ปลัด สธ.เผยขณะนี้โรคไข้ป่าคร่าชีวิตคนทั่วโลกนาทีละเกือบ 2 คน ป่วยวินาทีละเกือบ 10 คน และพบปัญหายารักษามาลาเรียปลอมระบาดใน 6 ประเทศลุ่มน้ำโขง ทำให้เชื้อดื้อยา รักษายากขึ้น ในไทยพบยาปลอมเกือบร้อยละ 4 พบมากที่แนวชายแดนพม่า และกัมพูชา เตือนหากป่วยเป็นโรคนี้อย่าซื้อยากินเองเด็ดขาด
นพ.ปราชญ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวระหว่างเปิดการประชุมคณะกรรมการบริหารเครือข่ายเวชศาสตร์เขตร้อนและสาธารณสุขในกลุ่ม 8 ประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (SEAMEO TROPMED) ครั้งที่ 45 ว่า โรคประจำเขตร้อนที่กำลังเป็นปัญหาใหญ่ ได้แก่ โรคมาลาเรีย หรือโรคไข้ป่า เกิดมาจากยุงก้นป่อง ซึ่งเป็นยุงที่อยู่ตามป่าเขา ทั่วโลกมีผู้ป่วยปีละเกือบ 300 ล้านคน เสียชีวิตปีละกว่า 1 ล้านคน หรือป่วยวินาทีละเกือบ 10 คน และตายนาทีละเกือบ 2 คน ในประเทศภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งมี 11 ประเทศ พบว่ามีการระบาดของโรคนี้ถึง 10 ประเทศ พบผู้ป่วยปีละเกือบ 90 ล้านคน กล่าวได้ว่า โรคมาลาเรียเป็นโรคประจำถิ่นของภูมิภาคนี้ ในส่วนของประเทศไทย จากการประเมินล่าสุดมีประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ยังมีปัญหามาลาเรียระบาดประมาณ 43 ล้านคน ในปี 2547 พบป่วย 37,335 คน เสียชีวิต 325 คน โดยผู้ป่วยร้อยละ 80 พบมากที่แนวชายแดนไทย-พม่า และไทย-กัมพูชา
นพ.ปราชญ์ กล่าวต่อว่า ปัญหาที่น่าหนักใจและเป็นปัญหาหลักของโรคมาลาเรียขณะนี้ก็คือ เชื้อดื้อยา ซึ่งมีอัตราเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว สาเหตุสำคัญมาจากยาปลอมหรือยาที่ไม่มีคุณภาพ จากการเฝ้าระวังใน 6 ประเทศในลุ่มน้ำโขง ได้แก่ ไทย ลาว กัมพูชา พม่า เวียดนาม และจีน (ยูนนาน) กำลังประสบปัญหานี้ทุกประเทศ การกินยาที่ไม่มีคุณภาพ ทำให้เชื้อโรคพัฒนาตัวเพื่อต่อสู้กับยามากขึ้น ต้องเปลี่ยนไปใช้ยาใหม่ๆ ที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้นรักษาแทน
ทั้งนี้ จากการเฝ้าระวังในไทย โดยเก็บตัวอย่างยารักษาโรคมาลาเรียที่ใช้ในประเทศ 5 ชนิด ได้แก่ ยาอาร์ทีซูเนต ยาเมพโฟลควิน ยาควินิน ยาเตตร้าไซคลิน ยาคลอโรควิน ทั้งชนิดฉีดและกิน จาก 9 จังหวัดตามแนวชายแดน ได้แก่ แม่ฮ่องสอน จันทบุรี กาญจนบุรี ระนอง เชียงใหม่ ตาก ราชบุรี อุบลราชธานี และตราด ในปลายปีที่ผ่านมาตรวจทั้งหมด 302 ตัวอย่าง พบตกมาตรฐาน 11 ตัวอย่าง หรือเกือบร้อยละ 4 ยาที่พบได้แก่ ยาคลอโรควิน 5 ตัวอย่าง และยาควินิน 6 ตัวอย่าง ทั้งหมดมีปัญหาเรื่องการแตกตัวทั้งสิ้น
นอกจากนี้ ผลจากการศึกษาครั้งนี้ยังพบอีกว่าคนที่ป่วยเป็นไข้มาลาเรียส่วนหนึ่งยังนิยมไปซื้อยากินรักษาตัวเอง ถึงแม้ว่าประเทศไทยจะมีสถานบริการสาธารณสุขครบทุกตำบลและรักษาฟรีก็ตาม ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการได้ยาปลอมไปกิน และทำให้รักษาไม่หาย อาจเสียชีวิตได้จากเชื้อมาลาเรียขึ้นสมองหรือไตวาย เสียชีวิตได้ และหากเป็นหญิงที่กำลังตั้งครรภ์จะทำให้มีอันตรายถึงแท้งลูกและเสียชีวิตได้เช่นกัน ขอแนะนำให้ผู้ที่ป่วย โดยเฉพาะผู้ที่มีประวัติเข้าป่ามาก่อน และมีไข้หนาวสั่น ขอให้ไปพบแพทย์ ซึ่งขณะนี้ทุกแห่งมีเครื่องมือตรวจวิเคราะห์เชื้อและมียารักษาเฉพาะเชื้อด้วย
