกีฬาชนิดหนึ่งที่ได้รับความสนใจและการยอมรับอย่างกว้างขวาง โดยมีการจัดการแข่งขันเล่นเกมออนไลน์ทั้งในระดับชาติและระดับนานาชาติซึ่งมีทีมกีฬาและนักกีฬาจำนวนมากเข้าร่วมแข่งขันเพื่อชิงรางวัล มีคนดูเข้าชมในสนามแข่งขันและการถ่ายทอดภาพการแข่งขันในแต่ละรายการเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนแทบไม่แตกต่างการแข่งขันกีฬาที่ได้รับความนิยมชนิดอื่นๆ
ถึงแม้ว่าการแข่งขันกันเล่นเกมออนไลน์จะไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่เมื่อการเล่นเกมถูกพัฒนาขึ้นเป็นกีฬาจึงต้องมีกฏกติกาการแข่งขันที่เป็นมาตรฐาน การเลือกสรรและพัฒนาเกมที่เหมาะสมมาใช้ในการแข่งขัน มีการจัดตั้งทีมกีฬา ทีมงานและผู้สนับสนุน มีการสรรหาและพัฒนานักกีฬาเพื่อเตรียมตัวเข้าร่วมการแข่งขันในรายการต่างๆ มีการจัดการฝึกซ้อมนักกีฬาอย่างเป็นระบบโดยมีเป้าหมายสำคัญคือชนะการแข่งขัน
เมื่อเส้นทางของนักเล่นเกมมีการแข่งขันทางกีฬาและเส้นทางอาชีพเข้ามารองรับ ซึ่งการเป็นนักกีฬาอาชีพจะทำให้มีรายได้จากการเข้าร่วมสังกัดทีมกีฬาและส่วนแบ่งเงินรางวัลจากการแข่งขัน จึงนับว่าเป็นสิ่งดีที่คุณพ่อคุณแม่จะเปิดใจและสนับสนุนเด็กที่แสดงออกว่ามีความชื่นชอบการเล่นเกมเป็นพิเศษให้สามารถก้าวต่อไปเป็นนักกีฬาอาชีพเหมือนกีฬาชนิดอื่น การเล่นเกมจึงอาจไม่ใช่กิจกรรมที่ไร้สาระอีกต่อไป
อย่างไรก็ตาม แม้หลายคนจะมองเห็นภาพอันสวยหรูจากการเล่นเกมเป็นกีฬา แต่การเปลี่ยนเด็กติดเกมให้เป็นนักกีฬาอาชีพที่สามารถสร้างรายได้เลี้ยงตัวเองได้นั้นก็ไม่ใช่เรื่องง่ายที่อาศัยเพียงแค่การนั่งเล่นเกมออนไลน์ทั้งวันทั้งคืนแต่อย่างใด เพราะพฤติกรรมติดเกมนั้นไม่ใช่คุณลักษณะที่จะช่วยเกื้อหนุนการเป็นนักกีฬาอาชีพที่ประสบความสำเร็จ ซึ่งจำเป็นต้องมีสติรู้ตัวและสามารถควบคุมตัวเองได้ตลอดเวลา มีวินัยในการจัดสรรเวลาและดูแลตัวเองอย่างเคร่งครัด มีการฝึกซ้อมและเรียนรู้อย่างเป็นระบบและเป็นขั้นตอน
ด้วยความที่นักเล่นเกมจำนวนมากยังเป็นเด็ก ซึ่งการพัฒนาการใช้เหตุผลและการมีความยั้งคิดนั้นยังคงมีจำกัด จึงมักไม่สามารถควบคุมอารมณ์และการใช้เวลาเล่นเกมได้ดีพอ จำเป็นต้องอาศัยคุณพ่อคุณแม่เป็นส่วนสนับสนุนที่สำคัญในการพิจารณาถึงความสนใจที่แท้จริงและโอกาสในการส่งเสริมให้เด็กพัฒนาตัวเองเพื่อไปสู่การเป็นนักกีฬา E-sports โดยคุณพ่อคุณแม่สามารถใช้แนวทางพิจารณาดังต่อไปนี้
1.ขณะที่ได้เล่นเกมนั้น นอกจากมีความสนุกสนานและเพลิดเพลินแล้ว เด็กมีความชอบที่จะได้พัฒนาทักษะที่เกี่ยวข้องกับการเล่น รวมทั้งมีความสนใจศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเล่นเกมนั้นมากน้อยเพียงใด
2.เด็กมีความเข้าใจและยอมรับเรื่องของข้อกำหนดในการจัดสรรเวลาในการเล่นเกมและการทำกิจกรรมอื่น โดยไม่รู้สึกโกรธหรือไม่พอใจเมื่อหมดเวลาเล่นเกมและต้องเปลี่ยนไปทำกิจกรรมอื่นๆ
3.เด็กไม่มีความคิดหมกมุ่นอยู่กับเรื่องเกม แสดงถึงความตั้งใจและความรับผิดชอบโดยสามารถตอบสนองต่อเป้าหมายในด้านอื่นได้เป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นเรื่องผลการเรียน งานบ้าน หรือเป้าหมายส่วนตัวอื่นๆ
4.คุณพ่อคุณแม่พาเด็กทดลองเข้าร่วมกิจกรรมของกลุ่มหรือทีมกีฬา E-sports เพื่อพิจารณาความสนใจจากการที่เด็กมีโอกาสได้ฝึกฝนเรียนรู้การเล่นเกมอย่างมีระบบและเป็นขั้นตอน
5.พิจารณาว่าเด็กมีความตั้งใจ อดทนและหมั่นฝึกซ้อมการเล่นเกมตามตารางเวลา มีการพัฒนาอารมณ์และจิตใจในการเล่นร่วมกับคนอื่นในทีม เนื่องจาก E-sports เป็นกีฬาประเภททีมที่ต้องทำงานร่วมกัน
6.คุณพ่อคุณแม่พูดคุยและหารือร่วมกันกับเด็กถึงเป้าหมายในการเล่นเกมอย่างตรงไปตรงมา หากเด็กมีความตั้งใจเล่นเป็นกีฬาอาชีพก็ควรให้คำแนะนำและให้การสนับสนุนอย่างเหมาะสม
ทุกวันนี้การเล่นเกมทำให้เกิดเป็นอาชีพใหม่ที่สามารถสร้างรายได้ให้กับผู้เล่นไม่น้อยไปกว่าอาชีพอื่น แนวทางพิจารณาเหล่านี้ล้วนเป็นพื้นฐานสำคัญของการเติบโตเป็นนักกีฬาที่ดี คุณพ่อคุณแม่เมื่อเห็นลูกมีความชอบและตั้งใจทำในสิ่งนี้ก็ควรร่วมมือกันสนับสนุนอย่างจริงจัง ดีกว่าปล่อยให้เล่นเกมไปโดยไร้ทิศทางเป็นเด็กติดเกมที่ไม่มีใครต้องการ