ทำยังไงจะรู้จักรู้ใจลูกวัยรุ่น/ดร.สุพาพร เทพยสุวรรณ

ช่วงเวลาของวัยรุ่นนั้นเป็นวัยแห่งการค้นหาและเป็นวัยที่สับสนเพราะจะเป็นเด็กก็ไม่เชิงจะเป็นผู้ใหญ่ก็ไม่ใช่ ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกอยู่ในช่วงวัยรุ่นนั้นจะต้องมีความเข้าใจและเรียนรู้ถึงพฤติกรรมและความต้องการของลูกในช่วงวัยรุ่นนี้ไว้ เพื่อจะนำไปปรับใช้และช่วยพัฒนาลูกที่อยู่ในช่วงวัยรุ่นให้เติบโตไปในทิศทางที่ดีงาม ดังนี้

1. ต้องเข้าใจว่าวัยรุ่นต้องการอิสระ ช่วงวัยรุ่นนั้นเป็นวัยที่ไม่ชอบอยู่ในกรอบหรือกฎเกณฑ์มากจนเกินไป ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการแต่งกาย การพูดจา ท่าทาง การไว้ทรงผม ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกอยู่ในช่วงวัยรุ่นนั้นจึงต้องระมัดระวังที่จะไม่สร้างกรอบเพื่อบีบบังคับพวกเขามากจนเกินไป โดยคุณพ่อคุณแม่ควรให้อิสระกับลูกในช่วงวัยรุ่นในการตัดสินใจกระทำสิ่งต่างๆ แต่ในขณะเดียวกันคุณพ่อคุณแม่และผู้ปกครองก็ต้องคอยชี้แนะดูแลและให้กำลังใจพวกเขาอยู่ไม่ห่างเพื่อไม่ให้ลูกคิดหรือทำอะไรที่ออกนอกลู่นอกทางมากจนเกินไป เด็กในช่วงวัยรุ่นนั้นชอบการแสดงออก รักการแสวงหาประสบการณ์แปลกๆใหม่ๆ ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ต้องเปิดโอกาสและสนับสนุนให้ลูกได้ทำในกิจกรรมต่างๆที่เขาชอบ ยกตัวอย่าง เช่น ศิลปะ ดนตรี กีฬา เป็นต้น

2. ต้องเข้าใจว่าวัยรุ่นต้องการความเข้าใจ ในช่วงวัยรุ่นนั้นเป็นวัยหัวเลี้ยวหัวต่อหลายครั้งจึงอาจทำในสิ่งที่ผิดพลาดจากความหุนหันพลันแล่น คุณพ่อคุณแม่จึงต้องมีความเข้าใจ ความเมตตาและให้อภัยเมื่อลูกวัยรุ่นทำในสิ่งที่ผิดพลาด อีกทั้งให้โอกาสพวกเขาได้แก้ตัวใหม่ โดยที่คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรตำหนิ ต่อต้าน หรือใช้วิธีลงโทษอย่างรุนแรงทั้งเรื่องคำพูดหรือการลงโทษโดยใช้กำลังเพราะจะยิ่งทำให้ลูกวัยรุ่นนั้นเตลิดไปได้ง่าย อย่าลืมว่าเด็กในช่วงวัยรุ่นนั้นอยู่ในวัยที่เขายังขาดความเข้าใจในการดำเนินชีวิตที่ถูกต้องและยังขาดประสบการณ์ในการที่จะรู้ว่าสิ่งไหนหรืออะไรที่เหมาะสมกับตัวเองจริงๆ ดังนั้นจึงเกิดการลองถูกลองผิด ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ควรให้ความเข้าใจและให้โอกาสกับลูกวัยรุ่นอยู่เสมอ

3. ต้องเข้าใจว่าวัยรุ่นเป็นวัยแห่งการเปลี่ยนแปลง ในช่วงวัยรุ่นนั้นจะมีการเปลี่ยนแปลงทั้งในด้านร่างกายอารมณ์ สติปัญญาและความคิดอ่านกับมุมมองในการดำเนินชีวิต จึงทำให้บุคคลในช่วงวัยรุ่นอาจจะมีปัญหาในการปรับตัวและอาจมีความเชื่อมั่นในตนเองแบบผิดๆเนื่องจากในช่วงวัยรุ่นนั้นต้องการการยอมรับและความสนใจจากคนอื่นเป็นอย่างมาก อยากดัง อยากโชว์ ชอบทดลอง และสนใจในสิ่งที่แปลกใหม่ ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ต้องมีความรักและความเข้าใจให้กับลูกในวัยรุ่นเป็นอย่างมาก ซึ่งหากลูกวัยรุ่นอยู่ในครอบครัวที่อบอุ่นมีความเข้าใจถึงความเปลี่ยนแปลงของเขา โดยที่คุณพ่อคุณแม่คอยสนับสนุนและประคับประคอง ลูกก็จะผ่านพ้นช่วงวัยรุ่นและเติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่ดีได้ ไม่ยาก แต่ในทางที่ตรงกันข้ามหากลูกวัยรุ่นเติบโตมาในครอบครัวที่แตกแยก ขาดความรักและความเข้าใจในครอบครัวแล้ว ก็จะมีแนวโน้มที่เขาจะเติบโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ที่มีนิสัยก้าวร้าวรุนแรง ต่อต้านสังคม หรืออาจเป็นไปถึงขั้นเป็นคนที่มีนิสัยและพฤติกรรมเป็นภัยสังคม เช่น เป็นพาลเกเร ติดยาเสพติด เป็นขโมย เป็นโจร เป็นต้น

