พิธีทำน้ำอภิเษก ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก จะมีการใช้ "น้ำอภิเษก" และ "น้ำสรงมุรธาภิเษก" ในการประกอบพระราชพิธี ซึ่งการเตรียมพิธีทำน้ำอภิเษกและน้ำสรงมุรธาภิเษก จะต้องมีการตักน้ำจากแหล่งสำคัญหรือแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ทั่วประเทศไทย

โดยแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ สำหรับทำน้ำอภิเษก มีจำนวน 108 แหล่งน้ำ ประกอบด้วย แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ของจังหวัด 76 จังหวัด และน้ำศักดิ์สิทธิ์จากหอศาสตราคม ในพระบรมมหาราชวัง จำนวน 1 แหล่งน้ำ

แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ สำหรับน้ำสรงมุรธาภิเษก มีจำนวน 9 แหล่งน้ำ ประกอบด้วย 4 สระน้ำ ใน จ.สุพรรณบุรี คือ สระแก้ว สระคา สระยมนา และสระเกษ และ 5 แม่น้ำ คือ 1.แม่น้ำบางปะกง ตักที่บึงพระอาจารย์ ต.พระอาจารย์ อ.องครักษ์ จ.นครนายก 2.แม่น้ำป่าสัก ตักที่บ้านท่าราบ ต.ต้นตาล อ.เสาไห้ จ.สระบุรี 3.แม่น้ำเจ้าพระยา ตักที่บริเวณปากคลองบางแก้ว ต.บางแก้ว อ.เมืองอ่างทอง จ.อ่างทอง 4.แม่น้ำราชบุรี ตักที่บริเวณสามแยกคลองหน้าวัดดาวดึงษ์ ต.บางช้าง อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม และ 5.แม่น้ำเพชรบุรี ตักบริเวณท่าน้ำวัดท่าไชยศิริ ต.สมอพลือ อ.บ้านลาด จ.เพชรบุรี

การตักน้ำจากแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ จะต้องจัดพิธีพลีกรรมตักน้ำศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งพิธีพลีกรรมตักน้ำ เป็นพิธีกรรมทางศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู ตามความเชื่อที่ว่า สิ่งต่างๆ บนโลกนี้ล้วนมีเทวดา เป็นผู้ปกป้องดูแลรักษาอยู่ การจะทำสิ่งใดๆ จำเป็นจะต้องขออนุญาตเทวดาที่ดูแลรักษาสิ่งนั้นๆ เช่น พิธีพลีกรรมตักน้ำ คือ การทำพิธีขออนุญาตเทวดาที่ปกป้องรักษาแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ของแต่ละจังหวัด เพื่อตักน้ำในแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์นั้นไปทำเป็นน้ำอภิเษก และน้ำสรงมุรธาภิเษก ต่อไป โดยทั้ง 76 จังหวัด จะจัดพิธีพลีกรรมตักน้ำพร้อมกันในวันที่ 6 เม.ย. 2562 เวลาฤกษ์ 11.52 - 12.58 น. โดยจะตักน้ำบรรจุลงในขันน้ำสาคร

หลังจากพิธีพลีกรรมตักน้ำ จะนำน้ำศักดิ์สิทธิ์มาเก็บรักษา ณ สถานที่ประกอบพิธีทำน้ำอภิเษกของแต่ละจังหวัด โดยวันที่ 8 เม.ย. 2562 จะจัดพิธีทำน้ำอภิเษก และน้ำสรงมุรธาภิเษก โดย "อภิเษก" หมายถึงการรดน้ำ เสมือนผู้น้อยรดน้ำอวยพรผู้ใหญ่หรือเป็นการยอมรับผู้ที่ขึ้นมาเป็นใหญ่ ส่วน "มุรธาภิเษก" แปลว่า การรดน้ำที่พระเศียร น้ำที่รดเรียกว่า "น้ำสรงมุรธาภิเษก" หมายถึงการยกให้หรือการแต่งตั้งโดยการทำพิธีรดน้ำ ซึ่งตามคติความเชื่อของพราหมณ์ถือว่า การยกให้ผู้ใดเป็นใหญ่ ทรงสิทธิ์อำนาจนั้น จะต้องทำด้วยพิธีรดน้ำศักดิ์สิทธิ์

วันที่ 9 เม.ย. 2562 จะบรรจุน้ำอภิเษกและน้ำสรงมุรธาภิเษกลงในคนโทน้ำศักดิ์สิทธิ์ และทำพิธีเวียนเทียนสมโภชน้ำอภิเษก และวันที่ 10 เม.ย. จะอัญเชิญคนโทน้ำศักดิ์สิทธิ์ รวม 85 ใบ มาเก็บรักษาที่กระทรวงมหาดไทย สำหรับน้ำศักดิ์สิทธิ์จากหอศาสตราคม ในพระบรมมหาราชวัง จะจัดพิธีพลีกรรมตักน้ำ วันที่ 12 เม.ย. 2562 เวลาฤกษ์ 14.09 น. โดยบรรจุลงในคนโทน้ำศักดิ์สิทธิ์ และนำมาเก็บรักษาที่กระทรวงมหาดไทยในวัน โดยไม่มีพิธีทำน้ำอภิเษก

จากนั้นวันที่ 18 เม.ย. 2562 เวลา 08.30 น. จะจัดริ้วขบวนอัญเชิญคนโทน้ำอภิเษก จำนวน 86 ใบ จากกระทรวงมหาดไทยไปยังวัดสุทัศนเทพวราราม และช่วงเวลา 17.19 - 21.30 น. จะจัดพิธีเสกน้ำอภิเษกรวม โดยมีสมเด็จพระสังฆราชเป็นประธานฝ่ายสงฆ์ และนายกรัฐมนตรี เป็นประธานฝ่ายฆราวาส เพื่อจัดทำน้ำสรงอภิเษก ประกอบด้วย น้ำพระพุทธมนต์และน้ำเทพมนต์

พิธีเสกน้ำอภิเษกรวม จะทำพิธีเสกน้ำเทพมนต์ก่อน โดยพิธีเสกสวดคาถาเทพมนต์อัญเชิญเทพยดาเจ้าทั้งหลาย ประกาศชุมนุมเทวดา เพื่อประสิทธิ์ประสาทชัยมงคล บังเกิดความศักดิ์สิทธิ์ตามธรรมเนียมของศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู ก่อนเชิญมาประกอบพิธีเสกน้ำพระพุทธมนต์ โดยพระสงฆ์ร่วมเจริญพระพุทธมนต์

ต่อมา วันที่ 19 เม.ย. 2562 เวลา 07.30 น. จะจัดริ้วขบวนแห่เชิญคนโทน้ำอภิเษก จำนวน 86 ใบ จากวัดเทพสุทัศนเทพวราราม ไปยังพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เป็นอันเสร็จพิธี