สธ. ลุยเดินหน้า “ปีแห่งการบริโภคผักและผลไม้ปลอดภัย” รุก 6 มาตรการเอาจริง สั่งทุกโรงพยาบาลในสังกัดปรุงอาหารด้วยผักผลไม้ปลอดภัย เฝ้าระวังเข้มสารเคมีตลอดห่วงโซ่ ทุ่มวิจัยและพัฒนา “นครปฐม” เมืองผักและผลไม้ปลอดภัย ด้าน สสส. หนุนภาคีเครือข่ายเอื้อให้ผู้บริโภคเข้าถึง “เกษตรอินทรีย์” ง่ายขึ้น เน้นส่งเสริมให้บริโภคผักผลไม้ปลอดภัย 400 กรัม
วันนี้ (21 ก.ย.) ที่อาคารสาธารณสุขวิศิษฎ์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล กรุงเทพมหานคร สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และภาคีเครือข่ายร่วมจัดการประชุมวิชาการ เรื่อง “กินผักผลไม้ปลอดภัย 400 กรัม เพื่อสุขภาพ” ระหว่างวันที่ 21 - 22 กันยายน 2560 โดยมี พญ.มยุรา กุสุมภ์ ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานเปิดงาน โดยคาดว่าจะมีผู้เข้าร่วมประชุมจากภาควิชาการ และภาคประชาชน รวมกว่า 1,000 คน
พญ.มยุรา กุสุมภ์ ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า กระทรวงสาธารณสุขสนับสนุนการบริโภคผักผลไม้ปลอดภัย ในขณะเดียวกัน ก็ให้ความสำคัญเรื่องความปลอดภัยของผักและผลไม้ในท้องตลาด ซึ่งข้อมูลการเฝ้าระวังของเครือข่ายเฝ้าระวังการใช้สารเคมีที่พบการตกค้างของสารเคมี และโดยเฉพาะข้อมูลจากการสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในเกษตรกร สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมโรค ที่ได้คัดกรองความเสี่ยงโดยการเจาะเลือดกลุ่มเกษตรกร พบว่า เกษตรกรมีความเสี่ยงและไม่ปลอดภัยจากการสัมผัสสารเคมีสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉลี่ย 5 ปีย้อนหลัง ตั้งแต่ปี 2555 - 2559 อยู่ที่ร้อยละ 33 และในปี 2559 อยู่ที่ร้อยละ 37
ในปี 2560 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ได้ประกาศให้เป็น “ปีแห่งการบริโภคผักและผลไม้ปลอดภัย” มีนโยบายดำเนินงาน 6 เรื่อง ดังนี้ 1) ให้นโยบายให้ทุกโรงพยาบาล ซื้อพืชผักผลไม้ปลอดภัยจากสารเคมี เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนเกษตรกร 2) การจัดการผักและผักไม้ปลอดภัยตลอดห่วงโซ่ ในประเด็นเร่งด่วน การขับเคลื่อนปัญหาการใช้สารเคมีทางการเกษตรที่มีความเสี่ยงสูง เพื่อพิจารณาข้อมูลเชิงวิชาการ และประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 3) National Surveillance Program ให้มีการดำเนินการตามแผนการเฝ้าระวังผักและผลไม้ตลอดห่วงโซ่ ปี 2560 และผลักดัน National Risk Assessment Center โดยมีสำนักส่งเสริมและสนับสนุนอาหารปลอดภัย (สสอป.) เป็นแกนหลักในการประสานการดำเนินงาน 4) การพัฒนาขีดความสามารถทางห้องปฏิบัติการตรวจวิเคราะห์สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชในผักและผลไม้สด