ตรวจ “ทรายอะเบท” พบผ่านมาตรฐานทั้งหมด ใช้กำจัดลูกน้ำยุงลายได้ดี

กรมวิทย์ตรวจคุณภาพ “ทรายกำจัดลูกน้ำ” ในท้องตลาด พบมีคุณภาพตามมาตรฐานทั้งหมด ใช้ควบคุมลูกน้ำยุงลายได้ดี แต่แนะนำต้องใช้ให้ถูกต้องตามฉลาก อัตราส่วนต้องเหมาะสม

นพ.สุขุม กาญจนพิมาย อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า โรคไข้เลือดออกเป็นโรคติดต่อที่เป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุขของประเทศ โดยมีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสเดงกีสามารถติดต่อกันโดยมียุงลายเป็นพาหะนำโรค แหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายที่สำคัญ คือ แหล่งน้ำขังต่างๆ โดยเฉพาะภาชนะที่เก็บน้ำกินน้ำใช้ การป้องกันสามารถทำได้หลายวิธี และวิธีหนึ่งคือการใส่ทรายกำจัดลูกน้ำ หรือที่รู้จักและเรียกกันติดปากว่า “ทรายอะเบท” เป็นทรายที่มีการเคลือบด้วยสารกำจัดแมลงทีมีฟอส (temephos) ลงในแหล่งน้ำเพื่อกำจัดลูกน้ำยุง ซึ่งสารทีมีฟอสเป็นสารเคมีกำจัดแมลงชนิดออร์กาโนฟอสเฟต มีกลิ่นเหม็น สลายตัวได้ง่ายเมื่อถูกแดด หรือ ความร้อน มีความเป็นพิษต่ำต่อคนและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม แต่มีความเป็นพิษสูงต่อลูกน้ำยุง ริ้น แมลงวันฝอยทราย แมลงหวี่ขน แมลงวันริ้นดำ เหา และสัตว์ปีก

นพ.สุขุม กล่าวว่า ทรายกำจัดลูกน้ำ จัดเป็นวัตถุอันตรายที่ใช้ทางสาธารณสุขชนิดที่ 3 ผู้ประกอบการต้องขอขึ้นทะเบียนผลิตภัณฑ์และขออนุญาตจากเจ้าหน้าที่ก่อนทำการผลิต นำเข้า หรือส่งออกและต้องมีการแสดงเลขทะเบียนวัตถุอันตรายและฉลากตามที่กฎหมายกำหนดไว้ ดังนั้น กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ร่วมกับ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) จัดทำโครงการเก็บตัวอย่างผลิตภัณฑ์ทรายกำจัดลูกน้ำ เพื่อเฝ้าระวังและตรวจสอบคุณภาพผลิตภัณฑ์ ว่า มีคุณลักษณะเป็นไปตามที่ได้ขึ้นทะเบียนไว้กับ อย. หรือไม่ โดยสุ่มเก็บตัวอย่างผลิตภัณฑ์ทรายกำจัดลูกน้ำที่จำหน่ายในท้องตลาด จำนวน 31 ตัวอย่าง นำมาตรวจสอบทางห้องปฏิบัติการทั้งทางด้านเคมี หาปริมาณสารสำคัญ และทางกายภาพ โดยการทดสอบขนาดของผลิตภัณฑ์ทรายกำจัดลูกน้ำ ความสามารถผ่านตะแกรงกรอง (Sieving test) และความหนาแน่นที่ปรากฏ (Apparent density)

“ผลการตรวจ พบว่า ทุกตัวอย่างมีคุณภาพเป็นไปตามมาตรฐานกำหนด คิดเป็นร้อยละ 100 แสดงว่าผลิตภัณฑ์ดังกล่าวมีคุณภาพทั้งทางเคมี และ ทางกายภาพ และกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้กำหนดแผนติดตามคุณภาพผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่อง” นพ.สุขุม กล่าวและว่า องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำให้ใช้ทรายกำจัดลูกน้ำใส่ในแหล่งน้ำเพื่อกำจัดลูกน้ำยุง เป็นการป้องกันไม่ให้ยุงที่เป็นพาหะนำโรคหลายชนิดแพร่พันธุ์ได้ แต่จะต้องใช้ในอัตราส่วนที่ถูกต้องจึงจะกำจัดลูกน้ำยุงได้

นพ.สุขุม กล่าวว่า การใช้งานต้องใช้ตามวิธีที่ระบุในฉลาก เช่น ทรายกำจัดลูกน้ำยุงสูตรที่มีทีมีฟอส 1% โดยน้ำหนัก เวลาใช้จะต้องนำไปใส่ในน้ำที่อัตราส่วนทรายอะเบท 1 กรัมต่อน้ำ 10 ลิตร หรือถ้าใช้สูตรที่มีทีมีฟอส 2% โดยน้ำหนักให้ใช้ในอัตราส่วน 0.5 กรัมต่อน้ำ 10 ลิตร โดยจะออกฤทธิ์ทำลายระบบประสาทและการหายใจของลูกน้ำยุงภายใน 1 ชั่วโมง ออกฤทธิ์อยู่ได้นาน 3 เดือน ซึ่งอัตราส่วนต่อปริมาณน้ำ การเก็บรักษา วันหมดอายุ และวิธีการใช้เหล่านี้มีความสำคัญ ต่อคุณภาพของทรายกำจัดลูกน้ำ และควรปฏิบัติตามคำแนะนำและคำเตือนเพื่อความปลอดภัยในการใช้งาน เช่น ถูกผิวหนัง ต้องล้างออกด้วยน้ำสบู่ ถ้าเปื้อนเสื้อผ้าให้รีบถอดออกแล้วเปลี่ยนใหม่ทันที หากเข้าตาให้ล้างออกด้วยน้ำสะอาด จนอาการระคายเคืองทุเลาลง หากกลืนกิน ทำให้อาเจียนโดยดื่มน้ำ 2 แก้ว แล้วรีบนำส่งแพทย์ทันที นอกจากนี้ สำหรับหน่วยงานภาครัฐที่จะนำทรายกำจัดลูกน้ำยุงไปแจกจ่ายให้กับประชาชนจะต้องมีการให้ความรู้เรื่องการใช้ที่ถูกต้องเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการกำจัดลูกน้ำยุง