หมู่บ้านพอเพียง “บ้านร่องปลายนา”
ที่ “ผู้พันเบิร์ด” ขอกดไลค์
รัชญา จันทะรัง
เหนือสุดแผ่นดินสยาม ณ บ้านร่องปลายนา หมู่บ้านเล็กๆ ที่ซ่อนตัวเองอยู่ในอำเภอแม่ลาว ของจังหวัดเชียงราย แม้จะเป็นเพียงหมู่บ้านขนาดเล็ก มีแค่ 58 ครัวเรือน กับประชากรเพียง 220 คน แต่บ้านร่องปลายนาแห่งนี้ คุณภาพหาได้เล็กตามไม่...
สุพจน์ ไชยลังกา ผู้ใหญ่บ้านหลายสมัย เปิดฉากเล่าว่า บ้านร่องปลายนา หมู่ 11 ตำบลบัวสลี อำเภอแม่ลาว จังหวัดเชียงราย แห่งนี้ ปัจจุบันเป็นที่รู้จัก เพราะได้รับคัดเลือกให้เป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบจากระดับอำเภอ ในปี 2550 ต่อมาในปี 2551 ได้พัฒนาตนเองตามหลัก 4 พ.คือ พัฒนาคน พัฒนาพื้นที่ พัฒนาแหล่งรายได้ และการพัฒนาแผนชุมชนจนได้รับคัดเลือกให้เป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง อยู่เย็น เป็นสุขของ จ.เชียงราย และยังได้รับคัดเลือกให้เป็นสุดยอดแหล่งเรียนรู้ 1 ใน 15 แห่งของกระทรวงศึกษาธิการ จากศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย จนกระทั่งล่าสุดได้รับคัดเลือกให้เป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ มั่งมี ศรีสุข ประจำปี 2554 ซึ่งความสำเร็จที่เกิดขึ้นมาจากความร่วมมือของคนในหมู่บ้านและหน่วยงานอื่นๆ ที่ให้ความช่วยเหลือ
พัฒนาการของความสำเร็จของหมู่บ้านแห่งนี้ เริ่มต้นมาจากการดำเนินกิจกรรมตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยผู้นำชุมชนได้ส่งเสริมสนับสนุนให้คนในหมู่บ้านดำเนินวิถีชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงขั้นพื้นฐาน คือ มีความพอเพียงในการดำรงชีวิต ลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น ไม่มีหนี้สิน โดยเริ่มจากครัวเรือนต้นแบบ 30 ครัวเรือน เมื่อครัวเรือนต้นแบบสามารถใช้เศรษฐกิจพอเพียงเข้ามาดำเนินชีวิตจนมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นจึงได้ขยายผลไปสู่ชุมชน จากนั้นจึงเริ่มกระบวนการส่งเสริมการเรียนรู้สำหรับประชาชนในชุมชน ทั้งการถ่ายทอด การแลกเปลี่ยนประสบการณ์ การสืบทอดภูมิปัญญา วัฒนธรรม ค่านิยม และเอกลักษณ์ชุมชน โดยเน้นกระบวนการเรียนรู้เพื่อวิถีชีวิตของคนในชุมชนก่อให้เกิดชุมชนแห่งการเรียนรู้ และมุ่งพัฒนาตนเอง ท้ายที่สุดอยู่อย่างมีความสุขอย่างยั่งยืน
“เมื่อก่อนมีปัญหารายได้ไม่พอกับรายจ่าย คนจนในหมู่บ้านเยอะ แต่พอมาศึกษาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและนำมาปฏิบัติตามความเป็นอยู่ก็ดีขึ้นซึ่งแรกๆ ก็จะมีเจ้าหน้าจากกรมการพัฒนาชุมชนมาชี้แนะ ซึ่งต้องใช้เวลา 2-3 ปีที่ทุกคนจะรู้จักความพอเพียง และเมื่อว่างจากการทำนาก็จะมารวมกลุ่มกันโดยมีการตั้งกลุ่มต่างๆ ในชุมชน จนเดี๋ยวนี้มีถึง 11 กลุ่มแล้ว เช่น กลุ่มแปรรูปสมุนไพร กลุ่มเครื่องปั้นดินเผาแบบโบราณซึ่งเราได้นำภูมิรายปัญญาท้องถิ่นมาใช้ให้เกิดประโยชน์แม้รายได้จะไม่มากแต่ก็อยู่ได้เพราะเขารู้จักการออม การประหยัดเพื่อครอบครัวโดยพวกเขาจะไม่มีหนี้นอกระบบกันเลย ซึ่งความสุขที่ได้จากสิ่งเหล่านั้นจะยั่งยืน” ผู้ใหญ่สุพจน์ เล่าอย่างอารมณ์ดี
ฟาก “คุณพอเพียงต้นแบบ อาสาพัฒนาชุมชน” - พันโท วันชนะ สวัสดี หรือ ผู้พันเบิร์ด ที่ลงพื้นที่และมีโอกาสได้ร่วมทำกิจกรรมกับกลุ่มต่างๆ ของหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบแห่งนี้ถึงกับบอกว่า “คนที่นี่ทำจริง และคนที่นี่อยู่ใกล้ในหลวงมากกว่าคนกรุงเทพฯ เพราะได้นำแนวทางที่พระองค์ท่านรับสั่งมาใช้ซึ่งเหมือนได้รับใช้พระองค์ท่านอย่างใกล้ชิด ได้ตอบแทนพระคุณของพระองค์ท่านแล้ว ซึ่งผมภูมิใจที่ได้เป็นคุณพอเพียง และการได้มาที่นี่ก็เหมือนตัวผมได้มาอยู่ใกล้พระองค์ท่านแล้ว”
คุณพอเพียงต้นแบบ ยังฝากทิ้งท้ายด้วยว่า ความพอเพียงอยู่ที่ใจ เพราะใจอยู่กับตัวเราเอง สุขก็เกิดจากใจ ทุกข์ก็เกิดจากใจ เช่น ถ้ามีเงินซื้อไอโฟน 4S โดยไม่ต้องกู้หนี้ก็ไม่มีความทุกข์ แต่ถ้ากู้ก็จะเป็นทุกข์ ดังนั้น ลองเปลี่ยนมาเป็นโทรศัพท์ในราคาที่เราสามารถซื้อหาได้โดยไม่เป็นทุกข์จะดีกว่าไหม แต่ท้ายที่สุดแล้วเมื่อเราไม่มีโทรศัพท์ก็อยู่ได้ซึ่งข้อคิดนี้ได้มากจากตอนที่น้ำท่วมเพราะการเอาชีวิตรอดออกมาได้ นั้นคือ ความสุขที่สุดแล้ว...
