คอลัมน์....สายตรงสุขภาพกับศิริราช
ใครบางคนว่า “ดวงตาเป็นหน้าต่างของหัวใจ” ทั้งเป็นอวัยวะที่สื่อสารกับผู้คนโดยไม่ต้องใช้ภาษาพูด เราจึงมักเห็นคลินิกเสริมความงาม หรือโรงพยาบาลต่างๆ ผุดขึ้นเป็นดอกเห็ด เชิญชวนให้คนหันมาสนใจผ่าตัดตกแต่งเปลือกตากันมากกว่าแต่ก่อน
ว่าแต่! มันไม่มีอันตรายจริงหรือ เป็นคำถามยอดฮิตที่ใครหลายคนยังค้างคาใจ เรามารู้พร้อมๆ กันเลยดีไหม
การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตา แบ่งออกเป็น 2 ชนิดใหญ่ คือ
1. การผ่าตัดตา 2 ชั้น (ทำเล่าเต๊ง)
2. การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาล่างที่หย่อนคล้อย (ย้อยหรือถุงใต้ตา)
1. การผ่าตัดตา 2 ชั้น (ทำเล่าเต๊ง)
คนไทยและคนเอเชียจะมีเปลือกตาบนไม่เห็นชั้น (ตา 2 ชั้น) ประมาณร้อยละ 50 ลักษณะดังกล่าวไม่ได้ทำให้ใบหน้าโดยรวมไม่สวยงาม ดังตัวอย่างที่มีดาราภาพยนตร์ หรือนักร้องในเอเชียหลายคนที่มีเปลือกตาบนเป็นชั้นเดียว ดังนั้นการทำตา 2 ชั้น ควรจะทำให้เห็นรอยชั้นตาบนเล็กน้อยแต่พองาม ซึ่งจะทำให้ดวงตาดูโตขึ้น คมขึ้น โดยไม่ได้เปลี่ยนลักษณะเปลือกตาที่เป็นคนเอเชียไปทั้งหมด ( รูปที่ 1 )
การทำตา 2 ชั้น แบ่งเป็น 2 วิธี ใหญ่ คือ
1. แบบเจาะรู เหมาะสำหรับผู้ที่มีไขมันในเปลือกตาน้อย
2. แบบเปิด สามารถเอาไขมันออก และเย็บชั้นตาได้ชัดเจน
โดยทั่วไปรอยแผลผ่าตัดจะเห็นได้น้อยมาก ไม่ว่าจะใช้วิธีใดก็ตาม
อายุเท่าไรทำผ่าตัดได้
ใบหน้าของเราจะโตเต็มที่เมื่ออายุประมาณ 18 ปี ในผู้ชาย และ 15 ปี ในผู้หญิง แต่วุฒิภาวะในการตัดสินใจด้วยตัวเองจะเริ่มประมาณอายุ 18 ปี ดังนั้นควรทำผ่าตัดตา 2 ชั้น เมื่ออายุ 18 ปี ขึ้นไป ก็จะเหมาะสม แต่อาจมีข้อยกเว้นในรายที่มีความผิดปกติของการลืมตา คือไม่สามารถจะลืมตาเต็มที่ (หนังตาตก) ในกรณีนี้อาจแก้ไขตั้งแต่อายุน้อยกว่า 18 ปี
ก่อนผ่าตัดควรเตรียมตัวอย่างไรบ้าง
การทำตา 2 ชั้น เป็นการผ่าตัดเล็ก ใช้เวลาประมาณ 20 นาที - 1 ชั่วโมง โดยใช้ยาชาเฉพาะที่ฉีดที่เปลือกตาบน เมื่อผ่าตัดเสร็จ สามารถกลับบ้านได้ แต่อาจบวมช้ำที่เปลือกตาบ้างประมาณ 3 - 4 วัน
ขั้นตอนการผ่าตัด
ก่อนผ่าตัด แพทย์จะตรวจร่างกายความพร้อม และซักถามประวัติเกี่ยวกับความสมบูรณ์ของร่างกาย และการแพ้ยาต่าง ๆ ตลอดจนตรวจการมองเห็น การเปิดตาทั้งสอง และความผิดปกติอื่น ๆ ที่อาจจะมีอยู่ หลังจากนั้นแพทย์อาจจะประเมินชั้นตา และซักถามความคาดหวังของผู้ป่วยว่าต้องการรูปเปลือกตาที่จะคิดว่าต้องการจะให้เป็น เมื่อเข้าใจตรงกันแล้ว ผู้ป่วยจะได้รับการเตรียมใบหน้าให้สะอาดเพื่อการผ่าตัด จากนั้นเริ่มขีดรอยที่จะผ่า ( รูปที่ 2) ฉีดยาชาเฉพาะที่แล้ว แพทย์จะเจาะหรือกรีดที่ผิวหนัง อาจจะเอาไขมันที่เปลือกตาออกบางส่วน แล้วใช้ไหมเย็บเพื่อให้เกิดชั้นตาขึ้น แพทย์อาจจะบอกให้ผู้ป่วยลืมตาขึ้น เพื่อตรวจดูความเหมาะสมของชั้นตาที่เกิดขึ้นใหม่
การดูแลหลังผ่าตัด
หลังผ่าตัดแพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยประคบเย็นที่เปลือกตาทั้งสองข้างเป็นเวลา 24 ชั่วโมง โดยทั่วไปผู้ป่วยจะสามารถล้างหน้าได้ประมาณ 3 วัน หลังผ่าตัด ถ้ามีไหมที่แผลด้านนอก แพทย์จะนัดเพื่อดึงไหมออกประมาณ 3 - 5 วัน หลังผ่าตัด ชั้นตาจะดูเป็นธรรมชาติประมาณ 1 - 2 เดือน หลังผ่าตัด
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
