สูติแพทย์ ชี้ "หญิงท้อง" มักปวดหลัง ขา ข้อเข่า ข้อเท้า เผยมักถูกถามเสมอนวดตัวได้หรือไม่ ย้ำปรึกษาสูติแพทย์ก่อนไปนวดทุกครั้ง มีข้อห้ามหรือไม่ เลี่ยงนวดลงน้ำหนักที่น่อง ขา เสี่ยงลิ่มเลือดหลุดไปอุดตันได้ คนแพ้ท้องมาก เสี่ยงแท้ง เจ็บครรภ์ คลอดก่อนกำหนด ความดันสูง ห้ามนวด
รศ.นพ.สมชาย ธนวัฒนาเจริญ หน่วยเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์ ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กล่าวถึงการนวดในสตรีตั้งครรภ์ ว่า สตรีตั้งครรภ์ส่วนใหญ่มักจะมีอาการปวดหลัง ปวดขา ปวดน่อง หรือปวดเมื่อยตามตัว เนื่องจากจากกายวิภาคของร่างกายที่เปลี่ยนแปลงไประหว่างที่มีตั้งครรภ์ มดลูกที่มีขนาดใหญ่ขึ้นทำให้ท้องของสตรีตั้งครรภ์โตขึ้น และเพื่อให้ทรงตัวอยู่ได้ สตรีตั้งครรภ์จึงต้องยืนแอ่นหลังเอาไว้ จึงทำให้เกิดอาการปวดกล้ามเนื้อบริเวณหลัง นอกจากนี้ น้ำหนักตัวที่เพิ่มมากขึ้นก็ทำให้ขา ข้อเข่า และข้อเท้าต้องรับน้ำหนักมากขึ้น จึงมักมีอาการปวดขา ปวดน่อง โดยเฉพาะสตรีตั้งครรภ์ที่ต้องยืนนานๆในแต่ละวัน
รศ.นพ.สมชาย กล่าวว่า สตรีตั้งครรภ์บางคนอาจมีอาการปวดเมื่อยจากโรคของข้อและกล้ามเนื้อที่เป็นอยู่เดิม เมื่อตั้งครรภ์มักจะมีอาการรุนแรงขึ้นได้ แต่อาจกังวลกับการรับประทานยาที่เคยใช้ประจำ จึงมักตั้งคำถามขึ้นกับสูติแพทย์อยู่เสมอว่า ในสตรีตั้งครรภ์สามารถที่จะไปนวดตัว นวดเท้า นวดกดจุด หรือเข้าสปาได้หรือไม่ มีผลดี/ผลเสียอย่างไร ทั้งนี้ มีการศึกษาไม่มากนักเกื่ยวกับผลของการนวดในสตรีตั้งครรภ์ และส่วนใหญ่ทำการศึกษาในกลุ่มที่มีอาการซึมเศร้า และไม่พบว่ามีประโยชน์ด้านอื่นๆ ชัดเจนกับการตั้งครรภ์ แต่มีการศึกษาอยู่จำนวนหนึ่งที่พบว่า การนวดช่วยลดความปวดเมื่อย ลดอาการบวม ตะคริว ปวดศีรษะ คลายความเครียด ทำให้หลับสบายขึ้น และอารมณ์ดีขึ้น
"แต่การนวดตัวในสตรีตั้งครรภ์ควรได้รับการปรับเปลี่ยนจากการนวดทั่วไปเป็นแบบเฉพาะเจาะจงสำหรับสตรีตั้งครรภ์ เริ่มตั้งแต่เตียง/หมอนที่ใช้ การลงน้ำหนัก รวมไปถึงเทคนิคต่างๆในการนวด เป็นต้นว่าคนนวดต้องมีความชำนาญและได้รับการฝึกฝนเฉพาะ ควรให้สตรีตั้งครรภ์นอนอยู่ในท่านอนตะแคงข้าง หลีกเลี่ยงการนวดบริเวณท้อง หรือต้องนวดอย่างเบามือที่สุด" รศ.นพ.สมชาย กล่าว
รศ.นพ.สมชาย กล่าวว่า สตรีตั้งครรภ์หลายคนอาจมีปัญหาเส้นเลือดขอดที่น่อง จึงไม่แนะนำให้ใช้การนวดลงน้ำหนักมากบริเวณน่องและขา เพราะอาจทำให้ลิ่มเลือดที่แข็งตัวหลุดออกไปอุดตันเส้นเลือดในร่างกายได้ โดยทั่วไปคนนวดมักจะหลีกเลี่ยงการนวดกดจุดที่บริเวณเท้า ข้อเท้า หรือข้อมือ เพราะเชื่อว่าอาจไปกระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกและกล้ามเนื้อในอุ้งเชิงกราน ดังนั้น จึงแนะนำให้สตรีตั้งครรภ์ที่มีอาการแพ้ท้องมาก มีความเสี่ยงต่อการแท้งบุตร การเจ็บครรภ์ คลอดก่อนกำหนด มีภาวะความดันโลหิตสูง หลีกเลี่ยงจากการนวด สูติแพทย์บางท่านอาจจะไม่แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์นวดตัวเลย เพราะไม่มั่นใจในมาตรฐานของคนนวด อุปกรณ์หรือเทคนิค โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงไตรมาสแรก ในกรณีที่ไม่แน่ใจควรปรึกษาสูติแพทย์ก่อนเสมอว่า ตนเองมีข้อบ่งห้ามใดๆ สำหรับการนวดตัวหรือไม่ ซึ่งในบางประเทศต้องมีใบรับรองแพทย์จึงจะนวดได้