Health Focus : การแก้ไขปัญหาขาดแคลนบุคลากรทางการแพทย์ในระบบสาธารณสุขของประเทศไทย แม้ว่าตลอดระยะเวลากว่า 10 ปีที่ผ่านมา การแก้ไขปัญหาจะถูกเดินหน้าอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการผลิตเพิ่ม ทั้งแพทย์ พยาบาล และสาขาวิชาชีพที่ขาดแคลน แต่จนถึงปัจจุบันปัญหาการขาดแคลนยังคงมีอยู่ โดยเฉพาะในพื้นที่ต่างจังหวัดและห่างไกล เรียกได้ว่า เป็นปัญหาด้านการขาดแคลน การกระจายตัว และการแก้ไขปัญหาที่ถูกมองว่าเป็นการแก้ที่ปลายเหตุ และไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้อย่างแท้จริง
Health Focus ได้มีโอกาสพูดคุยกับ นพ.พงษ์พิสุทธิ์ จงอุดมสุข อดีตผู้อำนวยการสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) ซึ่งได้สะท้อนความเห็นว่า ปัญหาการขาดแคลนบุคลากรทางการแพทย์ที่เกิดขึ้นสามารถแยกออกเป็น 2 ส่วน คือ การขาดแคลนที่เกิดจากจำนวนบุคลากรที่ไม่เพียงพอ และการขาดแคลนที่มาจากปัญหาการกระจายตัวของวิชาชีพ ซึ่งปัญหาการขาดแคลนเหล่านี้ไม่สามารถมองและแก้ไขปัญหาแบบภาพรวมได้ทั้งหมด เพราะแต่ละวิชาชีพมีปัญหาขาดแคลนที่ไม่เท่ากันและยังแตกต่างกันออกไป เช่นเดียวกันกับการจะกำหนดว่า บุคลากรทางการแพทย์เท่าไหร่จึงจะเพียพอและพอดีนั้น ต้องขึ้นอยู่กับการออกแบบระบบบริการทางการแพทย์ของประเทศนั้น รวมถึงระดับมาตรฐาน โดยแต่ละประเทศจะมีความแตกต่างกัน มีการจัดระบบบริการการแพทย์ที่ไม่เหมือนกัน ส่งผลให้ความต้องการบุคลากรทางการแพทย์ย่อมแตกต่างกันออกไปด้วย
“ที่ผ่านมา สธ. เองมีความพยายามแก้ปัญหาการลาออกของแพทย์ แต่แนวคิดบรรจุตำแหน่งข้าราชการ โดยเชื่อว่าจะทำให้แพทย์คงอยู่ในระบบได้นานนั้น เห็นว่าเป็นแนวคิดที่ไม่ถูกต้อง เพราะแพทย์รุ่นหลังๆ ไม่ได้สนใจกับตำแหน่งข้าราชการแล้ว แต่ให้น้ำหนักงานที่ท้าทายและจำนวนรายได้เป็นหลัก ดังนั้น การบรรจุแพทย์เป็นข้าราชการจึงไม่ได้เป็นปัจจัยทำให้อยู่ในระบบ ส่วนการจูงใจด้วยเพิ่มค่าตอบแทนนั้น วิธีนี้พอมีผลอยู่บ้าง แต่ต้องเป็นการเพิ่มค่าตอบแทนในปีที่เป็นจุดหักเหคือ ปีที่ 4 หลังการใช้ทุนครบ 3 ปี เพราะเป็นช่วงที่แพทย์ตัดสินใจว่าจะคงทำงานอยู่ในระบบ หรือเลือกที่ลาออกเพื่อไปทำงานยังเอกชน แต่ที่ผ่านมาทางชมรมแพทย์ชนบทเสนอให้เพิ่มค่าตอบแทนกับแพทย์ที่ทำงานครบ 10 ปี เป็นการเพิ่มค่าตอบแทนในปีที่ 10 ซึ่งจะไม่มีผลอะไร เพราะแพทย์ที่ทำงาน 10 ปี ย่อมมีแนวโน้มที่จะคงอยู่ในระบบต่อไปอยู่แล้ว” อดีต ผอ.สวรส. กล่าว
ติดตามรายละเอียด “ขาดแคลนบุคลากรทางการแพทย์” อดีตถึงปัจจุบัน ปัญหาที่แก้ไม่ตกได้ที่ www.hfocus.org
(พื้นที่ประชาสัมพันธ์)
