กรมปศุสัตว์แจง นำเข้าวัคซีนพิษสุนัขบ้าในสัตว์แค่ 1 ล้านโดส ไม่ใช่ 10 ล้านโดส เผย อีก 9 ล้านโดส ท้องถิ่นจัดซื้อเอง ยันไม่มีข้อมูลวิชาการวัคซีนทำให้สัตว์ตาย คาด อาจมาจากการเจ็บป่วยของสุนัข ย้ำ ทุกจังหวัดส่งตรวจหัวสุนัขที่สงสัย จ่อออก พ.ร.บ.ป้องกันทารุณกรรมสัตว์ ในปีนี้ กำหนดขึ้นทะเบียนสัตว์เลี้ยง ช่วยคุมไม่ให้เลี้ยงเกินตัว ท้องถิ่นต้องดูแลหมาจรจัด
จากกรณีกระแสข่าววัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าในสัตว์ของกรมปศุสัตว์ จำนวน 10 ล้านโดส ล่องหน ยังไม่กระจายลงไปในพื้นที่ ทำให้เกิดปัญหาการควบคุมโรคในสัตว์ และวัคซีนอาจมีปัญหาคุณภาพ เพราะมีข้อมูลการฉีดแล้วทำให้สุนัขตาย
วันนี้ (15 ส.ค.) ที่โรงแรมริชมอนด์ กรมควบคุมโรค (คร.) กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ร่วมกับกรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กรุงเทพมหานคร (กทม.) และคณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง “การบูรณาการการเฝ้าระวังป้องกันควบคุมโรคพิษสุนัขบ้า พื้นที่กรุงเทพมหานครและพื้นที่รอยต่อ” ภายใต้โครงการสัตว์ปลอดโรค คนปลอดภัย จากโรคพิษสุนัขบ้า ตามพระปณิธานของศาสตราจารย์ ดร.สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
นส.พ.สรวิศ ธานีโต อธิบดีกรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กล่าวถึงเรื่องนี้ ว่า ขอชี้แจงก่อนว่า กรมปศุสัตว์นำเข้าเพียง 1 ล้านโดส เท่านั้น ไม่ใช่ 10 ล้านโดส ส่วนอีก 9 ล้านโดส เป็นส่วนของท้องถิ่นจัดซื้อเอง ซึ่ง 1 ล้านโดส ที่เราจัดซื้อ จะกระจายไปยังพื้นที่ควบคุม พื้นที่ประกาศเขตโรคระบาด ใช้กับสุนัขจรจัด ส่วนเรื่องคุณภาพนั้น ระบบการนำเข้ามามีสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ในการตรวจคุณภาพ ส่วนกรมปศุสัตว์เมื่อนำวัคซีนเข้ามาและฉีดให้สัตว์แล้ว จะมีการตรวจติดตามภูมิคุ้มกันขึ้น ซึ่งจากการรวบรวมข้อมูล พบว่า อยู่ในระดับสามารถควบคุมโรคได้ ส่วนที่ว่าฉีดแล้วตายคิดว่า อาจเกิดจากสาเหตุอื่นมากกว่าวัคซีน เช่น สุนัขป่วยอยู่แล้ว หรือบาดเจ็บ ซึ่งปกติจะแนะนำว่า สุนัขที่ป่วย ท้อง หรือบาดเจ็บจะไม่ฉีดวัคซีน ซึ่งโรคที่ทำให้สุนัขตายได้ เช่น โรคลำไส้อักเสบที่เกิดจากเชื้อไวรัส หากเชื้อรุนแรงทำให้ลูกสุนัขหรือสุนัขวัยรุ่นตายใน 2-3 วันได้ หรือโรคหัดสุนัข เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมา ยังไม่มีข้อมูลทางวิชาการที่ว่า การฉีดวัคซีนทำให้สุนัขตาย ส่วนประสิทธิภาพของวัคซีนที่ท้องถิ่นจัดซื้อ ยืนยันว่า มีคุณภาพเช่นกัน เพราะใช้สเปกเดียวกับกรมปศุสัตว์และต้องผ่าน อย.เช่นกัน
