ผมชอบตัวละครในเรื่องที่ถูกเรียกว่า 'คนขี้เมา' ครับ !
ไม่ใช่เพราะผมขี้เมาหรอกนะ แต่ผมเห็นว่านี่เป็นตัวละครที่สะท้อนความเป็นมนุษย์ได้ดีที่สุดตัวหนึ่งในความคิดของผม
ประโยคที่ถ่ายทอดความคิดของลูกชายคนโต “สรวง สิทธิสมาน” ที่สะท้อนมุมมองภายหลังจากอ่านหนังสือเจ้าชายน้อย และได้ถกความคิดกับพ่อถึงเนื้อหาของเจ้าชายน้อย เป็นความคิดของคนหนุ่มรุ่นนี้ที่มีมุมมองต่อวิถีชีวิตของผู้คนยุคนี้ และกลายมาเป็นบทความชิ้นนี้
…………………………………………….
“คนขี้เมา”
เมื่อสองสามสัปดาห์ที่แล้วผมได้เขียนเล่าประสบการณ์จากการอ่านหนังสือเล่มเล็ก ๆ รื่อง 'เจ้าชายน้อย' โดย อองตวน เดอ แซงเตก-ซูเปรี นักประพันธ์ชาวฝรั่งเศส ซึ่งเป็นหนึ่งในหนังสือที่คุณพ่อของผมรักเป็นที่สุด หลังจากอ่านจบ ก็เลยได้คุยแลกเปลี่ยนความคิดกับคุณพ่อ ซึ่งก็เพิ่งจะอ่านจบไปอีกหนึ่งรอบเช่นกันในวัยที่แตกต่าง
เลยทราบว่าคุณพ่อชื่นชอบตัวละครในดาวดวงที่หกที่เจ้าชายน้อยพบหลังเดินทางจากมาจากดาว 'บี 612' ดาวดวงนี้เป็นที่อยู่ของ 'คนจุดโคม' ท่านได้อธิบายเหตุผลเอาไว้ว่า
"คนจุดโคมเป็นคนขี้เกียจ อยากแต่จะนอน แต่เมื่อมีภาระหน้าที่ตามที่ได้รับมอบหมาย ก็ต้องทำ ไม่ละทิ้ง เผอิญดาวหมุนเร็วขึ้น ภาระก็เลยมากขึ้น...
"คล้ายพ่อ เป็นคนเขียนคอลัมน์ เป็นบรรณาธิการข่าว ถือเป็นหน้าที่ ๆ ต้องวิพากษ์วิจารณ์ ให้ความรู้ มุมมอง และต่อสู้กับความไม่ถูกต้อง เมื่อมีความไม่ถูกต้องเพิ่มมากขึ้น หน้าที่ก็มากขึ้น...
"ไม่ได้อยากมีอำนาจ ไม่ได้หลงตัวเอง ไม่ได้เมา ฯลฯ อยากพัก อยากเที่ยว แต่ก็ต้องทำหน้าที่"
คุณพ่อยังเล่าให้ฟังอีกว่าเคยใช้คำว่า 'คนจุดโคม' ตั้งเป็นชื่อคอลัมน์ที่เขียนอยู่พักหนึ่ง
ส่วนตัวผมน่ะหรือ ?
ผมชอบตัวละครในเรื่องที่ถูกเรียกว่า 'คนขี้เมา' ครับ !
ไม่ใช่เพราะผมขี้เมาหรอกนะ แต่ผมเห็นว่านี่เป็นตัวละครที่สะท้อนความเป็นมนุษย์ได้ดีที่สุดตัวหนึ่งในความคิดของผม
ในเนื้อเรื่อง เจ้าชายน้อยได้เดินทางไปยังดวงดาวของ 'คนขี้เมา' การพบเจอกันของพวกเขาเป็นเพียงระยะเวลาอันสั้นเท่านั้น
เจ้าชายน้อยได้ถามกับคนขี้เมาว่าทำไมต้องดื่ม ?
ดื่มเพื่อลืม...
ลืมอะไร ?
ลืมที่ต้องอับอาย...
อับอายอะไร ?
อับอายที่ต้องดื่ม...
