ผศ.นพ.สรวิศ วีรวรรณ
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์
มีพ่อแม่ ผู้ปกครองหลายท่านประสบปัญหาบุตรหลานมีอาการชักเกร็ง ทำให้เกิดความกังวลใจทุกครั้งเมื่อบุตรหลานไม่สบายและมีไข้สูง ดังนั้น ควรมาทำความรู้จักและหาวิธีป้องกันกับภาวะชักจากไข้สูงกัน
ภาวะชักจากไข้สูง คืออะไร
ภาวะชักจากไข้สูง คือ อาการชักแบบเกร็ง หรือกระตุกทั้งตัว เกิดขึ้นขณะที่มีไข้สูง โดยทั่วไปจะมีอุณหภูมิสูงกว่า 38.5 องศาเซลเซียส ในเด็กอายุตั้งแต่ 6 เดือน ถึง 5-6 ปี โดยพบบ่อยครั้งแรกในช่วงอายุประมาณ 1 - 2 ปี
ภาวะนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร
เกิดจากการที่สมองของเด็กเล็กยังเจริญไม่เต็มที่ ทำให้มีโอกาสชักได้เมื่อถูกกระตุ้นจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น ไข้สูง เป็นต้น
นอกจากภาวะนี้ อาจเป็นโรคหรือภาวะอื่นได้หรือไม่
การที่เด็กมีไข้ และมีอาการชักตามมานั้น อาจเกิดจากภาวะอื่นๆ ได้ เช่น การติดเชื้อในสมองหรือเยื่อหุ้มสมอง ดังนั้นในบางรายอาจจำเป็นต้องตรวจน้ำไขสันหลัง โดยเฉพาะในเด็กที่อายุน้อยกว่า 1 ปี หรือมีอาการซึมลง กินน้อยลง หรืออาเจียนร่วมด้วย
ภาวะนี้มีผลต่อพัฒนาการ หรือสติปัญญาของเด็กหรือไม่
โดยทั่วไปภาวะนี้จะไม่มีผลต่อพัฒนาการ หรือการเรียนรู้ของเด็กที่เดิมแข็งแรงดี ยกเว้นในบางรายที่มีอาการชักติดต่อกันเป็นเวลานาน จนมีภาวะตัวเขียว ขาดออกซิเจน ทำให้อาจมีผลต่อสมองได้ แต่โดยทั่วไปอาการชักชนิดนี้ มักจะหยุดได้เองภายในเวลา 3 - 5 นาที จึงไม่น่ามีอันตรายต่อสมองของเด็ก
มีโอกาสชักซ้ำ ถ้ามีไข้สูงอีกหรือไม่
โดยทั่วไป ประมาณ 1 ใน 3 ของผู้ป่วยจะมีโอกาสชักซ้ำได้ถ้ามีไข้สูง จนกว่าจะอายุมากกว่า 5-6 ปี ส่วนในรายที่เริ่มมีอาการชักจากไข้ครั้งแรกก่อนอายุ 1 ปี และมีประวัติคนในครอบครัวมีภาวะนี้ในตอนเด็ก อาจมีโอกาสชักซ้ำได้มากขึ้น
มีโอกาสเป็นโรคลมชักหรือไม่
โดยทั่วไปความเสี่ยงในการเป็นโรคลมชักในอนาคต ไม่ได้แตกต่างจากเด็กปกติทั่วไป ยกเว้นในบางรายที่มีอาการชักที่นานกว่า 15 นาที มีอาการชักซ้ำมากกว่า 1 ครั้ง ภายใน 24 ชั่วโมง มีความผิดปกติทางสมองและพัฒนาการก่อนมีอาการชัก หรือมีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคลมชัก จะมีโอกาสเป็นโรคลมชักได้มากกว่าเด็กปกติ
จะทำอย่างไรเมื่อลูกชัก
ตั้งสติ อย่าตกใจ จับผู้ป่วยนอนตะแคง เพื่อป้องกันการสำลัก ห้ามใช้นิ้วหรือวัสดุใด ๆ ล้วง งัดปากผู้ป่วย ถ้าอาการชักเป็นนานมากกว่า 3 - 5 นาที หรือมีรอบปากเขียวคล้ำ ควรรีบนำส่งโรงพยาบาล เพื่อทำการรักษาเบื้องต้นที่เหมาะสมต่อไป
จะป้องกันอาการชักซ้ำเมื่อมีไข้สูงได้อย่างไร
ถ้าพบว่าลูกมีไข้สูง ควรให้ยาลดไข้พาราเซตามอล และเช็ดตัวลดไข้ทันที และควรพาไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุของไข้ และให้การรักษาที่เหมาะสมต่อไป
จำเป็นต้องกินยากันชักหรือไม่
โดยทั่วไปภาวะนี้ไม่จำเป็นต้องกินยากันชัก ยกเว้นในบางรายที่แพทย์อาจแนะนำให้กินยาเพื่อป้องกันอาการชักเฉพาะเวลาที่มีไข้สูง ทั้งนี้ขึ้นกับอาการของผู้ป่วยแต่ละราย โดยแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาร่วมกับผู้ปกครองถึงผลดีและผลเสียของยาดังกล่าว และแนวทางการให้ยาที่เหมาะสมต่อไป
*******
กิจกรรมดีๆ ที่ศิริราช
#คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล รับสมัครผู้สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย หรือเทียบเท่า เข้าศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรผู้ช่วยพยาบาล (หลักสูตร 1 ปี) ประจำปีการศึกษา 2561 ตั้งแต่วันที่ 27 กุมภาพันธ์ ถึง 30มีนาคม 2561 ผู้สนใจดูรายละเอียดการรับสมัครทางเว็บไซต์ www.si.mahidol.ac.th/education/practicalnurse สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ โรงเรียนผู้ช่วยพยาบาล โทร.
0 2419 6465-6
# ขอเชิญชมคอนเสิร์ตการกุศล “Siriraj - Colors For Life” แสดงโดยนักศึกษาแพทย์ศิริราช ร่วมด้วย ครูกิต เดอะวอยซ์ วันเสาร์ที่ 3 มีนาคม 2561 เวลา 18.00-21.00 น. ณ ห้องประชุมราชปนัดดาสิรินธร รพ.ศิริราช รายได้สมทบทุนสร้างอาคารนวมินทรบพิตร ๘๔ พรรษา สอบถามเพิ่มเติม และซื้อบัตรได้ที่ Facebook.com/sirirajcolorsforlife หรือ www.sirirajcolorsforlife.com (นักเรียน นักศึกษาราคาพิเศษ)