ผศ.พญ.เจนจิต ฉายะจินดา
ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา
จริงๆ แล้ว การมีตกขาวนั้นเป็นเรื่องปกติธรรมชาติของผู้หญิงทุกคน เนื่องจากในบริเวณช่องคลอดและปากมดลูกนั้น จะมีการสร้างสารคัดหลั่งเพื่อหล่อเลี้ยงและหล่อลื่นช่องคลอดอยู่ตลอดเวลา สารคัดหลั่งเหล่านี้แหละที่คุณผู้หญิงทุกคนมี และถือว่าเป็นตกขาวที่ปกติ ลักษณะของตกขาวปกติ จะเป็นมูกใสหรือขาวขุ่นคล้ายแป้งเปียก ปริมาณไม่มากนัก อาจมีทุกวัน วันละเล็กน้อย เรื่องของลักษณะและปริมาณของตกขาวนั้นขึ้นอยู่กับอิทธิพลของฮอร์โมนในร่างกาย แต่สำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์หลายท่าน มีอาการตกขาวที่มากขึ้น และกังวลใจว่ามีความผิดปกติ และจะมีผลต่อทารกในครรภ์หรือไม่นั้น มีคำตอบค่ะ
ในผู้หญิงตั้งครรภ์ทำไมมีตกขาวมากขึ้น
เพราะช่วงตั้งครรภ์ จะมีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเพศหญิงที่สูงกว่าปกติ คือ ต่อมที่ปากมดลูกซึ่งตอบสนองต่อฮอร์โมนเพศหญิง จึงมีผลต่อลักษณะและปริมาณของตกขาว ดังนั้น การมีตกขาวปริมาณมากขึ้นในช่วงการตั้งครรภ์ ถือว่าเป็นเรื่องปกติ โดยจะมีลักษณะเป็นมูกใส หรือขาวขุ่น
อาการที่ผิดปกติเป็นอย่างไร
หญิงตั้งครรภ์ ควรสังเกตลักษณะตกขาวที่เปลี่ยนไป ได้แก่ สีเข้มขึ้น หากมีเลือดปนถือว่าผิดปกติ เป็นสัญญาณอันตราย ควรแจ้งแพทย์ทันที กลิ่นผิดปกติโดยเฉพาะกลิ่นเหม็นคล้ายปลาเน่า ซึ่งพบว่ามีความสัมพันธ์กับการเกิดการติดเชื้อของน้ำคร่ำ การคลอดก่อนกำหนด รวมถึงการติดเชื้อหลังคลอดได้นอกจากนี้ ลักษณะตกขาวข้นคล้ายนมบูดหรือโยเกิร์ต อาจเป็นลักษณะของเชื้อรา ซึ่งพบได้หนึ่งในห้าของหญิงตั้งครรภ์ ดังนั้น จึงควรแจ้งแพทย์ผู้ดูแลให้ทราบค่ะ
ตกขาวที่ผิดปกติสาเหตุเกิดจากอะไร
ส่วนใหญ่เกิดขึ้นเอง จากการที่มีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายของหญิงตั้งครรภ์ หรือการเสียสมดุลของแบคทีเรียในช่องคลอดสำหรับผู้ที่มีเพศสัมพันธ์ในช่วงการตั้งครรภ์ ก็มีโอกาสได้รับโรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์นะคะ
การรักษา
การรักษานั้นไม่ยุ่งยากมาก และมักหายขาด โดยทั่วไปแพทย์มักจะให้ยาเหน็บช่องคลอด หรือยากินต่อเนื่องสักระยะหนึ่งเท่านั้นก็หายขาดได้ แต่ไม่ใช่ว่าหายแล้วหายเลย อาจกลับมาเป็นใหม่อีกได้ ไม่ใช่คุณหมอรักษาไม่ดี เพราะระหว่างตั้งครรภ์ 9 เดือน ก็มีโอกาสเป็นซ้ำกันได้บ้างไม่มากก็น้อย อย่างไรก็ตาม ขอย้ำว่า การอักเสบติดเชื้อต่างๆ เป็นเพียงการอักเสบติดเชื้อเฉพาะที่เท่านั้น ไม่มีผลต่อลูกในท้อง โดยเฉพาะถ้าได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง แต่หากไม่รับการรักษาใดอาจทำให้เกิดการคลอดก่อนกำหนด และภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ตามมาได้
ดูแลตัวเอง…สำคัญที่สุด
การดูแลตัวเองระหว่างตั้งครรภ์ ก็คือ การรักษาความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศอย่างสม่ำเสมอ อย่าให้เกิดความอับชื้น ไม่ใส่กางเกงชั้นในที่รัดแน่นจนเกินไป และใส่เสื้อผ้าหลวม การดูแลตัวเองให้ปลอดภัยจากการติดเชื้อ และลดความเสี่ยงต่างๆ ในผู้หญิงตั้งครรภ์ การดูแลเช่นเดียวกับก่อนการตั้งครรภ์ ไม่มีจำเป็นต้องล้างมากเป็นพิเศษ รวมทั้งการมีเพศสัมพันธ์ในช่วงตั้งครรภ์สามารถทำได้ แต่ต้องระวังเกี่ยวกับความเสี่ยงที่จะได้รับเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เป็นพิเศษและถ้าเกิดอาการผิดปกติขึ้นหรือไม่แน่ใจ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจรักษา ไม่ควรไปซื้อยามาใช้เอง เพราะอาจไม่ตรงกับเชื้อ ทำให้รักษาไม่หายขาด อาจดื้อยา และเป็นเรื้อรังได้
******************
กิจกรรมดี ๆ ที่ศิริราช
#เชิญชวนผู้สนใจเข้าชมนิทรรศการ “๑๐๐ ปี มหิดลศึกษา เพื่อพัฒนาการแพทย์ไทย” วันจันทร์ - ศุกร์ เวลา 08.00 - 22.00 น. วันเสาร์ - อาทิตย์ 08.30 - 16.30 น. ถึงวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560 (ปิดวันหยุดนักขัตฤกษ์) ณ โถงหอสมุดศิริราช ชั้น 1 รพ.ศิริราช สอบถามหน่วยพิพิธภัณฑ์ศิริราช โทร. 0 2419 2626
#ให้ความรู้และเชิญชวนผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรมเรื่อง “นอนกรน...รู้ทันอันตราย!! ภายใต้การนอนหลับ” ในวันที่ 1 มีนาคม 2560 เวลา 08.00 - 12.15 น. ณ ห้องอทิตยาทรกิติคุณ ตึกสยามินทร์ ชั้น 7 รพ.ศิริราชภายใจงานมี ทดสอบการนอนหลับ Polysomnography และการดูแลผู้ป่วยนอนกรน รับสมัครถึงวันที่ 28 กุมภาพันธ์ สมัครได้ที่ หน่วยตรวจรักษาด้วยเครื่องมือพิเศษและติดตามผล ตึกสยามินทร์ ชั้น 1 ห้อง 101 , 102 , 103 สอบถาม โทร. 0 2419 7835 - 9