ทำไมผมถึงชอบตัวละครคนขี้เมาน่ะหรือ
ก็เพราะจากประสบการณ์ในชีวิต ผมได้พบเจอผู้คนมากมาย และได้เห็นวิถีชีวิตของพวกเขา ที่ตลกร้ายคือทุกคนล้วนมี 'ความเป็นคนเมา' ทั้งสิ้น
บทสนทนาของเจ้าชายน้อยและคนขี้เมานั้นแสนสั้น แต่แอบแฝงไว้ด้วยความเป็นมนุษย์ ที่เอาแต่มอมเมาตัวเอง ไม่ใช่ด้วยเหล้า แต่เป็นปัญหาที่พวกเขาสร้างขึ้นมาเองต่างหาก ความเมาเหล่านั้นเป็นสิ่งน่าละอายใจเกินทน พวกเขาจึงต้องดื่ม ดื่มเพื่อให้ลืมว่าแท้จริงแล้วตนเองคือคนขี้เมา
เรามักแก้ปัญหาต่าง ๆ ให้คลี่คลาย ด้วยการสร้างปัญหาใหม่ ๆ ขึ้นมาแทนที่สมอ
ยกตัวอย่างให้เห็นภาพง่าย ๆ ก็เช่น นวัตกรรมอำนวยความสะดวกสบายต่าง ๆ ที่มีมาในยุคโลกาภิวัตน์นี้ เครื่องมือเครื่องจักรต่าง ๆ ที่พัฒนาขึ้นมาตอบโจทย์การอำนวยความสะดวกสบายของมนุษย์ และพวกเราก็ยินดีใช้งานมันเพื่อชีวิตที่ดีขึ้น ชีวิตจากเดิมที่เคยเหนื่อยหน่ายก็มีเครื่องมือเหล่านี้มาเป็นตัวช่วย ทำให้เราจัดการชีวิตได้ง่ายขึ้น
แต่ขณะเดียวกัน นวัตกรรมเหล่านั้นมีแต่จะพัฒนาขึ้นในทุก ๆ วัน จนนับวันมันจะยิ่งฉลาดและมีความสามารถจนถึงขั้นมาแทนแรงงานที่เป็นมนุษย์ชนชั้นหนึ่งได้แล้ว
ด้วยเหตุนี้ทำให้มีมนุษย์จำนวนไม่น้อยที่แทนที่ด้วยเครื่องจักรหรือปัญญาประดิษฐ์ ทำให้พวกเขานั้นไร้งาน เกิดเป็นปัญหาใหม่ในสังคม
คนกลุ่มหนึ่งพัฒนาเทคโนโลยีมาอำนวยความสะดวก ในขณะเดียวกันเทคโนโลยีก็เข้ามาแทนที่คนอีกกลุ่มหนึ่ง
นี่คือสิ่งที่ผมพยายามจะนำมาเปรียบเทียบกับ 'คนขี้เมา' ในหนังสือเจ้าชายน้อย
คนเราดื่มเพื่อหวังจะลืมว่าตัวเองนั้นขี้เมาแค่ไหน ทำให้เราเมามากขึ้น และยิ่งต้องดื่ม...
ดื่มอย่างไม่มีวันจบสิ้น
เช่นเดียวกับมนุษย์ที่มักจะมองว่าปัญหาหรือความขัดแย้งนั้นเป็นสิ่งที่ไม่ปกติ และจำเป็นต้องหาวิธีมาแก้ไข แต่วิธีการแก้ไขดังกล่าว กลับมีแต่จะยิ่งสร้างปัญหาขึ้นมามากกว่าเดิม ทำให้เรายิ่งต้องหาวิธีการใหม่ ๆ มารับมือ อันจะนำไปสู่ปัญหาใหม่ ๆ ที่มีแต่จะบานปลายไปมากกว่าเดิม
สิ่งที่ผมพยายามจะเสนอคือ 'ปัญหา' คือสิ่งที่อยู่กับเราเสมอ เป็นกฏธรรมชาติ และบางครั้งการแก้ปัญหาเหล่านั้น อาจเป็นเพียงวิธีอันแสนง่าย คือการเรียนรู้ที่จะอยู่กับปัญหาดังกล่าวอย่างเป็นธรรมชาติ ไม่ต้องไปพยายามหนีมัน เพียงเท่านี้อาจจะทำให้เรารู้สึกพอ พอใจกับสิ่งที่มีอยู่ พอใจที่จะยอมรับว่าปัญหาต่าง ๆ เป็นเพียงส่วนหนึ่งของชีวิตเราเท่านั้น
บางทีการเริ่มต้นที่จะลืมว่าเรา 'เมา' อาจต้องเป็นการยอมรับให้ได้เสียก่อน ว่าเรานี่แหละคือ 'คนขี้เมา'
คุณผู้อ่านทุกท่านล่ะครับ อ่านบทความนี้แล้วรู้สึกว่าตนเอง 'เมา' บ้างไหมครับ