เพิ่มความฉลาดของลูกด้วยการฝึกประสาทสัมผัสทั้ง 6 /ดร.แพง ชินพงศ์

การฝึกประสาทสัมผัสทั้ง 6 ด้าน ให้กับเด็ก อันได้แก่ การสัมผัส การมองเห็น การฟัง การรับรู้กลิ่น การรับรู้รส การทรงตัว เป็นการกระตุ้นเพิ่มศักยภาพทางสมองของเด็กเป็นอย่างมาก เพราะเด็กๆ สามารถเรียนรู้สิ่งที่ร่างกายได้รับมาผ่านทางประสาทสัมผัสทั้ง 6 นี้ ซึ่งจะพัฒนาไปในเรื่องของการเรียนรู้ การจดจำ ความเข้าใจความคิดสร้างสรรค์ และการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ ซึ่งการฝึกให้เด็กได้ใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 6 ด้านนี้ ให้ได้ผลดีควรเริ่มทำตั้งแต่ในช่วงเด็กแรกเกิดจนถึง 3 ปี เพราะเป็นช่วงเวลาที่สมองของเด็กมีการพัฒนาได้ดีที่สุด

กิจกรรมฝึกประสาทสัมผัสทั้ง 6 ด้าน มีดังนี้

1. ฝึกประสาทสัมผัสทางด้านการสัมผัส คุณพ่อคุณแม่สามารถฝึกประสาทสัมผัสด้านการสัมผัสนี้ให้เด็กได้โดยการที่ให้เด็กสัมผัสหยิบจับวัตถุสิ่งของต่างๆ ที่มีรูปทรง และมีพื้นผิวที่แตกต่างกัน เช่น กระดาษ ก้อนหิน ดิน ทราย หรือให้เด็กสัมผัสน้ำที่มีอุณหภูมิแตกต่างกัน เช่น น้ำเย็น น้ำอุ่น นอกจากนี้ กิจกรรมศิลปะ เช่น การตัด แปะ ปั้น ก็เป็นกิจกรรมที่เด็กๆ ต้องใช้กล้ามเนื้อมือในการหยิบจับสัมผัสเพื่อแยกแยะความแตกต่างของวัตถุประเภทต่างๆ ซึ่งเป็นการพัฒนาประสาทสัมผัสได้ด้านการสัมผัสให้แก่เด็กได้ดีมากยิ่งขึ้น

2. ฝึกประสาทสัมผัสทางด้านการมองเห็น ได้แก่ การส่งเสริมให้เด็กอ่านหนังสือซึ่งเป็นกิจกรรมที่พัฒนาประสาทสัมผัสด้านการมองเห็นสำหรับเด็กโดยตรงโดยคุณพ่อคุณแม่ ชวนลูกๆ อ่านหนังสือโดยการเลือกสรรหนังสือนิทานภาพ หรือหนังสือนิทานที่มีตัวหนังสือ ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ต้องใส่ใจเลือกหนังสือที่เหมาะสมกับวัยของเด็ก นอกจากนี้ การฝึกให้ลูกใช้ประสาทสัมผัสทางด้านการมองเห็นโดยการให้ลูกวาดรูประบายสี การเล่นเกมต่อภาพ หรือต่อจิ๊กซอว์ก็เป็นกิจกรรมที่ลูกจะได้พัฒนาประสาทสัมผัสในการมองเห็นได้เป็นอย่างดี

3. ฝึกประสาทสัมผัสทางด้านการฟัง คุณพ่อคุณแม่สามารถฝึกประสาทสัมผัสทางด้านการฟังกับเด็กได้อย่างง่ายๆ โดยการที่คุณพ่อคุณแม่พูดคุยกับลูกบ่อยๆ เพราะการที่ลูกได้ฟังเสียงคุณพ่อคุณแม่ก็จะทำให้เขาได้จดจำรายละเอียดของเสียงสูง-ต่ำ ดัง-เบา หรือเกิดการเรียนรู้จากคำต่างๆ ที่เขาได้ยิน อีกทั้งการที่คุณพ่อคุณแม่พูดภาษาต่างประเทศกับลูก เช่น ภาษาอังกฤษ ภาษาจีน เป็นต้น กับลูกบ่อยๆ ก็จะทำให้เด็กสามารถเข้าใจภาษานั้นๆ ได้เป็นอย่างดีทำให้เด็กเป็นคนได้กำไร เพราะสามารถฟังและพูดได้มากกว่า 1 ภาษา นอกจากนี้ การให้ลูกได้ทำกิจกรรมดนตรีไม่ว่าจะเป็นการฟังเพลง ร้องเพลง เล่นดนตรี เต้นรำจะช่วยพัฒนาทักษะทางด้านการฟังให้กับเด็กได้เป็นอย่างดีอีกด้วย เพราะว่านั่นจะเป็นการช่วยพัฒนาความสามารถทางด้านการฟังของเด็กให้แก่เขาในการจดจำระดับเสียงต่างๆ และแยกแยะเสียงของตัวโน้ตต่างๆ ได้ด้วย

