การทำงานบ้านถือเป็นความรับผิดชอบที่สำคัญอย่างหนึ่ง การทำงานบ้านเล็กน้อยเป็นการช่วยสร้างความภาคภูมิใจในตนเองให้กับเด็กๆ และยังเป็นการแสดงความมีน้ำใจ เต็มใจแบ่งเบาภาระ ช่วยเหลือ อีกทั้งยังสร้างให้ลูกเป็นผู้ใหญ่ที่ดีในอนาคตอีกด้วย บางครอบครัวต้องการให้ลูกช่วยงานบ้านแต่เริ่มต้นผิดวิธี ดังนั้นวันนี้ผู้เขียนขอเขียนเรื่องการสร้างแรงจูงใจให้ลูกทำงานบ้านอย่างมีความสุขดังนี้
1. อย่าคาดหวังกับความสมบูรณ์แบบ เพราะไม่มีใครสมบูรณ์แบบ การสร้างให้ลูกมีความรู้สึกที่ดี มีความคิดเชิงบวกกับงานที่ทำจะเป็นการสร้างทัศนคติที่ดี สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่สำคัญเพราะหากผิดพลาด ลูกอาจจะไม่อยากทำงานบ้านอีกเลย อย่ากระโดดเข้าไปทำงานเหล่านั้นแทนเพราะเห็นความสกปรกหรือไม่เรียบร้อยเล็กๆ น้อยๆ จงสร้างให้ลูกรู้สึกภาคภูมิใจในตนเองดีกว่า
2. อย่ารอและพูดว่าลูกยังเล็ก ลูกมีความสามารถมากกว่าที่เราคิด เด็กๆ สามารถทำงานบ้านเมื่ออายุยังน้อย เช่นช่วยเก็บผ้า ช่วยเช็ดโต๊ะอาหารเป็นต้น อย่าใช้ข้ออ้างว่าลูกยังเล็กเมื่อโตขึ้นคงพร้อม แต่การให้ลูกเริ่มตั้งแต่ยังเล็กเป็นการเตรียมตัวที่ดีกว่าเพราะลูกจะค่อยๆเรียนรู้โดยการฝึกปฏิบัติ
3. อย่าหวงคำชม กล่าวชมเชยลูกทันทีเมื่อลูกทำงาน ไม่เฉพาะแต่ตอนที่ลูกทำงานเสร็จแต่ในขณะที่ลูกกำลังอยู่ในขั้นตอนการงานนั้นๆด้วย เพราะจะทำให้ลูกมีกำลังใจ และเสริมกำลังใจให้ลูกทำงานบ้านต่อในครั้งต่อไปอีกด้วย
4. ต้องมีความสม่ำเสมอ หากทำบ้างไม่ทำบ้าง ลูกจะไม่รู้ว่าการทำงานเป็นสิ่งที่สำคัญ และอาจหลีกเลี่ยงการรับผิดชอบในการทำงาน เพราะไม่เห็นความสำคัญและไม่มีใครตรวจสอบ และคิดว่าหากไม่ทำ เดี๋ยวคงมีคนอื่นทำให้ เป็นต้น
5. ทำกระดานสำหรับการทำงาน ให้เราจดรายละเอียดทุกอย่างของงานที่ต้องทำของทุกคนในบ้าน รวมทั้งคุณพ่อคุณแม่ด้วย และให้ลูกเลือกว่าจะทำงานชิ้นไหนที่ชอบ และหลังจากนั้นให้ทำเป็นตาราง โดยสิ่งแรกคือให้คุณพ่อคุณแม่ตรวจสอบดูว่า งานต่างๆ ที่ลูกเลือกนั้นเหมาะสมกับวัยหรือไม่ หลังจากนั้น ทำเป็นตาราง 3 ช่อง ช่องที่ 1 คือ ใครเป็นผู้รับผิดชอบงานนั้น ช่องที่ 2 คือ วันที่ต้องทำงานให้เสร็จ ช่องสุดท้ายคือเครื่องหมายว่าทำงานนั้นเสร็จเรียบร้อยแล้ว ติดกระดานการทำงานไว้ในที่ๆสามารถสังเกตเห็น และสามารถตรวจสอบได้
