วธ. คัด 65 รายชื่อต้นไม้สำคัญของชาติ จัดพิมพ์หนังสือ “รุกข มรดกของแผ่นดิน ใต้ร่มพระบารมี” เฉลิมพระเกียรติ ในหลวง ร.10 เผย เตรียมเพาะเนื้อเยื่อต้นไม้สำคัญให้คนในท้องถิ่น - นักท่องเที่ยวร่วมปลูกเพิ่มพื้นที่สีเขียว
วันนี้ (31 ก.ค.) ที่หอประชุมเล็ก ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รมว.วัฒนธรรม แถลงข่าวการเปิดตัวหนังสือ “รุกข มรดกของแผ่นดิน ใต้ร่มพระบารมี” ว่า เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร 28 กรกฎาคม 2560 โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) กระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) ร่วมกับ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศึกษาธิการ นักวิชาการ และสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด ได้รวบรวมข้อมูลต้นไม้ที่มีความสำคัญจากทั่วประเทศ กว่า 500 ต้น และได้คัดเลือกให้เหลือ 65 ต้น เพื่อนำมาประกาศเป็นต้นไม้ที่สำคัญของแผ่นดิน
นายวีระ กล่าวว่า นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอันล้นพ้น สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดพิมพ์หนังสือ รุกข มรดกของแผ่นดิน ใต้ร่มพระบารมี แสดงให้เห็นความสำคัญของ สถาบันพระมหากษัตริย์ ซึ่งเป็นศูนย์รวมความรักและความศรัทธาของคนทั้งชาติ จึงเป็นสัญลักษณ์ของความร่มเย็นเหมือนร่มไม้ใหญ่ ให้ประชาชนอยู่เย็นเป็นสุขได้ภายใต้ร่มพระบารมี โดยเนื้อหาภายในหนังสือ ประกอบด้วย ประวัติและเรื่องราวของต้นไม้ที่มีการบอกเล่าหรือบันทึกไว้ รวมทั้งความรู้ทางวิชาการด้านพฤกษศาสตร์เกี่ยวกับต้นไม้ในสถานที่ต่างๆ จากทุกภูมิภาคจำนวน 65 ต้น เท่าพระชนมพรรษา สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยได้รับเกียรติจาก นายวรนันทน์ ชัชวาลทิพากร ศิลปินแห่งชาติเป็นผู้ถ่ายภาพประกอบที่สวยงาม โดยขณะนี้ ได้มีการจัดทำในรูปแบบหนังสืออิเล็กทรอนิก หรือ E-book เพื่อให้ประชาชนดาวน์โหลด ได้จากเว็บไซต์ สวธ. www.culture.go.th และยังสามารถสแกน QR Code ของหนังสือที่ป้ายชื่อของต้นไม้ทั้ง 65 ต้นด้วย
สำหรับแนวทางการคัดเลือกต้นไม้ในโครงการ สวธ. ได้แต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒิร่วมพิจารณาตามหลักเกณฑ์ ซึ่งแต่ละต้นอาจจะมีคุณสมบัติข้อใดข้อหนึ่งหรือหลายข้อรวมกันได้ ประกอบด้วย 1. มีขนาดใหญ่ อายุประมาณ 100 ปี ขึ้นไป 2. มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ มีตำนานหรือเรื่องเล่าประกอบ 3. อยู่ในพื้นที่ที่มีความสำคัญทางวัฒนธรรมหรือสถานที่สำคัญต่างๆ 4. มีความสอดคล้องกับระบบนิเวศพื้นฐาน 5. เป็นต้นไม้หายากหรือใกล้สูญพันธุ์
ยกตัวอย่างต้นไม้ที่รับการประกาศ เป็นต้นไม้ที่สำคัญของแผ่นดิน เช่น ตะเคียนทองพันปี อยู่ในอุทยานแห่งชาติทับลาน จ.นครราชสีมา อายุกว่า 1,000 ปี เป็นพันธุ์ไม้ตะเคียนทองที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ต้นโพธิ์ศรีมหาโพธิ์ จ.ปราจีนบุรี ซึ่งเป็นต้นโพธิ์ที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดในไทยกว่า 2,000 ปี ต้นจำปาดะถวาย จ.ปัตตานี อายุกว่า 150 ปี ออกผลทุกปีอยู่ในสวนของนายวาเด็ง ปูเต๊ะ “พระสหายแห่งสายบุรี” ของในหลวง รัชกาลที่ ๙ ถึงแม้ว่านายวาเด็งเสียชีวิตแล้ว ซึ่งทายาทได้สานต่อเจตนารมณ์สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ
ส่วนกลุ่มต้นจันทร์หอมสูงค่า ในอุทยานแห่งชาติกุยบุรี จ.ประจวบคีรีขันธ์ มีลำต้นสูงใหญ่กว่า 30 เมตร เป็นไม้ขนาดใหญ่ มีค่าหายาก จัดเป็นไม้มงคลชั้นสูงมักใช้ในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระมหากษัตริย์ ทำพระโกศไม้จันทน์ และท่อนฟืนไม้จันทน์ และป่าคำชะโนด จ.อุดรธานี พื้นที่ 20 ไร่ ซึ่งเป็นดินแดนศักดิ์สิทธิ์ตำนานพญานาค “ปู่ศรีสุทโธ” ศูนย์รวมจิตใจและศรัทธาของชาวอำเภอบ้านดุง มีต้นชะโนดพืชหายากขึ้นหนาแน่น อายุกว่า 2,000 ปี สูงราว 30 เมตร เป็นต้น
นายวีระ กล่าวว่า จากนี้ วธ. จะประสานงานกับจังหวัดต่างๆ ที่ได้ประกาศต้นไม้สำคัญของแผ่นดิน เพื่อหารือถึงการอนุรักษ์ต้นไม้ ตลอดจนสร้างความรู้ความเข้าใจให้คนในท้องถิ่นเกิดความภาคภูมิใจ ขณะเดียวกัน ได้มีส่วนร่วมอนุรักษ์ ที่สำคัญ ปลูกต้นไม้เพิ่ม อีกทั้งจะส่งผู้เชี่ยวชาญไปดูแลต้นไม้ทุกต้น ขณะเดียวกัน จะส่งเสริมให้มีการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ และขยายพันธุ์พืช โดยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อต้นไม้ที่ได้ประกาศเพื่อจำหน่ายให้นักท่องเที่ยว และคนในท้องถิ่นได้ปลูกในพื้นที่ต่างๆ ด้วย ทั้งนี้ วธ. จะมีการประกาศขึ้นทะเบียนต้นไม้สำคัญของชาติเพิ่มขึ้นทุกปี
