อาหารไทยถิ่นใต้คงเป็นจานโปรดของหลายคน เพราะรสจัดจ้านแถมเต็มไปด้วยวัตถุดิบดีๆ มีประโยชน์ สำหรับชาวภูเก็ตแล้วสิ่งขึ้นหน้าขึ้นตาและต้องติดบ้านประจำ คือ “เคย” ซึ่งเป็นส่วนประกอบหลักของ “น้ำชุบหยำ” หรือ น้ำพริกภูเก็ต จานเด็ดของคนถิ่นนี้
วธิดา ไวยสิทธิ์ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) บ้านแขนน จ.ภูเก็ต บอกว่า “น้ำชุบหยำ” หรือน้ำพริกภูเก็ตถือว่าเป็นต้นกำเนิดของน้ำพริกกุ้งเสียบอันเลื่องชื่อ ส่วนประกอบของน้ำชุบหยำหลักๆ คือ น้ำมะนาวผสมกับน้ำกุ้ง และเนื้อกุ้งลวก ปลาแห้ง น้ำตาล เกลือ ใส่กะปิเล็กน้อย เติมพริกขี้หนูซอย และหอมแดงซอยแล้วขยำให้เข้ากัน เท่านี้ก็จะได้น้ำชุบหยำที่มีรสเปรี้ยว เค็ม เผ็ด และหวานเล็กน้อย รับประทานกับผักสดเป็นเครื่องเคียง ทั้งแตงกวา ผักกูด มะเขือ ถั่วพู ขิง กะหล่ำปลี ผักกาดขาว ฯลฯ ที่มีประโยชน์ทั้งป้องกันโรค เพิ่มภูมิคุ้มกันและต้านอนุมูลอิสระ
อสม.บ้านแขนน บอกอีกว่า น้ำชุบหยำยังมีคุณค่าทางโภชนาการ รวมถึงป้องกันและแก้โรคต่างๆ ได้อีกด้วย ไม่ว่าช่วยให้ถ่ายคล่อง แก้ท้องอืด และอาการเป็นหวัดเบื้องต้นได้ด้วย เพราะ “กะปิ” ส่วนประกอบหลักมีวิตามินบี 12 ช่วยสร้างเม็ดเลือด และมีแคลเซียมสูงกว่านมวัวถึง 15 เท่า หอมแดง มีสาร “เคอร์ซิทิน” ช่วยทำความสะอาดเส้นเลือดป้องกันไม่ให้หลอดเลือดอุดตัน “มะนาว” มีวิตามินซีสูง ช่วยขับเสมหะ แก้ไอ เลือดออกตามไรฟัน แก้อาการปวดศีรษะ เป็นต้น
นอกจากน้ำชุบหยำแล้ว ยังมีน้ำชุบอีก 8 ถ้วย เมื่อรวมกันแล้วเรียกว่า “น้ำชุบ 9 ถ้วย” ประกอบด้วย น้ำชุบเหยาะ ผสมเครื่องปรุงข้างต้นให้เข้ากันและโขลกให้ละเอียด, น้ำชุบเคย มีกะปิเป็นพระเอก ไม่ใส่กุ้ง หรือปลา แต่เพิ่มมะเขือพวง และกระเทียมขาวโขลกให้เข้ากัน, น้ำชุบคั่ว เกิดจากกะปิ ผสมกับพริก กุ้งแห้ง ปลาชิ้งช้าง หอมแดง มะนาว แล้วผัดให้แห้ง, น้ำชุบเสียก ใส่กุ้งลวก ปลา น้ำมะนาว น้ำปลา หอมแดง ยกเว้นกะปิ, น้ำชุบเมือง เพิ่มเนื้อมะพร้าวขูด ถ้าจะให้หอมต้องใส่น้ำพริกในกะลามะพร้าวที่ขูดแล้วอังไฟให้หอมด้วย, น้ำชุบหวาน เพิ่มน้ำตาลปีบ ลดเผ็ดลง เป็นอีกหนึ่งกลเม็ดที่จะฝึกให้เด็กๆ กินผัก, น้ำชุบไคร เพิ่มตะไคร้ซอยในน้ำชุบและตำให้ละเอียด จะช่วยให้ผู้ป่วยที่เพิ่งสร่างไข้ เจริญอาหาร, น้ำชุบหมก แก้อาการเมาค้าง ประกอบด้วย หน่อข่าอ่อน พริกแห้ง/สด และส่วนประกอบหลัก น้ำชุบ ห่อด้วยใบตอง หรือใส่กะลามะพร้าวตั้งไฟ แล้วกินกับข้าวต้ม จะทำให้สร่างเมาได้เร็ว
ไม่เพียงเท่านี้วธิดา ยังแนะนำอีก 1 เมนู คือ “เกลือเคย” ลักษณะคล้ายกับน้ำปลาหวาน ปรุงจากพริกขี้หนู ตำละเอียด กะปิ ซีอิ้ว น้ำตาลทรายแดง น้ำตาลทรายขาว และน้ำ ใช้ทานกับผลไม้ที่มีรสเปรี้ยวเช่น ฝรั่ง สับปะรด มะม่วง ขอบอกว่า สรรพคุณไล่วัดได้ชะงัดนักแล
อร่อย และทำเองที่บ้านได้ง่ายๆ แบบนี้หน้าร้อนถ้ายังไม่ไปไหนลองทำเมนูน้ำพริกแดนใต้ที่บอกไป รับรองสุขภาพกายดีแน่นอน