เคล็ดลับการทำตารางการทำงาน
5.1 เขียนรายละเอียดของงานที่เฉพาะเจาะจง เช่น แขวนเสื้อผ้าในตู้ เก็บหนังสือเข้าชั้น พับผ้าห่ม ล้างจานชามในอ่าง หรือเก็บของเล่นเข้ากล่องเป็นต้น ดีกว่าการเขียนแบบกว้างๆ เช่น ทำความสะอาดห้อง หรือ การทำความสะอาดห้องนั่งเล่น เป็นต้น
5.2 ทำให้ดู แรกสุดคุณพ่อคุณแม่ต้องสาธิตให้ดูว่าการทำงานบ้านนั้นทำอย่างไร เป็นขั้นเป็นตอน หลังจากนั้นให้ลูกทำตามที่ละขั้น โดยคุณพ่อคุณแม่คอยช่วยดูอยู่ห่างๆ และเมื่อลูกปฏิบัติได้แล้วให้ลูกทำเอง
5.3 อย่าจ้ำจี้จ้ำไชมากไป มีความยืดหยุ่น ให้ลูกรู้สึกสนุกและได้รับความภาคภูมิใจ เราต้องการให้ลูกมีความรับผิดชอบและทำโดยไม่ต้องให้ควบคุมตลอด ดังนั้นการใช้เทคนิคการเตือนโดยคำพูดว่า เมื่อเสร็จแล้วให้ทำอย่างอื่นต่อไป ....... เช่นเมื่อลูกให้อาหารแมวแล้ว มาทานอาหารเย็นกันเป็นต้น
6. ควรให้ค่าตอบแทนในการทำงานบ้านหรือไม่ ส่วนใหญ่แล้วผู้ปกครองที่มีประสบการณ์ในการเลี้ยงดูลูกจะตอบว่าไม่ เนื่องจากการทำงานบ้านเป็นความรับผิดชอบที่ต้องทำ เป็นการแสดงความมีน้ำใจ ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน รวมทั้งเรียนรู้เรื่องการทำงานบ้านในเวลาเดียวกัน ดังนั้น เด็กๆ จึงไม่ควรมีจุดสนใจอยู่ที่การมีรายได้หรือได้เงิน โดยเฉพาะเด็กเล็กที่ไม่สนใจเกี่ยวกับเรื่องรายได้อยู่แล้ว แต่ก็มีข้อยกเว้น เช่นเดียวกัน ในเด็กโตอาจมีแรงจูงใจในเรื่องของเงินเข้ามาเกี่ยวข้องบ้าง เช่น หากลูกทำงานนอกเหนือจากงานประจำจะได้เงินพิเศษ เป็นต้น
ตัวอย่างงานที่เหมาะสมกับอายุ
อายุ 2 - 3 ปี
เก็บของเล่นเข้าที่
ให้อาหารสัตว์เลี้ยง
เอาเสื้อผ้าสกปรกใส่ตะกร้า
ให้ผ้าเช็ดเมื่อทำหก
ปัดฝุ่น
จัดหนังสือให้เข้าที่
อายุ 4 - 5 ปี
ทำในกล่าวข้างต้นและเพิ่มเติมคือ
ทำเตียง
ทิ้งขยะ
ไปเก็บจดหมายหรือหนังสือพิมพ์
ทำความสะอาดโต๊ะ
ถอนหญ้า ถ้ามีสวน
ให้มือเก็บเศษขยะที่พื้น
รดน้ำต้นไม้
ตรวจสอบดินสอ ปากกาในกระเป๋าก่อนลงเครื่องซักผ้า
ล้างชามพลาสติก
ใส่ซีเรียลลงในชาม
อายุ 6 - 7 ปี
ทำในข้อที่กล่าวข้างต้นและเพิ่มเติมคือ
แยกผ้าได้
กวาดพื้น
