“บ้านหลวงราชไมตรี” คว้าอนุรักษ์ดีจากยูเนสโก

ยูเนสโกประกาศรางวัล โครงการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก ประจำปี 2558 ไทยคว้า “รางวัลดี” “โครงการอนุรักษ์บ้านหลวงราชไมตรี” จ.จันทบุรี ส่วน “โครงการอนุรักษ์วัดศรีวาดัคคุนาธาน” อินเดีย ซิวระดับยอดเยี่ยม

ดร.ทิม เคอร์ติส ประธานคณะกรรมการตัดสินและหัวหน้าแผนกวัฒนธรรม องค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ประจำประเทศไทย กล่าวว่า จากการประกวดโครงการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชีย และแปซิฟิก ประจำปี 2558 เพื่อยกย่องบุคคลและองค์กรภาคเอกชน หรือโครงการความร่วมมือระหว่างภาครัฐ และเอกชน ในการบูรณปฏิสังขรณ์อาคาร และสิ่งก่อสร้างที่เป็นมรดกอันทรงคุณค่าในภูมิภาคเอเชีย และแปซิฟิก ซึ่งในปีนี้มีประเทศในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก ส่งโครงการร่วมประกวดรวม 36 โครงการ โดยคณะกรรมการได้พิจารณาตามหลักเกณฑ์โครงการที่สะท้อนความเข้าใจ จิตวิญญาณของสถานที่ ความสำเร็จด้านเทคนิค การประยุกต์ปรับใช้อย่างเหมาะสม ผลดีที่โครงการอนุรักษ์ได้ให้แก่สภาพแวดล้อมโดยรอบ และการสืบทอดวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของชุมชนท้องถิ่นไว้

โดยผลการตัดสินปรากฏว่า มีโครงการที่ได้รับรางวัล จำนวน 12 โครงการ ใน 5 ประเทศ โดยรางวัลยอดเยี่ยม ได้แก่ โครงการอนุรักษ์วัดศรีวาดัคคุนาธาน ในเมืองทริสเซอร์ รัฐเกรละ ประเทศอินเดีย ที่ใช้พิธีกรรมโบราณและเทคนิคทางสถาปัตยกรรมดั้งเดิมของอินเดียที่เรียกว่า วาสตุศาสตร์ ในการบูรณปฏิสังขรณ์แหล่งศาสนสถานศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งโครงการได้ครอบคลุมการบูรณะอาคารพร้อมกับฟื้นฟูภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมา หลายรุ่น เป็นการรักษาจิตวิญญาณของสถานที่แห่งนี้ไว้ได้ดังเดิม ขณะที่รางวัลดีเด่น หรือ Award of Distinction ได้แก่ โครงการอนุรักษ์บ่อเกลือหมู่บ้านยิมทินไส เขตปกครองพิเศษฮ่องกง สาธารณรัฐประชาชนจีน โครงการอนุรักษ์สถาบัน เจ เอ็น พิทิท นครมุมไบ ประเทศอินเดีย

ดร.ทิม กล่าวต่อว่า ส่วนรางวัลดี หรือ Award of Merit ได้แก่ โครงการอนุรักษ์บ้านหลวงราชไมตรี อ.เมือง จ.จันทบุรี ประเทศไทย โครงการอนุรักษ์ศูนย์การศึกษาแหล่งมรดกคังดง เมืองไคปิง มณฑลกวางตุ้ง สาธารณรัฐประชาชนจีน โครงการอนุรักษ์บ้านปิงเยา จ.ซานซี สาธารณรัฐประชาชนจีน โครงการอนุรักษ์วัดเชียงทอง เมืองหลวงพระบาง สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และรางวัลชมเชย หรือ Honourable Mention ได้แก่ โครงการอนุรักษ์ศูนย์รักษาโรคมะเร็งแวนสลี คอทเทสโล ประเทศออสเตรเลีย โครงการอนุรักษ์ซานฟางชีเซียง เมืองฝูโจว มณฑลฝูเจียน สาธารณรัฐประชาชนจีน โครงการอนุรักษ์วัดปารวตี นานดาน กานาปติ เมืองพูน รัฐมหาราษฎร์ ประเทศอินเดีย โครงการอนุรักษ์บ้านเยาวชนวายเอชเอ เหม่ยโฮเฮาส์ เขตปกครองพิเศษฮ่องกง สาธารณรัฐประชาชนจีน

นอกจากนี้ ยังมีรางวัลสิ่งปลูกสร้างใหม่ที่ออกแบบในบริบทของแหล่งมรดก หรือ Award for New Design in Heritage Contexts โดยในปีนี้ โครงการเรือนจำพอร์ทอาเธอร์ เพนิเทนเทียรี่ ที่เกาะทัสมาเนีย ประเทศออสเตรเลีย ได้รับรางวัลดังกล่าว ซึ่งเป็นบทพิสูจน์ว่า นวัตกรรมการออกแบบสามารถสนับสนุนแผนการอนุรักษ์และเพิ่มคุณค่าของแหล่งมรดกได้อีกด้วย

“โครงการอนุรักษ์บ้านหลวงราชไมตรี เป็นการปรับปรุงบ้านขุนนางเก่าในท้องถิ่นเพื่อใช้เป็นบ้านพักเชิงอนุรักษ์ และพิพิธภัณฑ์ได้จุดประกายความตระหนักเรื่องการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมในชุมชนจันทบูร ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวในวงกว้างที่จะฟื้นฟูชุมชนริมน้ำอายุ 150 ปีแห่งนี้ ซึ่งครั้งหนึ่งเคยเสื่อมโทรม การระดมเงินลงทุนของผู้ถือหุ้นกว่า 500 คน ในรูปแบบกิจการเพื่อสังคมเป็นนวัตกรรมสำหรับการอนุรักษ์แหล่งมรดกเมือง การบูรณะและแนวคิดการประยุกต์ใช้อาคารแบบจีน - โปรตุเกส ที่น่าชื่นชม ทำให้บ้านประวัติศาสตร์แห่งนี้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่มีชื่อเสียงมากขึ้น โครงการนี้ได้กลายเป็นต้นแบบการอนุรักษ์มรดกโดยมีชุมชนเป็นศูนย์กลางที่ประสบความสำเร็จ ที่เรียกว่า “จันทบูรโมเดล” ให้กับชุมชนโบราณอื่น ๆ ในประเทศไทย” ดร.ทิม กล่าว

ติดตาม Facebook Fanpage ของ “Quality of Life” ได้ที่