กรมสรรพาวุธทหารบกสร้างล้อประดับพระมหาพิชัยราชรถใหม่ 4 ล้อ ให้งดงาม สมพระเกียรติ ถือเป็นครั้งแรก
พล.ต.ศักดา ศิริรัตน์ รองเจ้ากรมสรรพาวุธทหารบก ผู้ควบคุมการบูรณะซ่อมแซมระบบขับเคลื่อนราชรถ ราชยาน ในการอัญเชิญพระโกศพระบรมศพในริ้วขบวนพระราชอิสริยยศ งานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลดุลยเดช เปิดเผยว่า กรมสรรพาวุธทหารบก ได้รับมอบหมายให้เข้าไปดำเนินการตรวจสอบระบบขับเคลื่อนพระมหาพิชัยราชรถ ราชรถน้อย พร้อมดำเนินการบูรณะระบบช่วงล่างใหม่ทั้งหมด ล่าสุด การบูรณะระบบขับเคลื่อนของพระมหาพิชัยราชรถ ได้ดำเนินการเสร็จเรียบร้อยแล้ว เหลือเพียงการจัดสร้างล้อประดับใหม่ทั้ง 4 ล้อ ซึ่งถือเป็นครั้งสำคัญ ที่ทางกรมสรรพาวุธทหารบก จะได้ดำเนินการจัดสร้างล้อประดับพระมหาพิชัยราชรถ พร้อมออกแบบลวดลายประดับใหม่ทั้งหมด เพื่อให้งดงามสมพระเกียรติ ทั้งนี้ จากการศึกษาประวัติการบูรณะ พระมหาพิชัยราชรถ พบว่า การจัดสร้างล้อประดับพระมหาพิชัยราชรถใหม่ถือเป็นครั้งแรก
ส่วนลวดลายของล้อประดับพระมหาพิชัยราชรถทั้ง 4 ล้อนั้น กรมสรรพาวุธ กำลังดำเนินการออกแบบลวดลาย หากออกแบบเสร็จจะนำไปหารือกับสำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร ว่า เหมาะสมหรือไม่ ก่อนจะดำเนินการลงลวดลาย โดยจะใช้ล้อประดับของราชรถน้อย หมายเลข 9783 เป็นต้นแบบ เนื่องจากราชรถน้อยองค์ดังกล่าว กรมสรรพาวุธทหารบก ได้จัดสร้างล้อประดับใหม่ตั้งแต่งานพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ปี 2554 แล้ว ส่วนการบูรณะระบบขับเคลื่อนราชรถน้อย หมายเลข 9784 ครั้งนี้ กรมสรรพาวุธ ได้ตรวจและบูรณะระบบขับเคลื่อนเสร็จเรียบร้อยแล้วเช่นกัน
สำหรับล้อประดับของพระมหาพิชัยราชรถ คาดว่า จะดำเนินการแล้วเสร็จในเดือนมิถุนายน และหากช่างสิบหมู่ดำเนินการบูรณะ ทำความสะอาดด้วยวิธีวิทยาศาสตร์โครงสร้างองค์พระมหาพิชัยราชรถ และรื้อนั่งร้านออก กรมสรรพาวุธทหารบก จะเข้าไปติดล้อประดับ และทดสอบระบบรับน้ำหนัก การเทียบเกรินบันไดนาค ยังโรงราชรถ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
“พบปัญหาของห่วงชักลากพระมหาพิชัยราชรถ ราชรถน้อย จากเดิมที่เป็นห่วงขาเดียว เกรงว่า เมื่อมีการบังคับเลี้ยวอาจจะเกิดการหักเสียหายได้ เนื่องจากองค์พระมหาพิชัยราชรถ มีน้ำหนักประมาณ 13 ตัน จึงสั่งให้ช่างกรมสรรพาวุธทหารบก ดำเนินการเปลี่ยนห่วงชักลากราชรถใหม่ เป็นห่วงรูปตัวยูสอบขา ที่มีความแข็งแรงกว่าห่วงแบบขาเดียว ที่สำคัญ ห่วงรูปตัวยูจะส่งผลให้เชือกชักลากสามารถเคลื่อนตัวได้รอบทิศทาง ทำให้การขับเคลื่อนมีความคล่องตัว และป้องกันการหักเสียหายของห่วงระหว่างการใช้งานจริงด้วย ทั้งนี้ ทางกรมสรรพาวุธทหารบก ยังได้จัดชุดช่างซ่อมฉุกเฉิน เตรียมพร้อมไว้ด้วย หากเกิดปัญหาใดๆ ขึ้นทั้งระหว่างการซ้อม และประกอบพิธีจริง” พล.ต.ศักดา กล่าว
นางวิจิตร์ ไชยวิชิต หัวหน้ากลุ่มประณีตศิลป์ และนักวิชาการช่างศิลป์ชำนาญการ สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร กล่าวว่า ความคืบหน้าการบูรณปฏิสังขรณ์และงานศิลปกรรมประณีตศิลป์พระมหาพิชัยราชรถนั้น ล่าสุด ทางกลุ่มงานช่างปิดทองประดับกระจก ได้ดำเนินการกว่าร้อยละ 70 ยังเหลือในส่วนของตัวเรือนบุษบกที่อยู่บริเวณช่วงชั้นเสาย่อมุมไม้ คาดเดือนพฤษภาคมนี้ การดำเนินการประดับกระจกจะแล้วเสร็จทั้งหมด จากนั้นช่างไม้จะเริ่มดำเนินการลวดลายส่วนที่ชำรุด และปิดทองลวดลายที่ต้องแกะเสริมใหม่อีกเล็กน้อย เมื่อการดำเนินงานแล้วเสร็จ ทางกรมสรรพาวุธทหารบกจะนำล้อทั้ง 4 ของพระมหาพิชัยราชรถที่ได้จัดสร้างขึ้นใหม่มาส่งมอบกับทางสำนักช่างสิบหมู่เพื่อทำการติดตั้งช่วงล่าง อย่างไรก็ตาม ล้อทั้ง 4 ที่ทางกรมสรรพาวุธทหารบกได้จัดสร้างทางช่างสิบหมู่จะทำการปิดทองประดับลวดลายกระจกใหม่เพื่อความงดงามสมพระเกียรติ