จัดโต๊ะอาหาร
ช่วยจัดเตรียมอาหารกลางวัน
เก็บใบไม้และกวาดใบไม้
ทำเตียงให้เรียบร้อย
อายุ 8 - 9 ปี
ทำในข้อที่กล่าวข้างต้นและเพิ่มเติมคือ
ล้างชามได้
ช่วยเก็บข้าวของที่ไม่ซื้อที่ตลาด
ดูดฝุ่น
ช่วยทำอาหารเย็น
ทำของว่างของตัวเองได้
เช็ดโต๊ะทำความสะอาดหลังจากทานอาหารเสร็จ
เก็บผ้าและซักผ้าของตัวเองได้
เย็บกระดุมได้
ทำอาหารเช้าของตัวเองได้
ช่วยล้างผัก
ทำอาหารอย่างง่ายๆได้ เช่นปิงขนมปัง
ถูพื้น
พาสัตว์เลี้ยงไปเดินเล่นได้
อายุ 10 ขึ้นไป
ทำในข้อที่กล่าวข้างต้นและเพิ่มเติมคือ
เช็ดเก็บงานชามเมื่อล้างเสร็จแล้ว
พับผ้า
ล้างห้องน้ำ
ล้างหน้าต่าง
ล้างรถ
ทำอาหารอย่างง่ายโดยมีคนดูแล
รีดผ้า
ซักผ้า
ช่วยดูแลน้องโดยมีผู้ใหญ่อยู่บ้านด้วย
ทำความสะอาดห้องครัว
เปลี่ยนผ้าปูที่นอน
การให้ลูกมีความรับผิดชอบในการทำงานบ้านจะช่วยสร้างลูกให้เป็นผู้ใหญ่ที่มีความรับผิดชอบ จำไว้ว่าลูกสามารถทำได้มากกว่าที่คุณพ่อคุณแม่คิด หากลูกสามารถเล่นเกมแข่งขันในอินเตอร์เน็ตได้ นั่นหมายความว่า ลูกสามารถเป็นผู้ช่วยและรับผิดชอบงานบ้านได้ดี ช่วยกันฝึกให้ลูกมีความรับผิดชอบตั้งแต่ยังเล็ก จะได้ผลที่คุ้มค่าเกินกว่าที่เราคิดเลยทีเดียว เป็นกำลังใจให้ทุกครอบครัวเสมอค่ะ
ข้อมูลอ้างอิง
www.webmd.com
ติดตาม Facebook Fanpage ของ “Quality of Life” ได้ที่
1. อย่าคาดหวังกับความสมบูรณ์แบบ เพราะไม่มีใครสมบูรณ์แบบ การสร้างให้ลูกมีความรู้สึกที่ดี มีความคิดเชิงบวกกับงานที่ทำจะเป็นการสร้างทัศนคติที่ดี สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่สำคัญเพราะหากผิดพลาด ลูกอาจจะไม่อยากทำงานบ้านอีกเลย อย่ากระโดดเข้าไปทำงานเหล่านั้นแทนเพราะเห็นความสกปรกหรือไม่เรียบร้อยเล็กๆ น้อยๆ จงสร้างให้ลูกรู้สึกภาคภูมิใจในตนเองดีกว่า
2. อย่ารอและพูดว่าลูกยังเล็ก ลูกมีความสามารถมากกว่าที่เราคิด เด็กๆ สามารถทำงานบ้านเมื่ออายุยังน้อย เช่นช่วยเก็บผ้า ช่วยเช็ดโต๊ะอาหารเป็นต้น อย่าใช้ข้ออ้างว่าลูกยังเล็กเมื่อโตขึ้นคงพร้อม แต่การให้ลูกเริ่มตั้งแต่ยังเล็กเป็นการเตรียมตัวที่ดีกว่าเพราะลูกจะค่อยๆเรียนรู้โดยการฝึกปฏิบัติ