4. ฝึกประสาทสัมผัสทางด้านการรับรู้รส คุณพ่อคุณแม่สามารถฝึกให้ลูกได้พัฒนาประสาทสัมผัสในด้านการชิมรสต่างๆ โดยการให้ลูกชิมอาหารที่มีรสชาติแตกต่างกัน เช่น หวาน เปรี้ยว เค็ม ขม จืด เผ็ด นอกจากให้ลูกชิมแล้วคุณพ่อคุณแม่ยังสามารถให้ลูกมีส่วนช่วยในการปรุงอาหารได้ด้วย เช่น เมื่อคุณพ่อคุณแม่ทำแกงจืดก็สามารถให้ลูกช่วยเด็ดผักและในการปรุงอาหารก็สามารถให้ลูกมีส่วนร่วมได้เช่นเมื่อทำอาหารเสร็จแล้วให้ลูกชิมโดยคุณพ่อคุณแม่อาจจะถามว่ารสชาติของแกงจืดเป็นอย่างไรบ้าง จืดไปไหมต้องเติมน้ำปลาลงไปหรือเปล่า หรือหวานพอหรือยังหรือต้องบีบมะนาวลงไปหรือไม่ อันนี้ก็เป็นการช่วยพัฒนาประสาทสัมผัสด้านการชิมรสให้กับเด็กได้เป็นอย่างดีทีเดียว

5. ฝึกประสาทสัมผัสทางด้านการรับรู้กลิ่น ในโลกนี้มีกลิ่นต่างๆอยู่มากมายซึ่งมีทั้งกลิ่นหอมและกลิ่นเหม็น ไม่ว่าจะเป็นกลิ่นดอกไม้ กลิ่นผลไม้ กลิ่นน้ำหอม กลิ่นของสารเคมีชนิดต่างๆ กลิ่นเหม็นไหม้ กลิ่นเหม็นของสัตว์บางชนิด กลิ่นของเน่า กลิ่นอาการบูด กลิ่นขยะ ซึ่งคุณพ่อคุณแม่สามารถฝึกประสาทรับรู้ในการดมกลิ่นของลูกได้โดยการให้ลูกดมกลิ่นต่างๆ เหล่านี้ เช่น ให้ลูกๆ เล่นเกมปิดตาดมกลิ่นต่างๆ แล้วคุณพ่อคุณแม่ให้ลูกทายว่าเป็นกลิ่นอะไร ซึ่งนอกจากเด็กๆ จะสนุกแล้วยังช่วยให้ลูกสามารถแยกแยะความแตกต่างของกลิ่นชนิดต่างๆ ได้

6. ฝึกประสาทสัมผัสทางด้านการทรงตัว คุณพ่อคุณแม่สามารถพัฒนาศักยภาพทางด้านนี้ของลูกได้โดยการให้ลูกทำกิจกรรมการเคลื่อนไหวที่ช่วยพัฒนาในด้านการทรงตัว ได้แก่ การคลาน การนอนกลิ้งตัว การวิ่งกระต่ายขาเดียว การกระโดด การยืนบนกระดานทรงตัว ซึ่งการฝึกให้เด็กๆ มีการทรงตัวที่ดีนั้นเป็นการช่วยพัฒนากล้ามเนื้อทุกส่วนของเด็กให้ทำงานประสานกันอย่างดี ซึ่งจะทำให้เด็กเติบโตขึ้นเป็นคนที่มีบุคลิกที่คล่องแคล่วว่องไว อีกทั้งเป็นการพัฒนาศักยภาพให้ลูกเป็นนักกีฬาที่มีความสามารถ เป็นนักบัลเล่ต์ หรือ แดนเซอร์ ที่เก่งกาจในอนาคต

ประสาทสัมผัสทั้ง 6 ด้าน ที่กล่าวไปแล้วนั้น เป็นระบบประสาทสัมผัสที่ติดตัวเด็กมาตั้งแต่เกิดซึ่งหากคุณพ่อคุณแม่สามารถพัฒนาระบบประสาททั้ง 6 ด้านของเด็กได้อย่างถูกต้องเหมาะสมผ่านกิจกรรมต่างๆ ดังที่ผู้เขียนได้นำเสนอไปนั้น ก็จะส่งผลให้สมองของเด็กสามารถจดจำ เรียนรู้ ประมวลผล และประเมินสิ่งที่ได้รับเข้ามาอย่างเป็นระบบ ซึ่งเป็นการพัฒนาเสริมสร้างความฉลาดให้กับเด็กๆ ได้โดยตรงเลยทีเดียว