อ.เภสัช มหิดล ทีมกุนซือกัญชา "อนุทิน" ชี้ ผลิตภัณฑ์กัญชาต้องแบ่งการผลิตเป็น 2 ประเภท 2 ระดับ ชี้น้ำมันกัญชาต้องไม่ใช่ยา เพื่อให้เข้าถึงชุมชน เสนอออกใบอนุญาตปลูก 4 ประเภท ใบอนุญาตแปรรูป 3 ประเภท และ 7 มาตรการขับเคลื่อน
ภก.อนันต์ชัย อัศวเมฆิน อาจารย์ประจำคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า ผลิตภัณฑ์จากกัญชามีหลายประเภท แบ่งเป็น 1.ผลิตภัณฑ์ยากัญชา ที่จะต้องขึ้นทะเบียนตามมาตรฐานทางการแพทย์ และ 2.การเตรียมกัญชา (cannabis preparation) ซึ่งน้ำมันกัญชาจัดอยู่ในประเภทนี้ และยังแยกย่อยเป็นหลายชนิด เช่น การเตรียมแบบเฉพาะคราว ถือเป็นตำรับยาเอสเอเอส ไม่จำเป็นต้องผลิตโดยองค์การเภสัชกรรม (อภ.) เพราะไม่ใช่ยา แต่เป็นผลิตภัณฑ์หรือน้ำมันกัญชาที่กำลังจะใช้กันแบบบ้านๆ เพราะฉะนั้น ผลิตภัณฑ์กัญชาทางการแพทย์กับสังคมไทย ไม่ได้มีแต่ยาอย่างเดียว เพราะมีผลิตภัณฑ์เตรียมกัญชาด้วย และแนวโน้มคนไทยต้องใช้ประโยชน์จากตรงนี้สูงที่สุด ไม่ใช่รอให้เป็นยาก่อนแล้วค่อยเอามาใช้ แต่ต้องให้ใช้กัญชาได้ทันทีวันนี้
ภก.อนันต์ชัย กล่าวว่า สิ่งที่เสนอ คือ ต้องดำเนินการแยกเป็น 2 ขนาด ได้แก่ 1.ระดับการผลิต ผลิตภัณฑ์กัญชาเพื่อใช้รักษาตัวเอง ไม่ใช่ยา จะต้องควบคุมด้วยมาตรฐานอย่างหนึ่งที่ไม่ใช่มาตรฐานส่งออก และ 2.ระดับการผลิต ผลิตภัณฑ์กัญชาสำเร็จรูป เพื่อการเข้าถึงที่เป็นยามาตรฐาน หรือการวิจัย เพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจหรือส่งออก ต้องเป็นไปตามมาตรฐานส่งออก การผลิตทั้ง 2 ขนาดห้ามตีเหมารวมด้วยมาตรฐานเดียวกันทั้งหมด
ทั้งนี้ ในการเพาะปลูกกัญชาและกัญชง จะต้องแยกการออกใบอนุญาตแต่ละประเภทที่แตกต่างกัน เป็น 4 ประเภท ได้แก่ 1.ใบอนุญาตเพาะปลูกกัญชาระดับมาตรฐาน เป็นการเพาะปลูกขนาดใหญ่ที่สามารถปลูกกัญชาได้ทุกสายพันธุ์ 2.ใบอนุญาตเพาะปลูกกัญชาระดับเล็ก เป็นการเพาะปลูกกัญชาในระดับครัวเรือน กิจกรรมการเพาะปลูกกัญชาได้เหมือนกับระดับมาตรฐาน แต่ทำในขนาดที่เล็กกว่า 3.ใบอนุญาตเพาะพันธุ์เมล็ดและต้นกล้า เป็นการเพาะพันธุ์เมล็ดและเพาะชำต้นกล้ากัญชา สามารถเพาะพันธุ์กัญชาได้ทุกสายพันธุ์ ผลผลิตที่ได้จะเป็น เมล็ดพันธุ์กัญชา ต้นอ่อนกัญชา กล้ากัญชาเพาะชำ และ 4.ใบอนุญาตปลูกกัญชงระดับอุตสาหกรรม เป็นการเพาะปลูกกัญชงในระดับอุตสาหกรรม เพาะปลูกได้เฉพาะสายพันธุ์ที่ได้รับอนุญาต ปริมาณสารทีเอชซีต้องต่ำกว่า 0.3% ซึ่งผลิตผลที่ได้จะเป็นเมล็ดพันธุ์กัญชา วัตถุดิบกัญชา เส้นใย และน้ำมันซีบีดี
