กรมแพทย์แผนไทย แนะเมนูอาหาร - เครื่องดื่ม “สมุนไพร” ช่วยดับร้อน มะระทรงเครื่อง แกงเลียงกุ้ง จานเด็ดคลายร้อน ดับไข้ “เฉาก๊วย” เย็นพร้อมน้ำเชื่อมแก้กระหาย “น้ำย่านาง - บัวบก - กระเจี๊ยบ” บำรุงร่างกายช่วงหน้าร้อน
นพ.สุเทพ วัชรปิยานันทน์ อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า ช่วง เม.ย. ของทุกปี ประเทศไทยเข้าสู่สภาวะฤดูร้อน สิ่งที่อยากแนะนำให้ประชาชนพกติดตัวไว้ คือ ยาหอมที่อยู่เคียงคู่มากับคนไทย ได้แก่ ยาหอมเทพจิตร ใช้แก้ลม บำรุงหัวใจ ยาหอมทิพโอสถ แก้ลมวิงเวียน ยาหอมอินทจักร์ แก้คลื่นเหียนอาเจียน แก้ลมจุกเสียด ยาหอมนวโกฐ แก้ลมคลื่นเหียนอาเจียน หรือยาดมสมุนไพรเพื่อช่วยบรรเทาอาการเบื้องต้น
“จะเห็นว่า ในช่วงหน้าร้อนที่อากาศร้อนจัด ความสมดุลของธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม และธาตุไฟ ในร่างกายบกพร่อง มักพบว่า คนธาตุไฟ (เกิดระหว่างเดือนมกราคม - มีนาคม) ธาตุน้ำ (เกิดระหว่างเดือน กรกฎาคม - กันยายน ) มีความเสี่ยงเสียสมดุลร่างกายมากกว่าธาตุอื่น เกิดความเจ็บป่วยได้ง่าย คนธาตุน้ำช่วงหน้าร้อนจะทำให้น้ำในร่างกายแห้ง ส่งผลให้ท้องผูก ร้อนใน หน้าร้อนธาตุไฟจะมาก ถ้าจะดับร้อน ก็ต้องรับประทานอาหารที่มีรสขม รสจืด และรสเย็น จะเป็นพืชผักหรือผลไม้ก็ได้ นำมาปรุงเป็นอาหารหรือเครื่องดื่ม เพื่อให้เหมาะกับอากาศในช่วงหน้าร้อน” นพ.สุเทพ กล่าว
นพ.สุเทพ กล่าวว่า อาหารแนะนำให้รับประทานให้ครบ 5 หมู่ แต่จะเน้นพืชผักและผลไม้ที่มีฤทธิ์เย็นเป็นหลักเมนูอาหารคลายร้อนที่แนะนำ ได้แก่ มะระทรงเครื่อง มะระมีสรรพคุณที่สำคัญ คือ เป็นยาดับร้อนถอนพิษไข้แก้กระหาย บรรเทาอาการร้อนใน แก้อักเสบ เจ็บคอ แกงเลียงกุ้ง อาหารพื้นบ้านที่ประกอบด้วยผักต่างๆ เช่น ใบตำลึง ใบแมงลัก บวบ น้ำเต้า เห็ดฟาง กระชาย ผักเหล่านี้เป็นผักที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย แกงเลียงกุ้งร้อนๆ สามารถขับเหงื่อช่วยให้ร่างกายเบาสบาย อาหารประเภทแกงจืด อาจเป็นแกงจืดฟักเขียว แกงจืดตำลึง แกงจืดมะระยัดไส้ แกงขี้เหล็ก เป็นต้น ถือว่าเหมาะกับอากาศในช่วงหน้าร้อน เป็นต้น
สำหรับเมนูของหวาน ได้แก่ เฉาก๊วย ที่มีน้ำเชื่อมใสๆ ใส่น้ำแข็งกินตอนอากาศร้อนๆ แก้กระหาย รักษาอาการปวดหัว เจริญอาหาร เป็นยาระบาย ช่วยย่อย สละลอยแก้ว แช่เย็นๆ ทำให้ชุ่มคอแก้กระหายน้ำได้ดี และลดอาการเจ็บคอ เครื่องดื่มสมุนไพร ได้แก่ น้ำย่านาง ใบย่านางมีฤทธิ์เย็น จึงใช้ใบย่านางปรับสมดุล น้ำบัวบก แก้ร้อนในกระหายน้ำ ลดอาการปวดศีรษะข้างเดียว บำรุงสมอง บำรุงหัวใจ น้ำกระเจี๊ยบ สรรพคุณช่วยรักษาอาการร้อนในภายในช่องปาก ลดความดันโลหิต น้ำตรีผลา เป็นยาปรับธาตุในหน้าร้อน มีสรรพคุณช่วยรักษาความสมดุลธาตุทั้ง 4 ของร่างกาย น้ำใบเตย ช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยลดอาการกระหายน้ำ ทำให้ชุ่มชื่น น้ำมะนาว ช่วยย่อยอาหาร ป้องกันท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้ไอ ขับเสมหะ น้ำมะพร้าว ช่วยลดอุณหภูมิของร่างกาย คลายความร้อนดับกระหาย
“ในช่วงฤดูร้อนขอแนะนำให้ใส่เสื้อผ้าสีอ่อนๆ ไม่หนา ระบายความร้อนได้ดี ลดกิจกรรมที่ต้องออกแรงใช้กำลังกลางแจ้ง ดื่มน้ำสะอาดบ่อยๆ เพื่อให้ร่างกายปรับตัวสู้กับอากาศร้อนได้ เนื่องจากน้ำเป็นตัวควบคุมอุณหภูมิร่างกายให้อยู่ในระดับปกติ และควรหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด” อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยฯ กล่าว