นิมิตร์ เทียนอุดม
ก่อนจะลงรายละเอียดว่า เด็ก คือใคร ถูกทำร้ายอย่างไร ผมขอนิยามคำว่า “โรงเรียน” ในความหมายของงานบริการให้คำปรึกษาเรื่องเอดส์และท้องไม่พร้อมเสียก่อน เพราะโรงเรียนมิใช่เป็นเพียงอาคารหรือสิ่งก่อสร้างที่มีธงชาติปักตระหง่าน มีเด็กๆ แต่งเครื่องแบบสีขาวเดินทางมาใช้ชีวิตที่สิ่งก่อสร้างแห่งนี้ แต่โรงเรียนหมายรวมถึง “ระบบ” และ “ครู” ซึ่งมีส่วนสำคัญในการทำให้เด็กคนหนึ่งที่เดินเข้าสู่รั้วโรงเรียน จะเดินออกไปอย่างสง่างามหรือแบกความมืดมนของชีวิตออกไปด้วย
1663 สายด่วนปรึกษาเอดส์และท้องไม่พร้อม ไม่เพียงแต่ให้บริการปรึกษา แต่หากผู้รับการถูกละเมิดสิทธิขั้นพื้นฐานที่มนุษย์คนหนึ่งควรจะได้รับ ไม่ว่าจะเป็นสิทธิในการเข้าถึงบริการสาธารณสุข สิทธิในการประกอบอาชีพ หรือสิทธิในการเล่าเรียน 1663 พร้อมประสานส่งต่อไปยังหน่วยงานที่รับเรื่องร้องเรียนและดำเนินการตามกระบวนยุติธรรมเพื่อให้ผู้รับบริการเหล่านั้นได้สิทธิอันพึงมีพึงได้
แต่ก็ต้องบอกว่า 1663 ไม่สามารถช่วยเหลือได้ทุกราย เพราะความซับซ้อนของระบบนั้นๆ และบางครั้งผู้รับบริการได้ผ่านเหตุการณ์นั้นมาแล้วเหลือเพียงแต่ความทรงจำที่เจ็บปวด โดยเฉพาะผู้รับบริการที่ถูกละเมิดสิทธิด้านการเรียนเพียงเพราะเขาหรือเธอมีเชื้อเอชไอวีหรือตั้งครรภ์ขณะที่ยังเรียนอยู่
ในการให้บริการเราพบว่า เด็กที่ติดเชื้อเอชไอวีจำนวนหนึ่งไม่ได้เรียนหนังสือตามศักยภาพที่ควรจะเป็น ไม่ใช่ว่าพวกเขาไม่อยากเรียน หรือความสามารถไม่ถึงแต่สถานศึกษาหลายแห่งมีการตรวจเลือดก่อนเข้าเรียน เมื่อทราบว่าเด็กคนไหนติดเชื้อก็ยื่นข้อเสนอที่เป็นการเลือกปฏิบัติให้กับพวกเขา มีตั้งแต่ไม่รับเข้าเรียน (ครู) เกี่ยงกันว่าเด็กที่ติดเชื้อคนนี้จะเรียนห้องไหน ขอให้ผู้ปกครองซื้อโต๊ะเก้าอี้ชุดใหม่ให้เด็กนั่งคนเดียวหลังห้อง พอเป็นวัยรุ่นก็ไม่สามารถเรียนในสาขาที่อยากเรียนได้แม้ว่าจะสอบติด เพราะสาขาวิชานั้นๆ ให้ยื่นผลตรวจเอชไอวีก่อนสมัครสอบ บางคนเรียนไปแล้วและติดเชื้อเอชไอวีขณะที่ยังเรียนไม่จบก็จะถูกยื่นข้อเสนอให้ย้ายสาขาวิชาที่เรียน และอีกสารพัดเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจนไม่อยากจะเชื่อว่าเกิดจากการกระทำของครู (บางคน) ที่มีคำเปรียบเปรยว่าเป็นพ่อแม่คนที่สองของเด็ก
ในกรณีท้องไม่พร้อม ล่าสุด เราพบว่าผู้รับบริการคนหนึ่งเรียนสาขาที่จะจบออกมาเป็นครู ระหว่างที่กำลังฝึกสอนอยู่เธอตั้งครรภ์ได้ 8 เดือน จริงๆ การฝึกสอนของเธอไม่ได้เกิดปัญหาอะไร จนกระทั่งวันหนึ่งอาจารย์ที่ปรึกษาเรียกเธอไปขอให้ดรอปเรียนไว้ก่อน โดยให้เหตุผลว่าจะเป็นตัวอย่างที่ไม่ดีให้กับเด็กนักเรียนทั้งที่มหาวิทยาลัยที่เธอเรียนอยู่ก็เป็นมหาวิทยาลัยเปิดและเหลือเพียงอีกไม่กี่เดือนเธอก็จะเรียนจบแล้ว หากพักการเรียนตอนนี้เธอจะเรียนจบช้าไปอีก 1 ปี
หากเหตุผลที่ครูให้กับนักศึกษาหญิงคนนี้เป็นจริงทุกประการตามที่เธอกล่าว ผมมองไม่เห็นว่า ตรรกะของเรื่องนี้อยู่ตรงไหน เพราะครูที่ท้องก็ยังมาสอนหนังสือได้ตามปกติ และน้องนักศึกษาคนนี้ก็มีแผนจะแต่งงานและเลี้ยงดูลูกของเธอโดยไม่ได้ทำให้ใครเดือดร้อน หากปฏิบัติเช่นนี้ ไม่มีเหตุผลอะไรนอกจากเห็นว่า การท้องเป็นอาชญากรรมจึงมีการลิดรอนสิทธิในการเข้าถึงการศึกษาของคนท้องเช่นนี้