กรมศิลป์ บูรณะราชรถ-ราชยาน สนองพระราชดำริ “สมเด็จพระเทพฯ”

‘กรมศิลป์’ สนองพระราชดำริสมเด็จพระเทพฯ บูรณะครั้งใหญ่ราชรถ-ราชยาน 9 องค์ สมัยรัตนโกสินทร์ อายุกว่า 100 ปี คาดเสร็จสมบูรณ์ปี 2559

วันนี้ (14 ก.พ.) ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร นายเอนก สีหามาตย์ อธิบดีกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม กล่าวภายหลังเป็นประธานพิธีบวงสรวงราชรถ ราชยาน ซึ่งจัดแสดง ณ ระเบียงหมู่พระวิมานด้านทิศเหนือ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พระนคร เพื่อดำเนินการอนุรักษ์และบูรณะซ่อมแซม ตามโครงการบูรณะซ่อมแซมราชรถ ราชยานในหมู่พระวิมานว่า การบูรณะราชรถ ราชยานครั้งนี้ เนื่องจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงห่วงใยว่าราชรถ ราชยาน ซึ่งมีคุณค่าทางสำคัญประวัติศาสตร์จะสูญหาย ที่สำคัญราชรถ ราชยานทั้งหมดเคยใช้ในพระราชพิธีทรงพระโกศพระบรมวงศานุวงศ์มาแล้ว ดังนั้น กรมศิลปากร จึงสนองพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี โดยการบูรณะซ่อมแซมราชรถ ราชยาน ทั้งหมด 9 องค์ ปีงบประมาณ 2557 บูรณะ 3 องค์ ใช้งบ 4 ล้านบาท ได้แก่ รถโถง 2 องค์ พระยานมาศสามลำคาน 1 องค์ ส่วนอีก 6 องค์ ได้แก่ รถโถง 1 องค์ ราชรถ 2 องค์ พระยานมาศสามลำคาน 2 องค์ และรถปืน 1 องค์นั้นจะดำเนินการปี 2558

ในการบูรณะราชรถ ราชยาน จะดำเนินการบูรณะในเชิงอนุรักษ์ โดยทหารจากกรมสรรพาวุธ จะช่วยซ่อมโครงสร้างไม้ให้แข็งแรงและระบบขับเคลื่อนของล้อราชรถ รถโถงให้แข็งแรง ส่วนช่างสิบหมู่จะทำความสะอาดทอง กระจกที่ปิดประดับ ลวดลายประดับที่ทำด้วยไม้ ที่สำคัญปิดทองประดับกระจกส่วนที่ชำรุดเสื่อมสภาพ ซึ่งใช้เวลาซ่อมแซม 1 ปี ในส่วนของรถโถง ไม้จำหลักลายลงรักปิดทองประดับกระจกสี ทะเบียน นช. 9785 สมัยรัตนโกสินทร์ ซึ่งเคยใช้ทรงพระโกศพระบรมวงศานุวงศ์มาแล้วหลายครั้ง และรถโถง ไม้จำหลักลายลงรักปิดทองประดับกระจกสี ทะเบียน นช.9786 สมัยรัตนโกสินทร์ ซึ่งรถโถงทั้ง 2 องค์นั้นมีการชำรุดบางส่วน ส่วนใหญ่จะเป็นไม้แกะสลัก ลวดลายลงรักปิดทอง ประดับกระจกสี ซึ่งจะซ่อมไม้แกะสลักที่ชำรุดสูญหาย อาทิ กระจัง งอนราชรถ กระจังรวนใต้ชั้นเกริน รวมถึงชุดขับเคลื่อน ทำพื้นปิดทองไม้แกะสลัก ประดับกระจกและท่าสีใหม่ทั้งหมด

“พระยานมาศสามลำคาน ไม้จำหลักลายลงรักปิดทองประดับกระจกสี ทะเบียน นช.545 สมัย รัตนโกสินทร์ มีสภาพชำรุดทรุดโทรม งานไม้โครงสร้าง ลวดลายแกะสลัก กระจังตัวภาพประดับชำรุดหักหายไป สีของทองหมองคล้ำ กระจกหลุดร่อน ดังนั้นจึงต้องบูรณะโครงสร้างทั้งไม้ลำคานพระยานมาศ ราวพนักลูกกรง ซ่อมลวดลายแกะสลัก ปิดทอง ประดับกระจกใหม่ รวมถึงซ่อมแซมระบบขับเคลื่อนใหม่ด้วย ทั้งนี้ราชรถ ราชยานทั้ง 9องค์มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ มีอายุกว่า 100 ปี ซึ่งการบูรณะครั้งนี้ถือว่าเป็นครั้งแรกที่มีการบูรณะครั้งใหญ่และสมบูรณ์แบบคาดว่าจะบูรณะราชรถทั้ง 9 องค์เสร็จในปี 2558 จากนั้น กรมศิลปากร จะจัดสร้างอาคารจัดแสดงให้ความรู้เรื่องราชรถ ราชยานโดยเฉพาะ เพื่อให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้และศึกษาถึงขนบธรรมเนียม ประเพณีของการใช้ราชรถ ราชยานในอดีต” อธิบดีกรมศิลปากร กล่าว