เมื่อถามถึงกรณีพื้นที่ระบาดไม่ส่งตรวจหัวสุนัข เราะคิดว่าระบาดอยู่แล้ว นส.พ.สรวิศ กล่าวว่า ตนกำชับปศุสัตว์จังหวัดทุกแห่งแล้วว่า ทุกเคสถ้าสงสัยให้ส่งตรวจทั้งหมด ไม่ส่งไม่ได้ เพราะมิเช่นนั้นจะไม่รู้โรคที่แท้จริง แต่ถ้าเราส่งตรวจและรู้ว่ามีเชื้อหรือไม่ จะช่วยให้รู้ว่าต้องควบคุมโรคตรงไหนอย่างไร เรื่องไม่ส่งตรวจไม่น่าใช่แน่นอน ส่วนสถานการณ์การระบาดในสัตว์นั้น มีพื้นที่เกิดโรค 19 จังหวัด รวม 30 จุด ซึ่งมีการเปิดเผยชัดเจน ส่วนพื้นที่ที่ไม่เคยพบเลยมี 20 จังหวัด เช่น สกลนคร เป็นต้น ซึ่งเราพยายามจะขยายพื้นที่ไม่พบโรคพิษสุนัขบ้าให้เพิ่มขึ้น โดยใช้มาตรการฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้าในประชากรสัตว์ โดยเฉพาะสุนัขและแมว รวมกว่า 10 ล้านตัว ซึ่งตั้งเป้าหมายไว้ที่ร้อยละ 80 ขณะนี้ทำได้แล้วประมาณกว่าร้อยละ 70 หรือราว 8 ล้านตัว ถ้าฉีดวัคซีนครอบคลุมก็จะช่วยลดอุบัติการณ์ของโรคพิษสุนัขบ้า แต่ต้องดำเนินการควบคู่กับการทำหมันสัตว์ และการสำรวจประชากรสุนัขและแมว ซึ่งขณะนี้สภานิติบัญญัติ (สนช.) อยู่ระหว่างการจัดทำร่าง พ.ร.บ. ป้องกันการทารุณกรรมและการจัดสวัสดิภาพสัตว์ พ.ศ. ... ซึ่งเป็นฉบับแก้ไข โดยจะผลักดันให้ออกและบังคับใช้ภายในปี 2561 นี้ หรืออีกภายใน 4 เดือน โดยมีสาระสำคัญ คือ การกำหนดให้ต้องขึ้นทะเบียนสัตว์ หากไม่ขึ้นทะเบียนจะมีโทษตามกฎหมาย โดยอาจจะเป็นโทษปรับ ซึ่งจะเป็นเท่าไรนั้นอยู่ระหว่างการจัดทำกฎหมายอยู่ แต่คงเป็นระดับที่ปรับแล้วทำให้เจ้าของมีความตระหนัก
“การขึ้นทะเบียนสัตว์จะทำให้สามารถแยกสัตว์เลี้ยงที่มีเจ้าของและไม่มีเจ้าของได้ และสามารถควบคุมโรคต่างๆ ได้โดยง่าย ซึ่งที่ผ่านมาเราไม่เคยมีกฎหมายบังคับให้ขึ้นทะเบียนสัตว์มาก่อน สำหรับสัตว์ที่ไม่มีเจ้าของ เช่น สุนัขจรจัด หากขึ้นทะเบียนแล้วจะเป็นหน้าที่ของส่วนท้องถิ่นที่จะต้องดูแล โดยรัฐบาลอาจจะจัดงบประมาณส่วนหนึ่งให้ท้องถิ่นไปดูแล อย่างไรก็ตาม การขึ้นทะเบียนสัตว์อาจมีการกำหนดในเรื่องของค่าธรรมเนียม และมีการสอบถามถึงความสามารถในการเลี้ยงสัตว์ว่าเป็นอย่างไร มีพื้นที่ในการเลี้ยงเท่าใด เพราะการเลี้ยงสัตว์เลี้ยงที่เกินตัว จะทำให้เลี้ยงได้ไม่ดีพอ ซึ่งในหมวดของสวัสดิภาพสัตว์อาจจะต้องมีการออกกฎหมายลูกตามมา เช่น กำหนดว่าพื้นที่ขนาดเท่านี้สามารถเลี้ยงสัตว์ได้กี่ตัว สัตว์จะอยู่อย่างไรถึงจะมีอิสรภาพ เป็นต้น แต่ยืนยันว่า กฎหมายไม่มีการพูดถึงการเลี้ยงสัตว์มากกว่า 1 ตัว ต้องเสียภาษีแต่อย่างใด” นส.พ.สรวิศ กล่าว