50 ปี แพทยสภา ชูธง “ความเชื่อใจ” กับประชาชน รมว.สธ. ชี้ ต้องสร้างความเชื่อใจกันเองในวงการแพทย์ก่อน ถึงสร้างความเชื่อใจจากประชาชนได้ ช่วยลดความขัดแย้ง ปัญหาการฟ้องร้อง ด้านนายกแพทยสภาแนะวิธีสื่อสารสร้างความเชื่อใจกับผู้ป่วย ต้องพูดตรง จริงใจ ใช้หลักวิชาการ สื่อให้ครบทั้งเนื้อหา อารมณ์ และเป้าหมาย
วันนี้ (20 มิ.ย.) ที่อาคารอิมแพ็ค ฟอรั่ม เมืองทองธานี นพ.ปิยะสกล สกลสัตยาทร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวว่า ช่วง 10 ปีกว่าปีที่ผ่านมา ประเทศไทยไม่มีความมั่นคง เนื่องจากยังมีความเหลื่อมล้ำ ไม่มั่งคั่ง เพราะขาดการพัฒนาคุณภาพคนและสร้างความเข้มแข็งให้กับประเทศ และไม่ยั่งยืน เพราะอยากเจริญทางเศรษฐกิจ แต่ไม่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ดังนั้น เราจะต้องสร้างเข้มแข็งจากข้างใน และต้องติดต่อกับโลกภายนอกด้วย เพื่อมุ่งเป้าสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน เป็นการสร้างคน เทคโนโลยี และความรู้ อย่างไรก็ตาม ในแง่ของการดูแลสุขภาพคนไทยเจ็บป่วยจากโรคที่ป้องกันได้ ทั้งเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เนื่องจากคนไทยอายุยืนขึ้น แต่การดูแลอาหารการกิน การดูแลสุขภาพ และความรู้ทางด้านสุขภาพยังต้องมีการพัฒนา โดยเฉพาะขณะนี้ประเทศไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ก็ต้องทำให้เป็นผู้สูงอายุที่มีคุณภาพ นอกจากนี้ ปัจจุบันเรายังขาดแคลนบุคลากรด้านสุขภาพและมีปัญหาเรื่องการกระจายตัว ซึ่งกระทรวงจะมีการดำเนินการให้เหมาะสมต่อ อย่างไรก็ตาม สธ. จะต้องปรับจุดยืนใหม่ ไม่ได้มองว่าตัวเองเป็นเจ้าของเรื่องสุขภาพ แต่ทุกคนต้องดูแลเรื่องสุขภาพด้วย โดย สธ. จะเป็นองค์กรหลักร่วมกับหน่วยงานอื่นๆ เพื่อเป้าหมายประชาชนสุขภาพดี เจ้าหน้าที่มีความสุข ระบบสุขภาพยั่งยืน
“สิ่งสำคัญของระบบบริการสุขภาพคือความเชื่อ โดยเฉพาะในวงการแพทย์ เนื่องจากยังมีความเชื่อด้วยกันเองน้อยอยู่ ผมอยากให้เป็นหนึ่งเดียวที่ต้องให้ความสำคัญโดยความเชื่อต้องเกิดขึ้นกันเองในหมู่แพทย์ก่อน จึงจะสามารถสร้างความเชื่อไปสู่ประชาชนได้ เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญไม่ว่าจะเป็นยุค 4.0 หรือ 5.0 ก็ยังต้องมีความเชื่อ” นพ.ปิยะสกล กล่าวและว่า ถ้ามีความเชื่อ ไม่ว่าจะทำงานอะไร ก็จะสำเร็จ รวดเร็ว และมีปัญหาน้อย ซึ่งความเชื่อใจกันนั้นจะเข้ามาช่วยเรื่องความไม่เข้าใจกันของบุคลากรทางการแพทย์และคนไข้ได้ เพราะถ้าเข้าใจกัน ปัญหาก็จะเกิดน้อย แต่บุคลากรทางการแพทย์ที่มีการร้องเรียน ความจริงก็ตั้งใจจะช่วยเหลือ แต่มีระบบระเบียบหลายอย่างที่อาจทำไม่ได้รวดเร็ว ถ้าหากเราเข้าใจเชื่อใจกันหลายอย่างก็จะผ่านไปได้ด้วยดี
