กรมแพทย์แผนไทย เร่งทำข้อมูล “นวดไทย” เสนอ วธ. ส่งยูเนสโกพิจารณา ขึ้นทะเบียนมรดกโลกภูมิปัญญาที่จับต้องไม่ได้ ใน พ.ย. 2562 ทั้งประวัติภูมิปัญญา มาตรฐานนวดทุกระดับ ผลลัพธ์การรักษา รวมถึงเอกลักษณ์ของนวดไทย คือ “เส้นประธานสิบ” เชื่อหากขึ้นทะเบียนแล้ว ช่วยนวดไทยไปสู่ระดับโลก
วันนี้ (28 ม.ค.) นพ.มรุต จิรเศรษฐสิริ อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวถึงการเสนอ “นวดไทย (Nuad Thai)” ขึ้นเป็นมรดกโลกทางภูมิปัญญาที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโก ว่า ความจริงแล้วมีการเสนอนวดไทยเข้าสู่มรดกโลกทางภูมิปัญญาฯ พร้อมกับ “โขนไทย” แต่โขนไทยได้รับการพิจารณาขึ้นทะเบียนก่อน ซึ่งในส่วนของนวดไทยยังต้องดำเนินการอีกหลายเรื่อง โดยเฉพาะการรวบรวมข้อมูลต่างๆ เกี่ยวกับนวดไทย เพื่อส่งให้กระทรวงวัฒนธรรม ในการเสนอต่อยูเนสโก ซึ่งคาดว่าจะมีการพิจาณราในขั้นสุดท้ายช่วง พ.ย. 2562
นพ.มรุต กล่าวว่า ข้อมูลที่จะรวบรวมเพื่อใช้ยื่นขึ้นทะเบียนมรดกโลกทางภูมิปัญญาฯ จะมีทั้งด้านวิชาการ ด้านกฎหมาย การคุ้มครองภูมิปัญญา ประวัติของการนวดไทย ซึ่งเรามีหลักฐานชัดเจน คือ สมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ ที่มีจิตรกรรมจารึกการนวดของไทยไว้ภายในศาลาราย ของวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ราชวรมหาวิหาร (วัดโพธิ์) ซึ่งบ่งบอกถึงภูมิปัญญา รวมทั้งข้อมูลเอกลักษณ์ของการนวดไทย คือ เรื่องของเส้นประธานสิบ ที่ทำให้นวดไทยต่างจากนวดของคนอื่น ไม่ว่าวิธีการนวดจะใช้การตอกเส้น การขิดเส้น หรือใช้นิ้วนวดก็ตาม และข้อมูลมาตรฐานการนวดในแต่ละระดับ เช่น ระดับนวดผ่อนคลาย ระดับนวดรักษา ระดับการสอนนวด ซึ่งจะมีมาตรฐานที่แตกต่างกันไป
“ยกตัวอย่างผู้นวด หากเป็นนวดผ่อนคลายก็อาจต้องเป็นผู้ช่วยแพทย์แผนไทย แต่การนวดรักษาต้องเป็นแพทย์แผนไทย ใครนวดได้หรือไม่ได้ โรคใดที่มีข้อห้ามหรือต้องรับการวินิจฉัยจากแพทย์แผนปัจจุบันก่อน เช่น บางคนกินยาละลายลิ่มเลือด หากไปนวดแล้วมีช้ำเลือดจากข้างในจะเป็นอย่างไร โรคหัวใจ เส้นเลือดอุดตันที่เท้า จะนวดได้ไม่ได้ ซึ่งตรงนี้ได้ร่วมกับทางกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (สบส.) วัดโพธิ์ มหาวิทยาลัย รพ.ศิริราช ในการจัดทำมาตรฐานตรงนี้ ส่วนท่านวดต่างๆ คงไม่ได้เสนอขึ้นไป เพราะเป็นเรื่องที่มีการอ้างอิงในตำรับตำราอยู่แล้ว สำหรับการนวดรักษายังช่วยเรื่องคลายเส้น แก้ปวดเมื่อย แก้นิ้วล็อก บรรเทาอาการปวดศีรษะ บรรเทาอาการไมเกรนก็มี” นพ.มรุต กล่าว
ผู้สื่อข่าวถามว่า การขึ้นเป็นมรดกโลกทางภูมิปัญญาฯ จะส่งผลอย่างไร นพ.มรุต กล่าวว่า จะทำให้การนวดไทยเป็นที่รู้จักในนานาอารยประเทศเพิ่มมากขึ้น ซึ่งเราหวังว่าจะยกระบบการนวดของไทยเข้าสู่ระดับสากล ได้มีการเปิดสอน การใช้ และการให้บริการในทั่วโลก ซึ่งนวดไทยจะเป็นประโยชน์กับคนทั้งโลก ซึ่งจะเป็นประโยชน์มาก
เมื่อถามเรื่องปัญหาภาพลบของนวดไทย นพ.มรุต กล่าวว่า จะไม่ใช้คำว่า Thai massage แต่จะใช้ทับศํพท์ว่า นวดไทยไปเลย เพราะเมื่อพูดถึง Thai massage แล้วยังมีคนมองไปถึงการนวดที่มีกามารมณ์เข้ามาเกี่ยวข้อง คงต้องมีการดูแลในส่วนนี้ให้ดี หากตั้งเป็นร้านนวดก็ต้องเป็นนวดเพื่อรักษา หรือนวดเพื่อสุขภาพ ไม่ใช่นวดเพื่อกามารมณ์ ซึ่งในปีนี้เราจะเดินหน้าในเรื่องมาตรฐาน ร้านไหนผ่านก็จะมีโลโก้ ซึ่งทางกรมฯ ได้ประสานและขอทางกรมทรัพย์สินทางปัญญาไว้แล้ว จะใช้ทั้งในและต่างประเทศ
