แพทย์แนะฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าล่วงหน้าตั้งแต่เด็ก เข็มละไม่ถึง 50 บาท ถ้าถูกกัดตอนโต ไม่ต้องฉีดถึง 5 เข็มและเซรุ่มราคาเป็นหมื่น ติงโครงการหลักประกันสุขภาพไม่ครอบคลุมฉีดป้องกันต้องรอโดนกัดก่อน แถมเสนอหลายครั้งแล้วแต่ไม่มีใครสนใจ พร้อมเตือนหากถูกสุนัขกัดอย่าเอาแอลกอฮอล์และผงซักฟอกล้างแผล ใช้เพียงน้ำเปล่าหรือฟอกสบู่เท่านั้น
วันนี้ (7 ก.ย.) นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา อาจารย์ประจำสาขาวิชาประสาทวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า เนื่องจากองค์กรเพื่อการรณรงค์ควบคุมโรคพิษสุนัขบ้า กำหนดให้วันที่ 8 กันยายน ของทุกปี เป็นวันป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าโลก ซึ่งโรคพิษสุนัขบ้ายังคงเป็นภัยร้ายแรงต่อสัตว์และมนุษย์ทั่วโลก โดยมีผู้เสียชีวิตทั่วโลกปีละไม่ต่ำกว่า 5 หมื่นคน ถึงแม้ว่าสถิติของไทยมีผู้เสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้าปี ในที่ผ่านมาเพียง 19 คนเท่านั้น แต่ในจำนวนนี้มีผู้ถูกสุนัขกัดถึง 5 แสนรายต่อปี ซึ่งแนวโน้มส่วนใหญ่จะเป็นเด็กอายุ 0-14 ปี โดยโดนสุนัขกัดอย่างน้อยคนละ 3 ครั้ง ซึ่งหากเด็กทุกคนต่างได้รับวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าล่วงหน้า ก็สามารถจะช่วยป้องกันความเสียหายที่อาจจะเกิดขึ้นได้
“หากฉีดวัคซีนตอนเด็ก เมื่อโตขึ้น 20-30ปี หากถูกสุนัขกัดก็ไม่จำเป็นต้องฉีดวัคซีนถึง 5 เข็ม ฉีดเพียงวัคซีนกระตุ้นที่ผิวหนังเพียง 2 เข็ม เข็มละ 0.1 ซีซีเท่านั้น และหากแผลเหวอะหวะก็ไม่จำเป็นต้องฉีดเซรุ่มที่มีราคาแพงนับหมื่นบาทตามหลังด้วย ซึ่งขณะนี้องค์การอนามัยโลกได้แนะนำให้ฉีดวัคซีนดังกล่าวมานานแล้ว”นพ.ธีระวัฒน์ กล่าว
นพ.ธีระวัฒน์ กล่าวต่อว่า วัคซีนดังกล่าวมีทั้งแบบประหยัดและแบบมีราคาสูง โดยแบบประหยัดเป็นผลงานคิดค้นของคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยร่วมกับสถานเสาวภา สภากาชาดไทย ซึ่งวัคซีนป้องกันล่วงหน้านั้น 1 หลอดมีปริมาณ 1 ซีซี ราคา 250 บาท สามารถฉีดได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่โดยฉีดครั้งละประมาณ 0.1 ซีซี เพื่อกระตุ้นใต้ผิวหนัง โดยฉีดในวันที่ 0 , 7 และวันที่ 28 หลังจากที่ฉีดเข็มแรก หากต้องการฉีดแบบเร่งด่วนจะฉีดในปริมาณเดียวกันแต่เป็นวันที่ 0 วันที่ 3 และวันที่ 7 ของวันที่ฉีดครั้งแรก
“ค่าใช้จ่ายการฉีดวัคซีนโรคพิษสุนัขบ้าไม่มากเลย และผลตอบกลับมาได้ประโยชน์มากมาย หากเด็กทุกรายได้ฉีดตั้งแต่ปี 2551 หากถูกสุนัขกัดตอนโตขึ้นก็ไม่จำเป็นต้องฉีด 5 เข็ม ไม่ต้องฉีดเซรุ่มที่ทำจากคนและจากม้าราคาเป็นหมื่นบาท ส่วนนี้ถือว่าคุ้มค่ามาก คุ้มยิ่งกว่าคุ้ม และปริมาณวัคซีน 1 ซีซี ก็ฉีดได้ประมาณ 9 คน รวมค่าเข็มฉีดยา ค่าอื่นๆ ก็ไม่น่าจะถึง 50 บาทต่อคน เมื่อเทียบกับค่าความสูญเสีย ที่ต้องเสียเวลา เสียเงินรักษาพยาบาล” นพ.ธีระวัฒน์ กล่าว
นพ.ธีระวัฒน์ กล่าวด้วยว่า นอกจากนี้ โครงการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติไม่ได้ครอบคลุมสิทธิในการฉีดวัคซีนดังกล่าว ต้องรอให้โดนกัดก่อนถึงจะฉีดให้ ทั้งที่ในความเป็นจริงการฉีดวัคซีนถือว่าเป็นการป้องกันโรคที่จะเกิดขึ้นและราคาก็ไม่แพง ซึ่งตนในฐานะที่เป็นกรรมการบริหารองค์การเภสัชกรรได้พูดเรื่องการนำวัคซีนดังกล่าวมาให้เด็กและผู้ใหญ่ฉีดในระดับประเทศ แต่ก็ไม่มีใครสนใจ ทั้งที่ถือว่าเป็นการป้องกันโรค
“นอกจากการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าแล้ว สิ่งหนึ่งที่ถือว่าสำคัญมาก ไม่ใช่การควบคุมจำนวนสุนัขเพียงอย่างเดียว จำเป็นต้องเลี้ยงสุนัขด้วยความรักและห่วงใย นำไปฉีดวัคซีนให้ครบถูกต้อง และทำหมันไม่ให้เพิ่มจำนวนเพราะสุนัขแต่ละปีคลอดลูกได้ครั้งหนึ่งมากถึง 8 ตัว คลอดได้ปีละ 2 ครั้ง ดังนั้นประเทศไทยจึงจะปลอดจากโรคพิษสุนัขบ้าได้ 100%”นพ.ธีระวัฒน์ กล่าว
นพ.ธีระวัฒน์ กล่าวด้วยว่า สำหรับการทำความสะอาดบาดแผลเมื่อโดนสุนัขกัด แม้ว่าจะฉีดวัคซีนหรือเซรุ่มดีเพียงใดก็ตาม หากไม่ล้างน้ำฟอกสบู่นานถึง 15 นาที เชื้อไวรัสพิษสุนัขบ้าก็ไม่ตายและอาจฝังตัวเข้าสู่กล้ามเนื้อได้อยู่ดี ดังนั้นจึงจำเป็นต้องล้างด้วยน้ำสะอาดและฟอกสบู่นาน 15 นาที และใส่น้ำยาใส่แผลโพวาดีน (เบตาดีน) สีน้ำตาล อย่าใส่แอลกอฮอล์หรือใช้ผงซักฟอกตามความเข้าใจที่ผิด เพราะทั้ง 2 ชนิดนี้จะทำให้เนื้อเยื่อบาดเจ็บ ทำให้ไวรัสที่หลงเหลือเข้าสู่เนื้อเยื่อได้