สธ.เร่งปลูกฝังพฤติกรรมประชาชนไทยให้ล้างมือจนติดเป็นนิสัย เพื่อป้องกันโรคติดเชื้อ โดยผลการวิจัยล่าสุดในปี 2548 พบพฤติกรรมล้างมือก่อนกินอาหารลดลงจากร้อยละ 65 เหลือเพียงร้อยละ 50 ส่งผลให้มีผู้ป่วยโรคระบบทางเดินอาหารเพิ่มขึ้นในปีที่แล้วกว่า 2 แสนคน ด้านหมอปราชญ์แนะแม่ค้าขายอาหารควรตัดเล็บให้สั้น ไม่ควรทาเล็บกลบความขี้เหร่ หรือไว้เล็บ เพราะอาจนำเชื้อโรคไปให้ลูกค้าได้
นายพินิจ จารุสมบัติ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยเกี่ยวกับการปรับพฤติกรรมป้องกันโรคของประชาชน ว่า นโยบายแก้ปัญหาการเจ็บป่วยจากโรคติดเชื้อต่างๆ เช่น โรคระบบทางเดินอาหาร โรคไข้หวัดนก ไข้หวัด ต่อไปนี้จะเน้นการเสริมสร้างพฤติกรรมการล้างมือของประชาชนให้ติดเป็นนิสัย เนื่องจากมีข้อมูลทางการแพทย์ระบุชัดเจนว่า การล้างมือให้สะอาด จะสามารถป้องกันโรคอย่างมีประสิทธิภาพได้ถึงร้อยละ 90
ทั้งนี้ ผลจากการสำรวจพฤติกรรมการล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนรับประทานอาหารของประชาชนตั้งแต่อายุ 6 ปีขึ้นไป ล่าสุด ในปี 2548 พบว่า ลดลงจากปี 2545 ถึงร้อยละ 15 โดยลดจากร้อยละ 65 เหลือร้อยละ 50 ในปี 2548 ที่สำคัญยังพบว่าผู้ที่ไม่ได้ล้างมือหลังเข้าห้องส้วมแล้วมีมากถึงร้อยละ 42
ขณะเดียวกัน ผลพวงจากการที่ไม่ล้างมือ พบว่า สถิติโรคระบบทางเดินอาหาร เช่น อุจจาระร่วง โรคบิด โรคไทฟอยด์ มีเพิ่มขึ้น โดยในปี 2546 พบผู้ป่วยจากโรคดังกล่าวจำนวน 1,132,848 ราย และปี 2547 จำนวนผู้ป่วยเพิ่มเป็นจำนวน 1,354,023 ราย หรือเพิ่มขึ้นปีเดียวถึง 221,175 ราย โดยเชื้อโรคเหล่านี้กว่าร้อยละ 90 ติดมากับมือ มักติดอยู่ที่บริเวณปลายนิ้วมือ นิ้วโป้ง ง่ามนิ้ว และบริเวณหลังมือ ดังนั้น หากเรามีการล้างมืออย่างถูกต้องจะช่วยลดการป่วยจากโรคดังกล่าวได้มาก
ด้านนายแพทย์ปราชญ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รักษาราชการแทนปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า การล้างมือนั้น ควรปฏิบัติทุกครั้งภายหลังหยิบจับสิ่งของ ภายหลังเข้าห้องส้วมและก่อนรับประทานอาหาร โดยกลุ่มที่จะต้องระมัดระวังในเรื่องความสะอาดของมือ ได้แก่ ผู้ที่มีหน้าที่ปรุงอาหาร หรือขายอาหาร ไม่ควรไว้เล็บยาว และไม่ควรทาเล็บ ซึ่งอาจจะนำเชื้อโรคไปแพร่ให้ผู้บริโภคได้โดยไม่รู้ตัว เนื่องจากการทาเล็บจะทำให้มองไม่เห็นความสกปรก แม่ค้าบางรายอาจทาเล็บกลบความไม่สวยงามของเล็บโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ โดยเฉพาะในผู้ที่ชอบทาเล็บสีเข้มๆ จะสังเกตได้ยากมาก เนื่องจากเชื้อโรคจะสะสมอยู่ตามใต้เล็บ ซอกเล็บ การดูแลเล็บที่ดีที่สุดคือตัดเล็บให้สั้น และดูแลความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ
สำหรับการเร่งปลูกฝังสร้างสุขนิสัย เรื่องล้างมือให้ประชาชนปฏิบัติให้เป็นกิจวัตรประจำวัน จะให้หน่วยงานในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขเป็นตัวอย่างในเรื่องนี้ โดยเฉพาะในโรงพยาบาลทุกระดับกว่า 1,000 แห่ง ซึ่งมีทั้งผู้ป่วยและญาติไปใช้บริการ ให้จัดอ่างล้างมือและสบู่บริการประชาชนติดตั้งที่โรงอาหาร เพื่อให้ประชาชนล้างมือก่อนรับประทานอาหารทุกครั้ง นายแพทย์ปราชญ์กล่าว