3. อย่าหวงคำชม กล่าวชมเชยลูกทันทีเมื่อลูกทำงาน ไม่เฉพาะแต่ตอนที่ลูกทำงานเสร็จแต่ในขณะที่ลูกกำลังอยู่ในขั้นตอนการงานนั้นๆด้วย เพราะจะทำให้ลูกมีกำลังใจ และเสริมกำลังใจให้ลูกทำงานบ้านต่อในครั้งต่อไปอีกด้วย
4. ต้องมีความสม่ำเสมอ หากทำบ้างไม่ทำบ้าง ลูกจะไม่รู้ว่าการทำงานเป็นสิ่งที่สำคัญ และอาจหลีกเลี่ยงการรับผิดชอบในการทำงาน เพราะไม่เห็นความสำคัญและไม่มีใครตรวจสอบ และคิดว่าหากไม่ทำ เดี๋ยวคงมีคนอื่นทำให้ เป็นต้น
5. ทำกระดานสำหรับการทำงาน ให้เราจดรายละเอียดทุกอย่างของงานที่ต้องทำของทุกคนในบ้าน รวมทั้งคุณพ่อคุณแม่ด้วย และให้ลูกเลือกว่าจะทำงานชิ้นไหนที่ชอบ และหลังจากนั้นให้ทำเป็นตาราง โดยสิ่งแรกคือให้คุณพ่อคุณแม่ตรวจสอบดูว่า งานต่างๆ ที่ลูกเลือกนั้นเหมาะสมกับวัยหรือไม่ หลังจากนั้น ทำเป็นตาราง 3 ช่อง ช่องที่ 1 คือ ใครเป็นผู้รับผิดชอบงานนั้น ช่องที่ 2 คือ วันที่ต้องทำงานให้เสร็จ ช่องสุดท้ายคือเครื่องหมายว่าทำงานนั้นเสร็จเรียบร้อยแล้ว ติดกระดานการทำงานไว้ในที่ๆสามารถสังเกตเห็น และสามารถตรวจสอบได้
เคล็ดลับการทำตารางการทำงาน
5.1 เขียนรายละเอียดของงานที่เฉพาะเจาะจง เช่น แขวนเสื้อผ้าในตู้ เก็บหนังสือเข้าชั้น พับผ้าห่ม ล้างจานชามในอ่าง หรือเก็บของเล่นเข้ากล่องเป็นต้น ดีกว่าการเขียนแบบกว้างๆ เช่น ทำความสะอาดห้อง หรือ การทำความสะอาดห้องนั่งเล่น เป็นต้น
5.2 ทำให้ดู แรกสุดคุณพ่อคุณแม่ต้องสาธิตให้ดูว่าการทำงานบ้านนั้นทำอย่างไร เป็นขั้นเป็นตอน หลังจากนั้นให้ลูกทำตามที่ละขั้น โดยคุณพ่อคุณแม่คอยช่วยดูอยู่ห่างๆ และเมื่อลูกปฏิบัติได้แล้วให้ลูกทำเอง
5.3 อย่าจ้ำจี้จ้ำไชมากไป มีความยืดหยุ่น ให้ลูกรู้สึกสนุกและได้รับความภาคภูมิใจ เราต้องการให้ลูกมีความรับผิดชอบและทำโดยไม่ต้องให้ควบคุมตลอด ดังนั้นการใช้เทคนิคการเตือนโดยคำพูดว่า เมื่อเสร็จแล้วให้ทำอย่างอื่นต่อไป ....... เช่นเมื่อลูกให้อาหารแมวแล้ว มาทานอาหารเย็นกันเป็นต้น
6. ควรให้ค่าตอบแทนในการทำงานบ้านหรือไม่ ส่วนใหญ่แล้วผู้ปกครองที่มีประสบการณ์ในการเลี้ยงดูลูกจะตอบว่าไม่ เนื่องจากการทำงานบ้านเป็นความรับผิดชอบที่ต้องทำ เป็นการแสดงความมีน้ำใจ ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน รวมทั้งเรียนรู้เรื่องการทำงานบ้านในเวลาเดียวกัน ดังนั้น เด็กๆ จึงไม่ควรมีจุดสนใจอยู่ที่การมีรายได้หรือได้เงิน โดยเฉพาะเด็กเล็กที่ไม่สนใจเกี่ยวกับเรื่องรายได้อยู่แล้ว แต่ก็มีข้อยกเว้น เช่นเดียวกัน ในเด็กโตอาจมีแรงจูงใจในเรื่องของเงินเข้ามาเกี่ยวข้องบ้าง เช่น หากลูกทำงานนอกเหนือจากงานประจำจะได้เงินพิเศษ เป็นต้น
