ผศ.พญ.มณฑิรา มณีรัตนะพร
ภาควิชาอายุรศาสตร์
เรามักจะได้ยินอยู่เสมอว่าคนที่มีอาการปวดท้องอยู่บ่อย ๆ สาเหตุน่าจะมาจากเครียดลงกระเพาะ เป็นไปได้อย่างไร มารู้จักโรคนี้กัน
ปกติโรคกระเพาะจะแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่มีแผลและกลุ่มที่ไม่มีแผล ส่วนใหญ่ผู้ที่ประสบกับภาวะเครียดลงกระเพาะจะเกิดกับโรคกระเพาะกลุ่มที่ไม่มีแผล โดยส่วนใหญ่มีอาการปวดจุกบริเวณลิ้นปี่ เป็น ๆ หาย ๆ มักจะเกิดหลังรับประทานอาหาร ซึ่งถ้าคนไข้มีภาวะเครียดก็อาจทำให้อาการกำเริบได้ ทำให้มีอาการบ่อยขึ้นและรุนแรงขึ้นได้เช่นกัน
อาการของภาวะเครียดลงกระเพาะ ส่วนใหญ่จะมีอาการปวด จุก แน่น แสบบริเวณลิ้นปี่ มักจะเกิดหลังจากรับประทานอาหาร อย่างไรก็ตาม ก็อาจจะเกิดอาการระหว่างมื้ออาหารได้เช่นเดียวกัน อาการมักไม่รุนแรง เป็น ๆ หาย ๆ มีเพียงส่วนน้อยที่มีอาการรุนแรงมาก ส่วนการถ่ายอุจจาระที่ผิดปกติ หรือมีอาการแสบที่ยอดอกนั้น มักเป็นผลจากการที่มีโรคร่วม เช่น โรคลำไส้แปรปรวน โรคกรดไหลย้อนตามลำดับ
โดยเบื้องต้นแล้ว หากได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคนี้ คุณหมอจะให้คำแนะนำกับผู้ป่วยให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร
อันดับแรก คือ รับประทานอาหารให้ตรงเวลา หมายถึง คนไข้รับประทานอาหารเวลาไหนก็ให้รับประทานเวลานั้นทุกวัน
อันดับสอง คือ ชนิดของอาหาร จะต้องเลือกชนิดของอาหาร อาหารบางชนิดจะกระตุ้นให้เกิดอาการค่อนข้างบ่อย เช่น อาหารที่มีรสจัดจะทำให้เกิดอาการแสบหรือปวดท้องได้บ่อยขึ้น และอาหารมันก็มักจะทำให้เกิดอาการจุก แน่นท้อง และต้องหลีกเลี่ยงยาหรือสารบางอย่างที่ทำให้มีอาการมากขึ้น เช่น ยาแก้ปวดกลุ่มแอสไพริน กลุ่มเอ็นเสด
นอกจากนั้น การดูแลสุขภาพทั่วไป เช่น การออกกำลังกาย พักผ่อนให้เพียงพอ ก็จะลดปัญหาอาการกำเริบได้ หากปฏิบัติเบื้องต้นแล้ว อาการยังไม่ทุเลา แนะนำให้พบคุณหมอเพื่อตรวจเพิ่มเติมตามเหมาะสม และใช้ยาเพื่อบรรเทาอาการได้
เนื่องจากโดยทั่วไปแล้วคนไข้มักจะมีอาการเรื้อรัง พบว่าประมาณ 50% ของผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นได้ 30% ของผู้ป่วยจะมีอาการเป็น ๆ หาย ๆ ในขณะที่ 20% ของผู้ป่วยจะมีอาการต่อเนื่องได้ อย่างไรก็ตาม ถ้าผู้ป่วยมีอาการดังต่อไปนี้ เช่น น้ำหนักลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ รับประทานอาหารได้น้อยลง อิ่มเร็วขึ้น มีถ่ายอุจจาระดำ หรือมีอาการคลื่นไส้อาเจียนเรื้อรัง หากมีอาการที่กล่าวไปแล้วข้างต้น แนะนำให้ตรวจเพิ่มเติม ปรึกษาคุณหมอ สืบค้นเพิ่มเติมเพื่อพิจารณาดูว่าจะเกิดภาวะหรือโรคอื่น ๆ แทรกซ้อนขึ้นมาหรือไม่
********
กิจกรรมดี ๆ ที่ศิริราช
# จัดบรรยายให้ความรู้เรื่อง รู้ได้อย่างไรว่า...? วุ้นตาเสื่อม และเรื่อง การเตรียมตัวก่อนผ่าตัดและการปฏิบัติตัวหลังผ่าตัด ในวันที่ 24 พฤษภาคม 2561 เวลา 12.30 - 16.00 น. ณ ห้องบรรยายสุขุม ภัทราคม รพ.ศิริราช ขอเชิญผู้ป่วยและผู้สนใจฟังบรรยาย โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ โทร. 0 2419 9054 (ธวัชชัย ศรีคล้ำ)
#จัดบรรยายให้ความรู้ผู้สูงอายุเรื่อง เสียงและศิลปะบำบัดในผู้สูงอายุ ในวันที่ 6 มิถุนายน 2561 เวลา 13.30-15.30 น. ณ ห้องประชุม 7008 ตึกสยามินทร์ ชั้น 7 ขอเชิญผู้ป่วย ญาติ และผู้สนใจฟังบรรยายโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย สอบถามเพิ่มเติม 0 2419 7805, 0 2419 7700, 0 2419 9197