วธ. เร่งรวบรวมประวัติ - ผลงานบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ไทย 4 ราย “พระยาโบราณราชธานินทร์ - หลวงปู่มั่น - ไพบูลย์ บุตรขัน - พระราชวรวงค์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์” ชง “ยูเนสโก” ประกาศยกย่องเป็นบุคคลสำคัญของโลกด้านวัฒนธรรม
นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รมว.วัฒนธรรม กล่าวว่า เมื่อเร็วๆ นี้ ที่ประชุมผู้บริหาร วธ. และหน่วยงานในสังกัด ได้หารือเตรียมการเสนอรายชื่อบุคคลสำคัญ หรือเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ของไทยด้านวัฒนธรรม เพื่อเสนอต่อองค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ในเบื้องต้นที่ประชุมเห็นชอบให้รวบรวมและจัดทำข้อมูลประวัติและผลงานบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ไทยด้านวัฒนธรรม จำนวน 4 คน ได้แก่ พระยาโบราณราชธานินทร์ พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต นายไพบูลย์ บุตรขัน และ พระราชวรวงค์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ เพื่อเสนอเป็นบุคคลสำคัญของโลก ตามวาระการครบรอบและตามหลักเกณฑ์ของยูเนสโก
พระยาโบราณราชธานินทร์ (พร เดชะคุปต์) ผู้บุกเบิกการค้นคว้าทางโบราณคดีของเมืองอยุธยา โดยสำรวจโบราณสถานและวัดต่างๆ และจัดทำแผนที่เกาะเมืองอยุธยา รวมถึงเก็บรวบรวมศิลปวัตถุและโบราณวัตถุ ที่พบภายในเมืองอยุธยา ทำให้ประวัติศาสตร์กรุงศรีอยุธยาเป็นที่รู้จักแพร่หลายในกลุ่มประเทศสมาชิกอาเซียน โดยต่อมานครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยาได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกจะครบรอบ 150 ปี ชาตกาล ในปี 2564
พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต เป็นอาจารย์ทางวิปัสสนาที่ได้รับการยกย่องอย่างสูงจากบรรพชิตและคฤหัสถ์ในภาคต่างๆ ทั่วประเทศไทย และประเทศเพื่อนบ้าน จะครบรอบ 150 ปีชาตกาล ในปี 2563
นายไพบูลย์ บุตรขัน นักแต่งเพลงและนักเขียนบทละครที่มีผลงานที่มีชื่อเสียงเป็นจำนวนมาก อาทิ ค่าน้ำนม มนต์รักลูกทุ่ง มนต์รักแม่กลอง บุปเพสันนิวาส โลกนี้คือละคร ฝนเดือนหก น้ำตาเทียน ยมบาลเจ้าขา เป็นต้น จะครบรอบ 50 ปีเสียชีวิต ในปี 2565
พระราชวรวงค์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ (น.ม.ส.) ทรงเป็นนักหนังสือพิมพ์ นักประพันธ์ และ กวีเอกของไทย ทรงใช้พระนามแฝงว่า “น.ม.ส.” ทรงนิพนธ์ร้อยกรองและร้อยแก้วไว้จำนวนมาก อาทิ จดหมายจางวางหร่ำ พระนลคำฉันท์ นิทานเวตาล กนกนคร สามกรุง เป็นต้น จะครบรอบ 150 ปี วันประสูติในวันที่ 10 มกราคม ปี 2569
นายวีระ กล่าวว่า ที่ประชุมยังได้มอบหมายหน่วยงานในสังกัดที่มีภารกิจเกี่ยวข้อง โดยมอบให้กรมศิลปากร (ศก.) รวบรวมประวัติและผลงานของพระยาโบราณราชธานินทร์ และพระราชวรวงค์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ส่วนกรมการศาสนา (ศน.) รวบรวมประวัติและผลงานพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ขณะที่กรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) รวบรวมประวัติและผลงาน นายไพบูลย์ บุตรขัน เพื่อจัดทำข้อมูลเสนอต่อคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ซึ่งกระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) ดูแลในการพิจารณาเห็นชอบ หากผ่านความเห็นชอบก็จะเสนอไปยังยูเนสโก ในการการประชุมสมัยสามัญของยูเนสโกครั้งที่ 40 ช่วงเดือนตุลาคม หรือ พฤศจิกายน พ.ศ. 2562 จำนวน 2 ท่านก่อน คือ พระยาโบราณราชธานินทร์ และ พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต เพื่อให้ยูเนสโกประกาศยกย่องเป็นบุคคลสำคัญของโลก ส่วนอีก 2 ท่าน คือ นายไพบูลย์ บุตรขัน จะเสนอให้ยูเนสโกพิจารณาในการประชุมในปี 2564 และพระราชวรวงค์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ จะเสนอให้พิจารณาในปี 2568
ทั้งนี้ ยูเนสโกกำหนดหลักเกณฑ์การเสนอบุคคล หรือเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ อาทิ ต้องเสนอบุคคล หรือเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับภารกิจขององค์การยูเนสโกในสาขาการศึกษา วัฒนธรรม วิทยาศาสตร์ สิ่งแวดล้อม สังคม และมนุษยศาสตร์ และสื่อสารมวลชน และเป็นการฉลองการครบรอบ 50 ปี 100 ปี หรือครบรอบทวีคูณ หรือทุกๆ 50 ปี ณ ปีที่จะมีการเฉลิมฉลอง และเสนอได้ไม่เกิน 2 รายการในการประชุมสมัยสามัญของยูเนสโกที่จัดขึ้นทุก 2 ปี
อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมา ไทยได้มีบุคคลและเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ของไทยที่ได้รับ การรับรองฉลองวาระครบรอบจากยูเนสโกแล้ว 27 คน อาทิ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ครบรอบ 100 พรรษา วันประสูติ พุทธทาสภิกขุครบรอบชาตกาล 100 ปี นายเอื้อ สุนทรสนาน ครบรอบ 100 ปีชาตกาล และเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ไทย 2 เหตุการณ์ คือ การสถาปนาเมืองเชียงใหม่ ครบรอบ 700 ปี ในปี 2539 และพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงครองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี ในปี 2539 เป็นต้น