ตรวจ “น้ำปลาไทย” พบสารฮีสตามีน แต่ไม่เกินมาตรฐาน

กรมวิทย์ตรวจ “น้ำปลาไทย” ไม่พบสารพิษโบทูลินัม แต่พบสารฮีสตามีนในทุกตัวอย่าง แต่ไม่เกินค่ามาตรฐาน ชี้ ร่างกายกำจัดได้ ไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย

นพ.พิเชฐ บัญญัติ รองอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า การตรวจสอบคุณภาพน้ำปลาตามมาตรฐานประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 203 พ.ศ. 2543 เรื่องน้ำปลา กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ โดยสำนักคุณภาพและความปลอดภัยอาหาร สามารถให้บริการตรวจวิเคราะห์และเฝ้าระวังคุณภาพมาอย่างต่อเนื่อง มีการสุ่มตรวจสารพิษโบทูลินัม และเชื้อคลอสตริเดียม โบทูลินัม รวมทั้งสารฮีสตามีน เพิ่มขึ้นจากมาตรฐานดังกล่าวในปี 2560 ได้รายงานผลสำรวจการปนเปื้อนสารพิษโบทูลินัม และเชื้อคลอสตริเดียม โบทูลินัม ในน้ำปลาที่หน่วยงานภาครัฐและเอกชน นำส่งมาตรวจวิเคราะห์ จำนวน 48 ตัวอย่าง ไม่พบสารพิษโบทูลินัมและเชื้อคลอสตริเดียม โบทูลินัม ในทุกตัวอย่าง และระหว่างปี 2559-2561 ได้สำรวจปริมาณสารฮีสตามีนในน้ำปลา จำนวน 213 ตัวอย่าง พบว่า น้ำปลาแท้ 154 ตัวอย่าง ตรวจพบสารฮีสตามีนทุกตัวอย่าง มีปริมาณอยู่ในช่วงน้อยกว่า 5 ถึง 380 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม โดยมีค่าเฉลี่ย 112 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ส่วนน้ำปลาผสม 59 ตัวอย่าง พบสารฮีสตามีน 51 ตัวอย่าง ปริมาณอยู่ในช่วงน้อยกว่า 5 ถึง 136 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม โดยมีค่าเฉลี่ย 36 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม

นพ.พิเชฐ กล่าวว่า สารฮีสตามีนเป็นสารที่พบได้ในอาหารและจะพบในปริมาณมากขึ้น ในอาหารประเภทโปรตีนบางชนิดที่มีฮีสตาดีนสูง และมีการปนเปื้อนแบคทีเรียในปริมาณสูง โดยเกิดจากการที่แบคทีเรียบางชนิดสามารถเปลี่ยนฮีสตาดีน ซึ่งเป็นกรดอะมิโนชนิดหนึ่งไปเป็นฮีสตามีน แต่ร่างกายสามารถทำลายได้ จนไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย ที่ผ่านมา ประเทศไทยได้นำเสนอข้อมูลการประเมินความเสี่ยงของสารฮีสตามีนจากการบริโภคน้ำปลาแท้ที่ผลิตในประเทศไทย เพื่อประเมินปริมาณสารฮีสตามีนที่ควรจะมีได้ในน้ำปลา ในการประชุมคณะกรรมาธิการโคเด็กซ์ สาขาสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำ (Codex Committee on Fish and Fishery Product หรือ CCFFP ครั้งที่ 30 เมื่อปี พ.ศ. 2552 ณ ประเทศโมร็อกโก ที่ประชุมได้เห็นชอบร่างมาตรฐานที่ประเทศไทยเสนอกำหนดค่าให้มีปริมาณสารฮีสตามีน ได้ไม่เกิน 400 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ซึ่งต่อมา Codex ได้มีการกำหนดมาตรฐานน้ำปลาให้มีปริมาณสารฮีสตามีนได้ไม่เกิน 40 มิลลิกรัมต่อ 100 กรัม (เทียบเท่ากับ 400 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) ซึ่งเท่ากับมาตรฐานของสหภาพยุโรปที่กำหนดให้มีสารฮีสตามีนได้ไม่เกิน 400 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ขณะที่มาตรฐานของสหรัฐอเมริกากำหนดปริมาณฮีสตามีนในผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำค่อนข้างต่ำ ที่ 50 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม

“อย่างไรก็ตาม ในการพัฒนากระบวนการผลิตน้ำปลานั้น ผู้ผลิตควรหาแนวทางปรับกระบวนการที่ดีให้เป็นไปตามมาตรฐานและคงความเป็นเอกลักษณ์ของน้ำปลาไทย ซึ่งจากข้อมูลผลการสำรวจการปนเปื้อนสารพิษโบทูลินัมเชื้อคลอสตริเดียม โบทูลินัม และสารฮีสตามีนในน้ำปลาที่ผลิตในประเทศไทย แสดงให้เห็นว่า น้ำปลาไทยได้มาตรฐานและมีความปลอดภัย ผู้บริโภคมั่นใจได้ในคุณภาพน้ำปลาไทย ทั้งนี้ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ซึ่งมีศักยภาพในการตรวจวิเคราะห์ทั้งตามมาตรฐานประกาศกระทรวงสาธารณสุขและมาตรฐานสากล สามารถที่จะช่วยสนับสนุนให้น้ำปลาไทย มีคุณภาพและปลอดภัยต่อผู้บริโภคและสามารถส่งออกไปจำหน่ายในตลาดโลกได้” นพ.พิเชฐ กล่าว