เภสัชชุมชน ชี้รับยาจากร้านยาเป็นเรื่องดี ใกล้บ้าน ติดตามการใช้ยาถึงบ้านได้ง่าย

นายกสมาคมเภสัชกรรมชุมชน ชี้ ผู้ป่วยรับยาจากร้านยาเป็นเรื่องดี เหตุใกล้บ้าน มีเภสัชกรช่วยติดตามการใช้ยา ด้านกลุ่ม รพศ./รพท.ขอศึกษารายละเอียด ชี้หากเดินหน้าต้องหารือหลายภาคส่วนอย่างรอยคอบ และลดปัญหารอคิวในส่วนอื่นด้วย

วันนี้ (8 ส.ค.) ภญ.ดร.ศิริรัตน์ ตันปิชาติ นายกสมาคมเภสัชกรรมชุมชน (ประเทศไทย) กล่าวถึงกรณีนโยบายของนายอนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรี และรมว.สาธารณสุข ให้ผู้ป่วยรับยาจากร้านขายยาภายนอก รพ. เพื่อลดการรอคิว และความแออัด ว่า ถือเป็นเรื่องที่น่าสนใจ ขณะนี้้ร้านยาส่วนใหญ่ได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) แล้ว และอนาคตร้านยาที่จะรับใบสั่งยาก็จะต้องมีสภาวิชาชีพรับรองก่อนจึงจะเปิดให้บริการได้ ถือว่ามีความปลอดภัย เป็นจุดหนึ่งที่จะนำบุคลากรสาธารณสุขที่กระจายอยู่ในชุมชนมาขึ้นทะเบียนให้ชัดเจนและให้การรับรองในการติดตามผู้ป่วย ในการใช้ยาอย่างเหมาะสมจากเภสัชกร เพราะร้านยากระจายอยู่ในชุมชน ใกล้บ้าน จึงติดตามได้ง่าย ขณะที่ปัจจุบันผู้ป่วยที่เข้ารับบริการในโรงพยาบาล มีโอกาสได้รับการติดตามในชุมชนจะค่อนข้างยาก การจัดระบบนี้จึงไม่ใช่เพียงการมารับยาอย่างเดียว แต่จะมีการติดตามการใช้ยา ข้อมูลผู้ป่วย ระหว่างร้านยา โรงพยาบาล และบ้านด้วย และปัจจุบันเทคโนโลยีมีการเชื่อมโยงข้อมูลผู้ป่วยได้ชัดเจนขึ้น และด้วยทิศทางของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ก็ได้ออกแบบแอปพลิเคชันให้ผู้ป่วยมีข้อมูลของตัวเอง สามารถไปแสดงตามร้านขายยา โรงพยาบาลได้

“เรื่องนี้ถือเป็นเรื่องที่ดี ลดบริโภคยาเกินความจำเป็น ลดความเสี่ยงจากการใช้ยา เป็นการสร้างความปลอดภัยให้กับผู้ป่วย ส่งเสริมให้เกิดการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ซึ่งสภาวิชาชีพ แกนนำสภาเภสัชกรรม สมาคมเภสัชกรรมชุมชนฯ ก็ยินดีและสนับสนุนโครงการนี้ให้มีการสร้างมาตรฐานและยกระดับการให้บริการประชาชนทั่วถึงมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ ยังมีการสร้างรูปแบบ ทั้งในต่างจังหวัดที่มีความเข้มแข็งของชุมชนกับร้านขายยา และในชุมชนเมืองใหญ่ อย่าง กทม.ที่มีการนำร้านขายยาเชิงสร้างเสริมสุขภาพ มาช่วยคัดกรองโรคเรื้อรัง เพื่อแนะนำให้ผู้ป่วยเข้าสู่ระบบได้เร็วขึ้น ให้ร้านยาเป็นจุดเข้าถึงในการให้คำปรึกษาเรื่องโรคและยาที่มีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น และการให้ร้านยาเป็นจุดกระจายยาคุมกำเนิดในผู้ที่ต้องการคุมกำเนิด โดยใช้เลขบัตรประจำตัวประชาชน 13 หลัก ซึ่งถือเป็นโอกาสและการเปลี่ยนแปลงที่ดี” ภญ.ดร.ศิริรัตน์ กล่าว