การที่ลูกวัยรุ่นจะสามารถเติบโตและพัฒนาไปเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพได้นั้น คุณพ่อคุณแม่ถือเป็นบุคคลที่มีบทบาทสำคัญมากทีเดียว ดังนี้

1. คุณพ่อคุณแม่ต้องมีความเข้าใจในลูกวัยรุ่น โดยที่คุณพ่อคุณแม่ต้องปรับตัวปรับใจให้เข้าใจลูกวัยรุ่นถึงความคิดของเขา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของคำพูด การแต่งกายทรงผม หรือรสนิยมที่อาจแตกต่างและดูเหมือนแปลกประหลาดในสายตาผู้ใหญ่ โดยที่คุณพ่อคุณแม่อย่าใช้วิธีบังคับที่จะให้ลูกกลับตัวทำตามที่พ่อแม่ต้องการ แต่คุณพ่อคุณแม่ต้องปรับตัวปรับใจให้เข้ากับลูกด้วย เช่นบางครั้งก็ต้องปรับเปลี่ยนให้เป็นวัยรุ่นเหมือนกับลูกบ้าง ยกตัวอย่างเช่น มีบางครอบครัวที่เวลาไปเที่ยวด้วยกันก็แต่งตัวใส่เสื้อลายเหมือนกัน แล้วถ่ายรูปลงตามโซเชียลต่างๆ เป็นที่น่ารักน่าเอ็นดู

2. คุณพ่อคุณแม่อย่าใช้วิธีรุนแรงกับลูกวัยรุ่น เนื่องจากในช่วงวัยรุ่นนั้นเขาอาจจะมีอารมณ์ที่รุนแรงและใช้อารมณ์อยู่เหนือเหตุผลบ้าง ซึ่งหลายครั้งที่เขาอาจจะหลงทางหรือทำในสิ่งที่ผิดพลาดไป คุณพ่อคุณแม่ก็ควรจะใจเย็นรับฟังเหตุผลของลูกว่าทำไมเขาจึงคิดแล้วทำเช่นนั้น อีกทั้งควรให้อภัยเมื่อลูกทำในสิ่งที่ผิดพลาด เพราะหากคุณพ่อคุณแม่ใช้วิธีรุนแรงลงโทษลูกวัยรุ่น เขาก็จะซึมซับวิธีการลงโทษของคุณพ่อคุณแม่แล้วนำวิธีการลงโทษที่รุนแรงนี้ไปใช้ในการตัดสินใจปัญหาชีวิตต่างๆต่อไปในอนาคต เช่น เขาจะเป็นคนที่ชอบใช้วิธีรุนแรงในการตัดสินปัญหา เช่นเมื่อไม่ไมพอใจก็ใช้กำลังหรือยกพวกตีกัน

3. คุณพ่อคุณแม่ต้องสร้างครอบครัวให้มีความสุข คุณพ่อคุณแม่ของลูกวัยรุ่นนั้นควรจะเปรียบเสมือนแหล่งพักพิงใจให้กับลูกเสมอ ซึ่งเมื่อลูกวัยรุ่นประสบกับปัญหาเกิดความสับสนว้าวุ่นในชีวิตเมื่อเขากลับมาที่บ้านแล้วพบกับอ้อมกอดของคุณพ่อคุณแม่ เขาจะรู้สึกอบอุ่นใจ ปลอดภัย ซึ่งทำให้เขาไม่ต้องการไปหาที่พักพิงทางใจจากที่อื่น ซึ่งอาจจะเป็นอันตรายได้เช่น สิ่งเสพติดอบายมุขต่างๆหรือเพื่อนที่ไม่ดี ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ต้องเป็นแหล่งที่พักพิงใจที่แสนอบอุ่นให้กับลูกในวัยรุ่นเสมอ

จากที่บทความได้กล่าวมาทั้งหมดนี้ จะช่วยให้คุณพ่อคุณแม่รู้จักและรู้ใจลูกวัยรุ่นเพื่อที่จะพัฒนาให้เขาเติบโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ที่ดีมีคุณภาพในสังคมต่อไป