การทำตา 2 ชั้นมีผลแทรกซ้อนเกิดขึ้นได้ประมาณร้อยละ 10 โดยทั่วไปเป็นผลแทรกซ้อนที่ไม่รุนแรง เช่น ชั้นตา 2 ข้างไม่เท่ากัน หรือชั้นตาที่ทำไว้หายไป
2. การผ่าตัดแก้ไขเปลือกตาหย่อน ตก ห้อย ถุงไขมัน
เมื่อเริ่มมีอายุมากขึ้น ผิวหนังส่วนต่าง ๆ จะเริ่มหย่อนยาน บริเวณรอบดวงตาจะเป็นบริเวณแรกในใบหน้าที่จะเห็นได้ก่อนส่วนอื่น หนังตาบนจะหย่อนลงมาปิดขอบขนตา โดยทั่วไปจะเริ่มจากด้านข้างก่อนเริ่มเห็นมีถุงโป่งใต้เปลือกตาล่างเกิดรอย (ตีนกา) บริเวณหางตา หัวตา ทำให้ใบหน้าดูเหนื่อยหน่ายไม่สดชื่น การตัดตกแต่งเปลือกตาจะช่วยแก้ไขได้
เมื่อไรควรจะทำผ่าตัดตกแต่งเปลือกตา
เมื่อคุณรู้สึกว่าชั้นตาบนคุณหายไป รู้สึกมองภาพด้านหางตาลำบาก เหงื่อไหลเข้าตามากขึ้น มีถุงหรือร่องใต้ตา หากมีภาวะเหล่านี้คุณสามารถจะเข้ารับการผ่าตัดตกแต่งได้แล้ว
ก่อนผ่าตัดควรเตรียมตัวอย่างไรบ้าง
การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาหย่อนจะใช้เวลาประมาณ 45 นาที - 1 ชั่วโมงต่อเปลือกตาบน หรือล่าง การผ่าตัดจะใช้ยาชาเฉพาะที่ ดังนั้นคุณสามารถกลับไปพักผ่อนที่บ้านได้ อาการบวมช้ำรอบตาอาจจะมีได้ประมาณ 3 - 5 วัน ถ้าคุณกินยากันเลือดแข็งตัว เช่น แอสไพริน คุณต้องหยุดยานั้นก่อนผ่าตัด 2สัปดาห์
ขั้นตอนการผ่าตัด
แพทย์จะประเมินถึงความต้องการของคุณ และตรวจร่างกาย รวมถึงความดันโลหิต โรคประจำตัวของคุณ และความผิดปกติของลูกตาที่อาจจะมีอยู่ หลังจากพร้อมแล้วคุณจะได้รับการทำความสะอาดบริเวณใบหน้าเพื่อเตรียมผ่าตัด
การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาบนหย่อนจะต้องตรวจดูว่ามีลักษณะของหน้าผากหย่อนร่วมด้วยหรือไม่ เพราะอาจจะต้องแก้ไขร่วมกัน หรือแก้ไขอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยทั่วไปขั้นตอนการผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาบนหย่อน จะลงบาดแผลที่รอยชั้นของเปลือกตาบน จะมีการตัดผิวหนัง กล้ามเนื้อ และไขมันที่เกินออกบางส่วน
การผ่าตัดตกแต่งแก้ไขถุงใต้ตาไขมันที่เปลือกตาล่าง โดยทั่วไปจะเปิดแผลที่ใกล้ขอบขนตา หลังจากนั้นจะเอาไขมันส่วนเกินออกบางส่วน แล้วจะขึงดึงกล้ามเนื้อใต้ผิวหนังให้ตึงร่วมกับผิวหนังที่เกินออกบางส่วน ในกรณีที่ผิวหนังไม่หย่อน อาจจะเปิดแผลในเปลือกตา เพื่อเอาไขมันใต้ตาบางส่วนออกก็ได้
การดูแลหลังผ่าตัด
จะเหมือนกับการดูแลหลังผ่าตัดทำตา 2 ชั้น
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
ภาวะแทรกซ้อนจากการทำผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาบน มีดังนี้คือ รอยชั้นตาไม่เท่ากัน เปลือกตาบวม ผลแทรกซ้อนของการตกแต่งเปลือกตาล่างที่จะมีได้คือ หนังตาล่างมีการดึงรั้งลงทำให้เห็นตาขาวมากกว่าปกติ ภาวะนี้อาจจะพบได้ชั่วคราวประมาณ 1-2 เดือน อาจจะมีภาวะเยื่อตาขาวบวมน้ำ เลือดออกใต้เยื่อตาขาว ภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้อาจจะหายได้เอง หรือหายได้หลังจากมีการผ่าตัดแก้ไข
คลินิกคลายเครียดโรงพยาบาลศิริราช เปิดบริการคลินิกคลายเครียด ให้คำปรึกษาด้านการเรียน สุขภาพจิต และโรคทางจิตเวชศาสตร์ พบการฝึกทักษะผ่อนคลายความเครียดด้วยตนเอง ทักษะการสื่อสาร และการฝึกทักษะทางสังคม ติดต่อรับบริการหรือนัดหมายล่วงหน้าได้ที่ ห้องตรวจจิตเวช ตึกผู้ป่วยนอก ชั้น 7 วันจันทร์ - ศุกร์ เวลา 09.00-12.00 น. โทร. 0 2419 7373-4