นายพินิจ จารุสมบัติ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยเกี่ยวกับการปรับพฤติกรรมป้องกันโรคของประชาชน ว่า นโยบายแก้ปัญหาการเจ็บป่วยจากโรคติดเชื้อต่างๆ เช่น โรคระบบทางเดินอาหาร โรคไข้หวัดนก ไข้หวัด ต่อไปนี้จะเน้นการเสริมสร้างพฤติกรรมการล้างมือของประชาชนให้ติดเป็นนิสัย เนื่องจากมีข้อมูลทางการแพทย์ระบุชัดเจนว่า การล้างมือให้สะอาด จะสามารถป้องกันโรคอย่างมีประสิทธิภาพได้ถึงร้อยละ 90
ทั้งนี้ ผลจากการสำรวจพฤติกรรมการล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนรับประทานอาหารของประชาชนตั้งแต่อายุ 6 ปีขึ้นไป ล่าสุด ในปี 2548 พบว่า ลดลงจากปี 2545 ถึงร้อยละ 15 โดยลดจากร้อยละ 65 เหลือร้อยละ 50 ในปี 2548 ที่สำคัญยังพบว่าผู้ที่ไม่ได้ล้างมือหลังเข้าห้องส้วมแล้วมีมากถึงร้อยละ 42
ขณะเดียวกัน ผลพวงจากการที่ไม่ล้างมือ พบว่า สถิติโรคระบบทางเดินอาหาร เช่น อุจจาระร่วง โรคบิด โรคไทฟอยด์ มีเพิ่มขึ้น โดยในปี 2546 พบผู้ป่วยจากโรคดังกล่าวจำนวน 1,132,848 ราย และปี 2547 จำนวนผู้ป่วยเพิ่มเป็นจำนวน 1,354,023 ราย หรือเพิ่มขึ้นปีเดียวถึง 221,175 ราย โดยเชื้อโรคเหล่านี้กว่าร้อยละ 90 ติดมากับมือ มักติดอยู่ที่บริเวณปลายนิ้วมือ นิ้วโป้ง ง่ามนิ้ว และบริเวณหลังมือ ดังนั้น หากเรามีการล้างมืออย่างถูกต้องจะช่วยลดการป่วยจากโรคดังกล่าวได้มาก
ด้านนายแพทย์ปราชญ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รักษาราชการแทนปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า การล้างมือนั้น ควรปฏิบัติทุกครั้งภายหลังหยิบจับสิ่งของ ภายหลังเข้าห้องส้วมและก่อนรับประทานอาหาร โดยกลุ่มที่จะต้องระมัดระวังในเรื่องความสะอาดของมือ ได้แก่ ผู้ที่มีหน้าที่ปรุงอาหาร หรือขายอาหาร ไม่ควรไว้เล็บยาว และไม่ควรทาเล็บ ซึ่งอาจจะนำเชื้อโรคไปแพร่ให้ผู้บริโภคได้โดยไม่รู้ตัว เนื่องจากการทาเล็บจะทำให้มองไม่เห็นความสกปรก แม่ค้าบางรายอาจทาเล็บกลบความไม่สวยงามของเล็บโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ โดยเฉพาะในผู้ที่ชอบทาเล็บสีเข้มๆ จะสังเกตได้ยากมาก เนื่องจากเชื้อโรคจะสะสมอยู่ตามใต้เล็บ ซอกเล็บ การดูแลเล็บที่ดีที่สุดคือตัดเล็บให้สั้น และดูแลความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ
สำหรับการเร่งปลูกฝังสร้างสุขนิสัย เรื่องล้างมือให้ประชาชนปฏิบัติให้เป็นกิจวัตรประจำวัน จะให้หน่วยงานในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขเป็นตัวอย่างในเรื่องนี้ โดยเฉพาะในโรงพยาบาลทุกระดับกว่า 1,000 แห่ง ซึ่งมีทั้งผู้ป่วยและญาติไปใช้บริการ ให้จัดอ่างล้างมือและสบู่บริการประชาชนติดตั้งที่โรงอาหาร เพื่อให้ประชาชนล้างมือก่อนรับประทานอาหารทุกครั้ง นายแพทย์ปราชญ์กล่าว