นพ.ปราชญ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวระหว่างเปิดการประชุมคณะกรรมการบริหารเครือข่ายเวชศาสตร์เขตร้อนและสาธารณสุขในกลุ่ม 8 ประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (SEAMEO TROPMED) ครั้งที่ 45 ว่า โรคประจำเขตร้อนที่กำลังเป็นปัญหาใหญ่ ได้แก่ โรคมาลาเรีย หรือโรคไข้ป่า เกิดมาจากยุงก้นป่อง ซึ่งเป็นยุงที่อยู่ตามป่าเขา ทั่วโลกมีผู้ป่วยปีละเกือบ 300 ล้านคน เสียชีวิตปีละกว่า 1 ล้านคน หรือป่วยวินาทีละเกือบ 10 คน และตายนาทีละเกือบ 2 คน ในประเทศภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งมี 11 ประเทศ พบว่ามีการระบาดของโรคนี้ถึง 10 ประเทศ พบผู้ป่วยปีละเกือบ 90 ล้านคน กล่าวได้ว่า โรคมาลาเรียเป็นโรคประจำถิ่นของภูมิภาคนี้ ในส่วนของประเทศไทย จากการประเมินล่าสุดมีประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ยังมีปัญหามาลาเรียระบาดประมาณ 43 ล้านคน ในปี 2547 พบป่วย 37,335 คน เสียชีวิต 325 คน โดยผู้ป่วยร้อยละ 80 พบมากที่แนวชายแดนไทย-พม่า และไทย-กัมพูชา
นพ.ปราชญ์ กล่าวต่อว่า ปัญหาที่น่าหนักใจและเป็นปัญหาหลักของโรคมาลาเรียขณะนี้ก็คือ เชื้อดื้อยา ซึ่งมีอัตราเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว สาเหตุสำคัญมาจากยาปลอมหรือยาที่ไม่มีคุณภาพ จากการเฝ้าระวังใน 6 ประเทศในลุ่มน้ำโขง ได้แก่ ไทย ลาว กัมพูชา พม่า เวียดนาม และจีน (ยูนนาน) กำลังประสบปัญหานี้ทุกประเทศ การกินยาที่ไม่มีคุณภาพ ทำให้เชื้อโรคพัฒนาตัวเพื่อต่อสู้กับยามากขึ้น ต้องเปลี่ยนไปใช้ยาใหม่ๆ ที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้นรักษาแทน
ทั้งนี้ จากการเฝ้าระวังในไทย โดยเก็บตัวอย่างยารักษาโรคมาลาเรียที่ใช้ในประเทศ 5 ชนิด ได้แก่ ยาอาร์ทีซูเนต ยาเมพโฟลควิน ยาควินิน ยาเตตร้าไซคลิน ยาคลอโรควิน ทั้งชนิดฉีดและกิน จาก 9 จังหวัดตามแนวชายแดน ได้แก่ แม่ฮ่องสอน จันทบุรี กาญจนบุรี ระนอง เชียงใหม่ ตาก ราชบุรี อุบลราชธานี และตราด ในปลายปีที่ผ่านมาตรวจทั้งหมด 302 ตัวอย่าง พบตกมาตรฐาน 11 ตัวอย่าง หรือเกือบร้อยละ 4 ยาที่พบได้แก่ ยาคลอโรควิน 5 ตัวอย่าง และยาควินิน 6 ตัวอย่าง ทั้งหมดมีปัญหาเรื่องการแตกตัวทั้งสิ้น
นอกจากนี้ ผลจากการศึกษาครั้งนี้ยังพบอีกว่าคนที่ป่วยเป็นไข้มาลาเรียส่วนหนึ่งยังนิยมไปซื้อยากินรักษาตัวเอง ถึงแม้ว่าประเทศไทยจะมีสถานบริการสาธารณสุขครบทุกตำบลและรักษาฟรีก็ตาม ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการได้ยาปลอมไปกิน และทำให้รักษาไม่หาย อาจเสียชีวิตได้จากเชื้อมาลาเรียขึ้นสมองหรือไตวาย เสียชีวิตได้ และหากเป็นหญิงที่กำลังตั้งครรภ์จะทำให้มีอันตรายถึงแท้งลูกและเสียชีวิตได้เช่นกัน ขอแนะนำให้ผู้ที่ป่วย โดยเฉพาะผู้ที่มีประวัติเข้าป่ามาก่อน และมีไข้หนาวสั่น ขอให้ไปพบแพทย์ ซึ่งขณะนี้ทุกแห่งมีเครื่องมือตรวจวิเคราะห์เชื้อและมียารักษาเฉพาะเชื้อด้วย