นพ.โมลี วนิชสุวรรณ ประธานชมรมโรงพยาบาลศูนย์/โรงพยาบาลทั่วไป (รพศ./รพท.) กล่าวว่า ยังไม่สามารถให้ความเห็นได้มากนัก เนื่องจากยังไม่ทราบรายละเอียด หากทำจริงก็จะต้องมีนโยบายออกมา และต้องมีการเชิญทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องร่วมประชุมว่า จะดำเนินการอย่างไรจึงจะเหมาะสมและส่งผลดีต่อประชาชนอย่างแท้จริง ทั้งนี้ เชื่อว่านโยบายให้แพทย์จ่ายใบสั่งยาและให้ประชาชนไปรับยาร้านขายยาที่เป็นเครือข่าย เป็นเพียงหนึ่งในทางออกที่จะช่วยลดปัญหาการรอคิวนานในโรงพยาบาล เพราะจริงๆ ปัญหาที่เป็นคอขวด คือ การรอแพทย์ตรวจวินิจฉัย และรอผลตรวจเลือด ซึ่งการรอรับยาเป็นเรื่องหนึ่ง แต่ต้องอาศัยหลายๆ วิธี ที่ผ่านมาก็ดำเนินการอยู่ ทั้งคลินิกหมอครอบครัว หรือ PCC (Primary Care Cluster) โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ที่เปิดบริการให้ประชาชนกลุ่มอาการไม่รุนแรงมาก เป็นการกระจายการให้บริการ หรือแม้แต่เปิดคลินิกนอกเวลาภายในโรงพยาบาล แต่ทั้งหมดต้องมาร่วมกันหารือว่าจะมีรายละเอียดในการดำเนินการอย่างไร

นพ.ธานินทร์ สีวราภรณ์สกุล อดีตประธานชมรม รพศ./รพท. กล่าวว่า กำลังศึกษาแนวคิดนี้ว่า จะลดปัญหาได้มากน้อยแค่ไหน อย่างเรื่องนำใบสั่งยาของแพทย์ไปรับยาที่ร้านขายยา ในต่างประเทศก็มี อย่างอังกฤษ ภายในโรงพยาบาลจะเปิดแต่การให้บริการทางการแพทย์เท่านั้น และให้ใบสั่งยานอกโรงพยาบาลแทน ญี่ปุ่นก็จะมีระบบจัดส่งยา ทั้งส่งไปรษณีย์ หรือร้านขายยาก็มี ซึ่งหากประเทศไทยจะทำก็ต้องจัดหาระบบในการทำเรื่องนี้ให้รัดกุม อย่างไรก็ตาม เรื่องลดการรอคิวยังมีประเด็นอื่นๆ ซึ่งต้องดำเนินการแก้ไขร่วมกันทั้งหมด อย่างทุกวันนี้แพทย์ 1 คน ตรวจคนไข้เป็น 100 คนต่อวันก็มี ซึ่งที่ผ่านมาก็มีการแก้ไขเรื่องนี้อยู่ อย่างการกระจายคนไข้ที่อาการไม่รุนแรงมาก ไปรับบริการโรงพยาบาลชุมชนแทน โดยไม่ต้องมาโรงพยาบาลใหญ่ แต่ปัจจุบันโรงพยาบาลชุมชนก็มีคนไข้มารับบริการเยอะเช่นกัน ส่วนต้องมีแพทย์เพิ่มหรือไม่ อาจไม่จำเป็นทั้งหมด แต่ต้องพิจารณาแต่ละพื้นที่ สิ่งสำคัญต้องสร้างนำซ่อม เน้นให้ประชาชนดูแลสุขภาพตัวเองเพื่อป้องกันก่อนเกิดโรค แม้จะดำเนินการแล้ว แต่ก็ต้องดำเนินการเรื่องนี้อย่างต่อเนื่อง