โดยมอบหมายให้กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ร่วมกับมหาวิทยาลัยมหิดล จัดทำข้อมูลให้มีความครบถ้วน 5) โครงการวิจัยและพัฒนา : นครปฐม เมืองผักและผลไม้ปลอดภัยโดยมอบหมายให้สำนักส่งเสริมและสนับสนุนอาหารปลอดภัย (สสอป.) ดำเนินการร่วมกับมหาวิทยาลัยมหิดล 6) วิธีการลดการตกค้างของสารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชในผักและผลไม้ที่เหมาะสม
“การแก้ไขปัญหาการตกค้างของสารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชในผักและผลไม้ ของ สธ. ทั้ง 6 ประเด็น เป็นการดำเนินงานแบบบูรณาการร่วมกันหลายหน่วยงาน ทั้งกระทรวงเกษตรสหกรณ์ในการควบคุมและลดปริมาณการใช้สารเคมีจากผู้ผลิตต้นทาง กลางน้ำ รวมถึงร่วมกับ สสส. ที่ทำงานด้านความปลอดภัยอาหารและโภชนาการมาอย่างต่อเนื่อง เน้นการบริหารจัดการความปลอดภัยด้านอาหารให้มีประสิทธิภาพ การดำเนินงานแบบบูรณาการ เพื่อให้อาหารมีความปลอดภัยครบวงจร ซึ่งได้ร่วมกันรณรงค์สื่อสารกับประชาชน ในการเสนอทางเลือกให้ประชาชนรับประทานผักผลไม้อย่างปลอดภัย โดยการล้างผัก 3 วิธี คือ 1) ล้างด้วยน้ำไหล 2) ล้างด้วยผงฟู และ 3) ล้างด้วยน้ำส้มสายชู เพื่อลดปริมาณสารพิษในผักและผลไม้” พญ.มยุรา กล่าว
ดร.นพ.ไพโรจน์ เสาน่วม ผู้อำนวยการสำนักส่งเสริมวิถีชีวิตสุขภาวะ สสส. กล่าวว่า ปัจจุบันคนไทยยังบริโภคผักและผลไม้ต่ำกว่าข้อแนะนำที่องค์การอนามัยโลกกำหนด และการเข้าถึงผักผลไม้ที่ปลอดภัยยังมีน้อย จากรายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทย โดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 5 พ.ศ. 2557 พบว่า คนส่วนใหญ่หรือประมาณร้อยละ 74.1 บริโภคผักและผลไม้ไม่เพียงพอ
“องค์การอนามัยโลก ได้กำหนดข้อแนะนำการบริโภคผักและผลไม้ให้ได้อย่างน้อย 400 กรัม/วัน เพราะการบริโภคผักและผลไม้ได้เพียงพอตามที่แนะนำจะช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังต่างๆ ได้ ซึ่ง สสส. ตั้งเป้าให้ประชาชนบริโภคผักผลไม้ที่มีความปลอดภัยอย่างเพียงพอ 400 กรัมต่อวัน ตามข้อแนะนำขององค์การอนามัยโลก เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 25.9 ในปี 2557 เป็นร้อยละ 50 ในปี 2564 สอดรับกับนโยบายของรัฐบาลในการประกาศเป็นปีแห่งการบริโภคผักผลไม้ปลอดภัย โดยมีจุดเน้นและยุทธศาสตร์ในการขับเคลื่อนที่จะส่งเสริมการเพิ่มอัตราการบริโภคผักและผลไม้อย่างเพียงพอตามข้อแนะนำ 1) พัฒนาและจัดการองค์ความรู้ ถอดบทเรียนปัจจัยความสำเร็จด้านการส่งเสริมการบริโภคผักผลไม้ที่ปลอดภัยอย่างเพียงพอสู่การขยายผลอย่างยั่งยืน 2) หนุนเสริมและพัฒนาภาคีเครือข่ายให้มีศักยภาพการทำงานด้านวิชาการและนวัตกรรม 3) ขับเคลื่อนเชิงนโยบายด้านอาหารสุขภาวะ โดยร่วมกับภาคียุทธศาสตร์เพื่อผลักดันนโยบาย 4) ส่งเสริมให้เกิดการขยายต้นแบบของระบบห่วงโซ่อาหารของพืชผักผลไม้ที่ปลอดภัย เพื่อให้ผู้บริโภคเข้าถึงง่าย 5) ส่งเสริมการปลูกพืชผักของผู้บริโภคในครัวเรือน โรงเรียน และองค์กร และ 6) รณรงค์สร้างค่านิยมของการบริโภคผักผลไม้ที่ปลอดภัยอย่างเพียงพอ ควบคู่ไปกับการสร้างค่านิยมของวิถีชีวิตสุขภาวะ” ดร.นพ.ไพโรจน์ กล่าว
ศ.เกียรติคุณ พญ.จุฬาภรณ์ รุ่งพิสุทธิพงษ์ นายกสมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยฯ กล่าว สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยฯ ร่วมกับ สสส. กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงศึกษาธิการ และ ภาคีเครือข่ายทั้งหน่วยงานของรัฐ หน่วยงานเอกชน ได้จัดการประชุมวิชาการและนิทรรศการ “กินผักผลไม้ปลอดภัย 400 กรัม เพื่อสุขภาพ” เพื่อนำเสนอความรู้ทางวิชาการ จากการศึกษาวิจัย ที่เกี่ยวข้องกับการบริโภคผักผลไม้ ทั้งในด้านการผลิต ความปลอดภัย คุณค่าทางโภชนาการ การจำหน่าย ยกตัวอย่าง ผลการวิจัยเรื่องผักและผลไม้ที่นิยมบริโภคในคนไทย ของ รศ.ดร.นิภา โรจน์รุ่งวศินกุล สถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล พบว่า การบริโภคผัก ในแต่ละกลุ่มอายุ พบว่า ผักที่นิยมบริโภคอันดับแรก เป็นผักประเภทปรุงรสและแต่งกลิ่น เมื่อตัดผักปรุงรสและแต่งกลิ่นออกจากรายการที่บริโภค พบว่า ผักที่นิยมบริโภค ได้แก่ ผักกาดขาว/เขียว ถั่วฝักยาว แตงกวา กะหล่ำปลี และ ฟักทอง อย่างไรก็ตาม พบว่า ปริมาณการบริโภคผัก และผลไม้ของคนไทยยังมีปริมาณน้อย ไม่เป็นไปตามข้อแนะนำของการบริโภคอาหารที่ดี ซึ่งต้องหาวิธีในการแก้ไขปัญหาต่อไป โดยเฉพาะการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การส่งเสริมการบริโภคผักผลไม้ ครอบคลุมทุกภาคส่วน ที่เกี่ยวข้องในห่วงโซ่อุปทานของผักผลไม้ อย่างครบวงจร เพื่อให้ประชาชนตระหนัก และเห็นความสำคัญในการบริโภคผักผลไม้อย่างพอเพียงเพื่อสุขภาพที่ดีของประชาชน และเกิดข้อเสนอทางนโยบายเพื่อการขับเคลื่อนต่อไป
สำหรับภายในงานมีกิจกรรมมากมาย อาทิ การตรวจวัดดัชนีมวลกาย การทดสอบความปลอดภัยในผักผลไม้ Workshop เทคนิคการปลูกผัก เพาะต้นอ่อน แบบสวนผักคนเมือง ปลูกผักผลไม้ ให้บ้านสวย สาธิตและ Workshop การประกอบอาหารจากผักผลไม้ จาก คุณชลิดา เถาว์ชาลี พิธีกรายการสุขภาพชื่อดัง ชม ชิม เมนูฟิวชั่นผักผลไม้ จากการประกวดเมนูฟิวชั่นผักผลไม้ 100 กรัม เลือกซื้อผักผลไม้ปลอดภัย และอาหารสุขภาพ จากภาคีเครือข่ายอย่างจุใจ สนุกสนานกับเกมมื้อนี้ ผักผลไม้ กี่กรัม? สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ โทร. 086 4937304 เว็บไซต์www.http://nutritionthailand.org/th