นพ.ปิยะสกล กล่าวว่า ส่วนแพทย์ที่จบใหม่ทำงานได้ไม่นานและลาออกระหว่างใช้ทุนนั้น จริงๆ แล้วโรงเรียนแพทย์ก็มีการสอน การปลูกฝังเรื่องจบไปต้องทำเพื่อประชาชนและประเทศชาติ เพียงแต่ว่าทุกคนไม่เหมือนกัน การสอน 100 คน อาจมีความรู้สึกเช่นนี้ 80 - 90 คน แต่ให้รู้สึกเหมือนทั้งหมดไม่ได้ การลาออกปีหนึ่งมีไม่กี่คน เป็นเพียงส่วนน้อย อย่าทำให้เสียงส่วนน้อยเป็นเสียงที่ดัง สื่อก็ต้องช่วยกันด้วย ซึ่งจะทำให้ภาพบัณฑิตแพทย์ด้อยไป ความเชื่อถือความเชื่อใจและความร่วมมือจึงไม่มี
เมื่อถามถึงกรณีเครือข่ายผู้ป่วยมองว่าแพทยสภาไม่เข้าข้างผู้ป่วยนั้น นพ.ปิยะสกล กล่าวว่า แพทยสภามุ่งประชาชนเป็นหลักอยู่แล้ว แต่ที่เกิดขึ้นเพราะมีปัญหา และทุกคนก็อยากให้ได้ตามที่ใจตัวเองอยากให้เป็น ตรงนี้จึงเกิดความขัดข้องกัน เป็นเรื่องราวที่แพทยสภาไม่ได้นิ่งนอนใจ จึงรู้สึกดีใจที่การจัดงาน 50 ปีแพทยสภา ใช้คำว่า “Trust” หรือความเชื่อใจเป็นข้อความหลักในการจัดงาน
ศ.นพ.ประสิทธิ์ วัฒนาภา นายแพทยสภา กล่าวว่า แพทยสภาถือว่าความเชื่อเป็นสิ่งที่ต้องสร้างอยู่ในตัวของแพทย์ทุกคน โดยการจะเกิดความเชื่อได้นั้น ต้องเกิดความไว้ใจ ไม่ระแวงกัน หากทำได้ประชาชนก็จะไว้ใจและเชื่อถือ ความไม่เข้าใจระหว่างแพทย์และคนไข้ก็จะลดลง รวมทั้งปัญหาการฟ้องร้องด้วย การจะสร้างความเชื่อได้นั้นสิ่งสำคัญ คือ การสื่อสาร โดยการสื่อสารที่ดีที่สุดสำหรับแพทย์ ควรเป็นการสื่อสารแบบเผชิญหน้า เพราะโซเชียลมีเดียสื่อได้แค่ตัวอักษร แต่สื่ออารมณ์ความรู้สึกที่แพทย์มีต่อคนไข้ไม่ได้ ซึ่งหากไม่เข้าใจกันแล้วก็จะนำมาสู่ความขัดแย้งได้ สำหรับการสื่อสารต้องมีความจริงใจ พูดตรงๆ แต่ต้องดูจังหวะให้เหมาะสมด้วย และใช้วิชาการเป็นตัวนำ ทักษะการสื่อสารที่ดี คือ 1. สื่อเนื้อหาที่ต้องการจะพูด 2. สื่ออารมณ์ความรู้สึกเห็นใจ และ 3. สื่อเป้าหมาย โดยต้องสื่อให้ครบทั้ง 3 อย่าง เช่น บอกว่าเป็นโรคร้าย คือ สื่อเนื้อหา แต่ไม่ต้องตกใจนะ เป็นการสื่ออารมณ์ความรู้สึกที่มีต่อคนไข้ และบอกว่ามีวิธีการรักษาอะไรอย่างไรบ้างคือการสื่อเป้าหมาย ซึ่งเมื่อสื่อครบทั้ง 3 อย่าง คนไข้จะเข้าใจ ซึ่งตรงนี้มีการสอนนักศึกษาแพทย์ในทุกโรงเรียนแพทย์ นอกจากนี้ ต้องพูดในสิ่งที่จะทำ และทำในสิ่งที่พูดออกมาด้วย ก็จะทำให้ประชาชนเชื่อถือ