ตัวอย่างงานที่เหมาะสมกับอายุ
อายุ 2 - 3 ปี
เก็บของเล่นเข้าที่
ให้อาหารสัตว์เลี้ยง
เอาเสื้อผ้าสกปรกใส่ตะกร้า
ให้ผ้าเช็ดเมื่อทำหก
ปัดฝุ่น
จัดหนังสือให้เข้าที่
อายุ 4 - 5 ปี
ทำในกล่าวข้างต้นและเพิ่มเติมคือ
ทำเตียง
ทิ้งขยะ
ไปเก็บจดหมายหรือหนังสือพิมพ์
ทำความสะอาดโต๊ะ
ถอนหญ้า ถ้ามีสวน
ให้มือเก็บเศษขยะที่พื้น
รดน้ำต้นไม้
ตรวจสอบดินสอ ปากกาในกระเป๋าก่อนลงเครื่องซักผ้า
ล้างชามพลาสติก
ใส่ซีเรียลลงในชาม
อายุ 6 - 7 ปี
ทำในข้อที่กล่าวข้างต้นและเพิ่มเติมคือ
แยกผ้าได้
กวาดพื้น
จัดโต๊ะอาหาร
ช่วยจัดเตรียมอาหารกลางวัน
เก็บใบไม้และกวาดใบไม้
ทำเตียงให้เรียบร้อย
อายุ 8 - 9 ปี
ทำในข้อที่กล่าวข้างต้นและเพิ่มเติมคือ
ล้างชามได้
ช่วยเก็บข้าวของที่ไม่ซื้อที่ตลาด
ดูดฝุ่น
ช่วยทำอาหารเย็น
ทำของว่างของตัวเองได้
เช็ดโต๊ะทำความสะอาดหลังจากทานอาหารเสร็จ
เก็บผ้าและซักผ้าของตัวเองได้
เย็บกระดุมได้
ทำอาหารเช้าของตัวเองได้
ช่วยล้างผัก
ทำอาหารอย่างง่ายๆได้ เช่นปิงขนมปัง
ถูพื้น
พาสัตว์เลี้ยงไปเดินเล่นได้
อายุ 10 ขึ้นไป
ทำในข้อที่กล่าวข้างต้นและเพิ่มเติมคือ
เช็ดเก็บงานชามเมื่อล้างเสร็จแล้ว
พับผ้า
ล้างห้องน้ำ
ล้างหน้าต่าง
ล้างรถ
ทำอาหารอย่างง่ายโดยมีคนดูแล
รีดผ้า
ซักผ้า
ช่วยดูแลน้องโดยมีผู้ใหญ่อยู่บ้านด้วย
ทำความสะอาดห้องครัว
เปลี่ยนผ้าปูที่นอน
การให้ลูกมีความรับผิดชอบในการทำงานบ้านจะช่วยสร้างลูกให้เป็นผู้ใหญ่ที่มีความรับผิดชอบ จำไว้ว่าลูกสามารถทำได้มากกว่าที่คุณพ่อคุณแม่คิด หากลูกสามารถเล่นเกมแข่งขันในอินเตอร์เน็ตได้ นั่นหมายความว่า ลูกสามารถเป็นผู้ช่วยและรับผิดชอบงานบ้านได้ดี ช่วยกันฝึกให้ลูกมีความรับผิดชอบตั้งแต่ยังเล็ก จะได้ผลที่คุ้มค่าเกินกว่าที่เราคิดเลยทีเดียว เป็นกำลังใจให้ทุกครอบครัวเสมอค่ะ
ข้อมูลอ้างอิง
www.webmd.com
ติดตาม Facebook Fanpage ของ “Quality of Life” ได้ที่