ส่วนการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากกัญชา จะต้องแยกใบอนุญาตเป็น 3. ประเภท คือ 1.ใบอนุญาตแปรรูปผลิตภัณฑ์ระดับมาตรฐาน เป็นการอนุญาตให้มีการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากกัญชาในระดับอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ เช่น ผลิตภัณฑ์น้ำมันกัญชา น้ำมันสารซีบีดี ที่มีมาตรฐานการผลิตและการแปรรูปตามข้อกำหนด ผ่านกระบวนการบรรจุ ข้อกำหนดในฉลากผลิตภัณฑ์สำหรับการจัดจำหน่าย 2.ใบอนุญาตแปรรูปผลิตภัณฑ์ระดับเล็ก กิจกรรมสามารถทำได้เหมือนระดับมาตรฐาน แต่ทำในขนาดที่เล็กกว่า เช่น ตำรับเฉพาะคราว หรือน้ำมันกัญชา ตำรับแพทย์แผนไทย ผลิตภัณฑ์สำหรับงานวิจัย และ 3.ใบอนุญาตประเภทอื่น ได้แก่ ใบอนุญาตในการทำศึกษาวิจัย และใบอนุญาตการตรวจวิเคราะห์คุณภาพ ที่จะต้องแยกใบอนุญาต เพราะไม่ได้ทำเพื่อจำหน่าย
ภก.อนันต์ชัย กล่าวว่า สำหรับมาตรการและแนวทางการขับเคลื่อนการใช้กัญชาทางการแพทย์ มีข้อเสนอ 7 ข้อ ได้แก่ 1.พิจารณานำกัญชาที่เป็นของกลางมาใช้ประโยชน์ทันที เมื่อมีผลวิเคราะห์ด้านคุณภาพ ความปลอดภัย เป็นไปตามที่มาตรฐานกำหนด และตั้งศูนย์ตรวจวิเคราะห์คุณภาพสารออกฤทธิ์และสารปนเปื้อน 2.ปลดกัญชงเป็นพืชเศรษฐกิจ ทั้งที่เป็นยาและผลิตภัณฑ์สุขภาพอื่นๆ เพราะไม่ได้เป็นยาเสพติด และเป็นการดำเนินการเชิงเศรษฐกิจที่ต้องทำจริงๆ 3.จัดตั้งองค์กรกลาง กำกับ ดูแลการใช้กัญชาในทางการแพทย์และวิจัย เพราะต้องมีการบริหารจัดการที่ดีในการวางระบบทั้งหมด
4.ถ้าเป็นผลิตภัณฑ์เตรียมกัญชา ที่ไม่ใช่ยา ต้องใช้ปรับการเข้าถึงกัญชาสู่ระดับชุมชน แต่ต้องมีมาตรฐาน ความปลอดภัย โดยการขออนุญาต ให้ดำเนินการผ่านระดับพื้นที่ แทนที่จะต้องเข้ามาขออนุญาตกับสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เป็นการกระจายอำนาจลงสู่ภูมิภาค 5.พัฒนาระบบการจัดการห่วงโซ่อุปทานวัตถุดิบและผลิตภัณฑ์กัญชาสำเร็จรูปในเชิงพาณิชย์ รวมถึง สมุนไพรอื่นๆ ที่อยู่ในตำรับยาแผนไทย 6.แก้กฎหมาย ออกเป็นพ.ร.บ.พืชยากัญชาและกระท่อม และพ.ร.บ.ที่มีมาตรการ แต่ไม่ใช่การลงโทษทางกฎหมายในการใช้กัญชาทางการแพทย์ ซึ่งต่างประเทศไม่ได้ใช้ลงโทษทางอาญา แต่ใช้การปรับหรือมาตรการทางปกครองแทน และ 7. พัฒนาระบบการจัดการเชิงนโยบายและการประเมินผลกระทบ
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า สำหรับ ภก.อนันต์ชัยนั้น ก่อนหน้านี้ นายอนุทิน ชาญวีรกูล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ได้โพสต์เฟซบุ๊กว่า ภก.อนันต์ชัย ได้ตอบรับคำเชิญมาร่วมคณะทำงานเพื่อผลักดันให้นโยบายกัญชาเสรีทางการแพทย์และการรักษาโรค